Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej dla bohaterów z wsi
W niedzielę 12 lipca 2020 roku przypada Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej obchodzony już po raz trzeci. Jest to święto państwowe, które zostało ustanowione w październiku 2017 roku, aby oddać hołd mieszkańcom polskich wsi i ich poświęcenie w okresie II wojny światowej.
W ustawie ustanawiającej Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej podkreśla się zaangażowanie mieszkańców wsi na różne sposoby walki z okupantem i pomagania innym obywatelom Polski oraz za poniesione ofiary, w tym:
- za walkę w oddziałach partyzanckich, głównie w Batalionach Chłopskich, ale też i AK,
- za żywienie mieszkańców miast,
- za żywienie i udzielanie schronienia żołnierzy podziemnego państwa polskiego ,
- ponoszenie najwyższej ofiary – mieszkańcy wsi byli rozstrzeliwani, a niektóre wsie wręcz masowo masakrowane,
- za trudy związane z wyrzucaniem i wysiedlaniem z ich własnych domów i gospodarstw,
- za ciężką pracę wykonywaną na przymusowych robotach, często na terenie III Rzeszy,
- za to, że trafiali do hitlerowskich obozów koncentracyjnych i sowieckich łagrów.
Michniów – symbol największej ofiary polskiej wsi w czasie II wojny światowej
Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej był pierwszy raz obchodzony 12 lipca 2018 roku we wsi Michniów (woj., świętokrzyskie). Odbyło się to 75 rocznicę brutalnej pacyfikacji tej wsi przez hitlerowców. Doszło do niej w 1943 roku. W ciągu dwóch dni niemieckie wojska dokonały grabieży majątku, spaliły niemal doszczętnie całą wieś i wymordowali większość jej mieszkańców. Łącznie w masakrze w Michniowie zginęło ponad 200 osób, w tym 54 kobiety i 48 dzieci. Oprawcy nie oszczędzili nawet Stefanka Dąbrowe, który miał zaledwie 9 dni, kiedy został zamordowany.
Michniów stał się symbolem męczeństwa polskie wsi. Ale warto pamiętać, że do masowych wysiedleń i pacyfikacji wsi dochodziło również na Zamojszczyźnie, Kieleczczyźnie i innych regionach. Z ostatnich danych historycznych wynika, że w czasie II wojny światowej Niemcy spacyfikowali ponad 800 polskich wsi.
Należy także pamiętać, że mieszkańcy polskiej wsi byli również ofiarami Rzezi Wołyńskiej.
Przez koronawirusa nie było w tym roku oficjalnych obchodów Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej
Pierwszego i drugiego roku Dzień Męczeństwa Wsi Polskiej był oficjalnie obchodzony w Michniowie przez przedstawicieli najważniejszych władz państwowych i przedstawicieli części partii politycznych. Inaczej było jednak 2020 roku, kiedy to ze względu na ryzyko epidemii koronawirusa nie zorganizowana żadnych oficjalnych obchodów Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej.
Zamiast tego w przed Domem Pamięci stanie wystawa planszowa dr. Katarzyny Jedynak, kierownika Działu Edukacji Martyrologicznej w Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie pt. "Pamiętam ten straszny dzień. Niemieckie represje na wsi polskiej w latach 1939- 1940".
Muzeum zapewnia także, że przy mogile pomordowanych w Michniowie każda osoba i delegacja będzie mogła oddać hołd poległym mieszkańcom Michniowa oraz wsi polskich.
Paweł Mikos
Fot. archiwum
