Co zawiera umowa pomiędzy Unią a Wielką Brytanią?
Umowa o handlu i współpracy przewiduje szereg uproszczeń i ułatwień, w tym handel bez ceł i ograniczeń ilościowych, co jest rozwiązaniem bezprecedensowym, jeśli chodzi o unijne umowy o wolnym handlu.
Wracają kontrole, cła
Jednak ze względu na decyzję Wielkiej Brytanii o opuszczeniu wspólnego rynku i unii celnej utrzymanie dotychczasowych warunków wymiany handlowej jest niemożliwe. Wracają więc kontrole graniczne i konieczność dopełnienia procedur celnych oraz związanych z dopuszczeniem towarów UE do obrotu na brytyjskim rynku.
Wprowadzenie od 1 stycznia br. kontroli granicznych (m.in. celnej, weterynaryjnej, fitosanitarnej) i związanych z tym nowych wymogów, w tym dokumentacji, ma przebiegać zgodnie z dotychczasowymi założeniami. Wskazówki dla przedsiębiorców z branży rolnej znajdują się na stronie internetowej resortu rolnictwa.
Co zmieniło się po Brexicie?
Niemal we wszystkich kwestiach Wielka Brytania będzie traktować unijnych obywateli tak samo jak obywateli pozostałych państw trzecich i analogicznie Unia obywateli brytyjskich. Jednak ci obywatele UE, którzy już mieszkają w Wielkiej Brytanii i uzyskają status osoby osiedlonej lub tymczasowy status osoby osiedlonej, zachowają wszystkie dotychczasowe prawa.
Od 1 stycznia skończył się swobodny przepływ osób i w Wielkiej Brytanii wchodzi w życie punktowy system imigracyjny. Wszyscy cudzoziemcy, z wyjątkiem obywateli Irlandii, chcący podjąć pracę, muszą się ubiegać o wizę pracowniczą. Będzie ona kosztować, w zależności od rodzaju, od 610 do 1408 funtów od osoby plus dopłata za korzystanie z publicznej służby zdrowia w wysokości 624 funtów rocznie. Przy przyznawaniu wiz nie będzie żadnych preferencji dla obywateli UE.
Do Wielkiej Brytanii jeszcze na dowód, ale i to się skończy. Kiedy?
Wraz z wygaśnięciem okresu przejściowego kończy się automatyczne wzajemne uznawanie kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodów i działalności regulowanych. O wizę muszą się ubiegać także osoby chcące przebywać na Wyspach dłużej niż 6 miesięcy – niekoniecznie w celach zarobkowych. Natomiast w przypadku przyjazdów krótszych w celu innym niż podjęcie pracy, tzn. turystycznym, biznesowym, odwiedzenia rodziny, przyjaciół lub podjęcia krótkoterminowych studiów, wiza nie będzie potrzebna. Poza tym do 30 września br. do wjazdu do Wielkiej Brytanii nadal wystarczy dowód osobisty, a dopiero od 1 października potrzebny będzie paszport. Wyjątkiem pozostaną jednak osoby posiadające status osoby osiedlonej lub tymczasowy status, a także posiadacze zezwoleń wydawanych pracownikom transgranicznym, którzy będą mogli wjeżdżać na Wyspy, korzystając tylko z dowodu osobistego, do końca 2025 roku.
Od 1 stycznia br. polska karta EKUZ nie jest już honorowana w Wielkiej Brytanii, dlatego zalecane jest, by wyjeżdżając do tego kraju, mieć wykupione ubezpieczenie pokrywające koszty ewentualnego leczenia. Podróżujący samochodem powinni mieć przy sobie zieloną kartę ubezpieczeniową lub inny ważny dowód międzynarodowego ubezpieczenia pojazdu. Trzeba mieć też na uwadze, iż na terenie Wielkiej Brytanii nie obowiązują już gwarancje braku opłat roamingowych za granicą, które funkcjonują na terenie Unii. To, ile zapłaci się za połączenia, SMS-y i dane komórkowe na Wyspach, zależy od operatora.
Magdalena Szymańska
Fot. Pixabay
