Konstytucja RP w art. 23 stanowi, że podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta nie narusza postanowień art. art. 21 i 22, które stanowią, że Rzeczpospolita Polska chroni własność, prawo dziedziczenia. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny, który w ustawie z 14 kwietnia nie jest określony jako dający powód Agencji do wywłaszczenia właściciela gruntów rolnych. Nakazywanie bezpośredniego użytkowania gruntów rolnych przez 15 lat bez prawa ich wydzierżawienia ogranicza prawo własności i prawo wolności gospodarczej. W sytuacji gdy znaczna część rolników z mniejszych gospodarstw musi podejmować dodatkową pracę w kraju i za granicą, nie można pozbawiać ich prawa do własności. Rolnik jest nie tylko nabywcą gruntów rolnych, ale także ich sprzedawcą, dlatego należy umożliwić rolnikom sprzedaż nabywcom spoza rolnictwa działek o powierzchni do 1 ha, w tym także częściowo zalesionych.
Polskie rolnictwo jest bardzo zróżnicowane – i sektorowo, i regionalnie – i ustawy nie mogą tych różnic nie uwzględniać i łamać zasad konstytucyjnych.
Roman Białachowski
KZPRiRB w Wielkopolsce
POZRKiOR w Poznaniu
