Nie będzie mechanizmów regulujących ceny i dopłaty
Krajowa Rada Izb Rolniczych, wystąpiła z wnioskiem o zniesienie z rynku nadpodaży zbóż już w połowie września, prosząc o interwencję. Rolnicy mieli nadzieję, że rząd podejmie działania, które pomogłyby złagodzić skutki niskich cen skupu i rosnących kosztów produkcji. Tymczasem odpowiedź resortu jest jednoznaczna: Komisja Europejska nie dopuszcza mechanizmów regulowania cen ani dopłat do zbyt niskich stawek za produkty rolne.
– Unijne przepisy obowiązujące w odniesieniu do jednolitego rynku nie dopuszczają mechanizmów regulowania cen czy dopłacania rolnikom do niskich cen produktów rolnych – czytamy w piśmie MRiRW. Co oznacze, że Polska nie może wystąpić o specjalne odstępstwa w tej sprawie.
Trudna sytuacja producentów zbóż
Resort przyznaje, że sytuacja producentów zbóż jest trudna. Po historycznych wzrostach cen w pierwszych miesiącach wojny w Ukrainie, rynek gwałtownie się załamał. Dziś rolnicy sprzedają zboże za kwoty, które często nie pokrywają kosztów produkcji.
– Pogorszyły się relacje pomiędzy cenami zbóż a środkami produkcji – wskazuje ministerstwo. Wzrost cen paliwa, nawozów, energii i środków ochrony roślin sprawia, że opłacalność produkcji zboża staje się coraz większym wyzwaniem.
Dla wielu gospodarstw, szczególnie tych średnich i mniejszych, to sytuacja graniczna. Rolnicy coraz częściej mówią, że utrzymanie produkcji staje się niemożliwe, a decyzja ministerstwa to kolejny cios w i tak już nadwyrężone zaufanie do instytucji państwa.
Przeczytaj również: Ile płacą za zboże i rzepak w skupach? Sprawdziliśmy aktualne ceny [SONDA]
Nadwyżki zbóż, które trudno sprzedać
Ministerstwo zwraca uwagę, że Polska dysponuje obecnie znacznymi nadwyżkami zbóż zwłaszcza pszenicy i kukurydzy. Według resortu to potencjał, który można wykorzystać w przemyśle przetwórczym, do produkcji bioetanolu, alkoholu etylowego czy innych produktów biogospodarki.
Problem w tym, że rolnicy od miesięcy informują, że magazyny są pełne, skupy nie odbierają towaru, a ceny stoją w miejscu. Teoretyczne możliwości zagospodarowania nadwyżek nie przekładają się na realne wsparcie dla producentów.
Nowe formy wsparcia dla rolników zamiast interwencji
Zamiast interwencji cenowej ministerstwo zapowiada nowe formy pomocy, czyli programy skierowane do rolników dotkniętych niskimi cenami zbóż i skutkami anomalii pogodowych. Szczegóły są dostępne na stronie resortu.
MRiRW zapewnia też, że prowadzi stały monitoring sytuacji rynkowej i pracuje nad poprawą konkurencyjności polskiego rolnictwa. Jednak dla wielu gospodarzy to niewystarczające zapewnienia.
W rolnictwie bez zmian na horyzoncie
Decyzja ministerstwa to kolejny sygnał, że w sprawie cen zbóż nie ma co liczyć na szybkie rozwiązania systemowe. Rolnicy pozostają z problemem sami, z pełnymi magazynami i rachunkiem ekonomicznym, który coraz trudniej zbilansować.
Na razie wygląda na to, że wsparcie unijne pozostaje poza zasięgiem, a polska wieś po raz kolejny musi radzić sobie własnymi siłami.
oprac. Justyna Czupryniak-Paluszkiewicz na podst. ŚIR i MRiRW
