Będą nowe przepisy o minimalnej odległości budynków inwentarskich od domów
Ministerstwo Środowiska przygotowało i projekt ustawy „o minimalnej odległości dla planowanego przedsięwzięcia sektora rolnictwa, którego funkcjonowanie może wiązać się z ryzykiem powstawania uciążliwości zapachowej”. Projekt 29 marca 2019 roku trafił już do konsultacji społecznych, a organizacje miały tylko tydzień na zgłaszanie uwag.
Dlaczego Ministerstwo Środowiska chce ograniczyć możliwości budowy dużych budynków inwentarskich?
Skąd w ogóle pomysł, aby ograniczyć możliwości stawiania nowych budynków inwentarskich? Resort środowiska tłumaczy to rosnącą liczbą skarg od wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska (WIOŚ) na uciążliwości zapachowej. Podczas gdy w 2010 roku było ich 517, to w 2018 roku już 2655.
W 20018 roku najczęściej na odór od WIOŚ skarżyli się mieszkańcy woj. łódzkiego, mazowieckiego i podkarpackiego.
Ministerstwo Środowiska dodatkowo podkreśla, że odory mogą̨ mieć negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Wynika to przede wszystkim z destruktywnego oddziaływania na psychikę człowieka, w tym wywoływać depresję, znużenie, jak również powodować problemy oddechowe, bóle głowy, nudności, podrażnienie oczu i gardła.
Resort środowiska powołuje się także badania opinii społecznej z 2015 roku, z których wynika, że połowa Polaków uważa odór za poważny problem. Dodatkowo 42% ankietowanych uznała ewentualne sąsiedztwo fermy trzody chlewnej za jedno z trzech największych uciążliwości swojego sąsiedztwa.
Z kolei z danych Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska wynika, że szybko rośnie liczba ferm o parametrach 210 DJP i więcej. W latach 2010–2015 RDOŚ wydały ponad 500 pozwoleń na takie instalacje z czego w 2015 roku o niemal 300% więcej niż w 2010. Dlatego ministerstwo chce jak najszybciej wprowadzić nowe przepisy ograniczające możliwości budynków inwentarskich.
Ograniczenia dotkną największe gospodarstwa utrzymujące zwierzęta
Restrykcje miałyby dotyczyć jednak tych największych gospodarstw. Ministerstwo Środowiska określiło, że nowa ustawa nakładałyby nowe obowiązki jedynie na budynki, w których będzie utrzymywanych liczba zwierząt odpowiadająca co najmniej 210 DJP. Restrykcje dotkną także gospodarstwa, która mają chów lub hodowle w kilku budynkach, ale są one oddalone od siebie do 210 metrów, a łączna skala produkcji zwierzęcej wynosi minimum 210 DJP.
Odległość chlewni czy obory od domów ma zależeć od liczby DJP
W takiej sytuacji nowe budynki inwentarskie dla chowu lub hodowli zwierząt w liczbie od 210 do 500 DJP w minimalnej odległości równej liczbie DJP.
Czyli jeśli obora będzie przewidziana na 300 krów, to musi być oddalona co najmniej o 300 metrów od innych obiektów. Dla fermy na 3500 warchlaków (245 DJP) ta minimalna odległość będzie wynosić 245 metrów. Dla budynków przeznaczonych do utrzymania zwierząt o liczebności ponad 500 DJP odległość musi wynieść co najmniej pół kilometra.
Urzędnicy chcą dać możliwość pobudowania fermy znacznie bliżej niż minimalna odległość od budynków mieszkalnych lub gospodarstw agroturystycznych, pod warunkiem uzyskania zgody od właścicieli tych nieruchomości. Taka zgoda będzie musiała być zawarta w formie aktu notarialnego z wpisem do księgi wieczystej.
W niektórych powiatach tylko 10% ich powierzchni będzie pozawalało na wybudowanie dużej fermy
W niektórych regionach ustanowienie tych minimalnych odległości może być poważnym problemem dla największych gospodarstw. Z wyliczeń przytaczanych przez resort wynika, że znacznie ograniczy to powierzchnie ziem, na których będzie mogła znaleźć się nowa tuczarnia czy obora. W przypadku powiatu mławskiego będzie to 35%, dla żuromińskiego 40%, a dla działdowskiego 49%. Jednak w powiatach rypińskim, płońskim i sierpeckim pod zabudowę dla dużych ferm pozostanie jedynie od 10 do 13% powierzchni powiatu.
Ministerstwo Środowiska założyła, że nowe prawo zacznie obowiązywać od 1 lipca 2019 roku. 
Jeśli propozycje Ministerstwa Środowiska wejdą w życie, to np. w powiecie rypińskim jedynie na 10% ziem będzie mogła powstać duża ferma (fot. Paweł Mikos)
Paweł Mikos
Fot. Paweł Mikos
