ARiMR wysyła wezwania o dołączenie umów dzierżawy
O tym, że rolnicy skarżą się na to, że ARiMR wzywa ich do przedstawienia pisemnych umów dzierżawy gruntów zgłoszonych do płatności obszarowych i daje im na to zaledwie 7 dni, tygodnik-rolniczy.pl pisał w artykule pt. „ARiMR wysyła wezwania o dołączenie umów dzierżawy. Co z formą ustną?”
W sprawie zaniepokojonych zaistniałą sytuacją rolników interweniowała posłanka Koalicji Obywatelskiej Katarzyna Osos. Posłanka, za pośrednictwem interpelacji wystąpiła o wyjaśnienia do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jak napisała, rolnicy poinformowali ją, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zaczęła wymagać od nic dokumentów potwierdzających tytuł prawny do gruntów zgłoszonych do dopłat, nawet w przypadku działek dzierżawionych na podstawie ustnych umów, które dotychczas były akceptowane zarówno przez sądy administracyjne, jak i samą Agencję.
Jak przekazali Osos rolnicy, Agencja oczekuje od nich składania dodatkowych oświadczeń stron, ale nie przygotowała im do tego jednolitych formularzy, co ich zdaniem prowadzi do chaosu i niepewności prawnej. Rolnicy zasygnalizowali również wątpliwości co do ochrony danych osobowych i możliwego powstania nacisków ze strony właścicieli gruntów po tym, jak pracownicy Agencji uzyskają dostęp do informacji o wysokości czynszów dzierżawnych. Zdaniem rolników, procedury należałoby uprościć i ograniczyć żądania wglądu do pełnych umów cywilnoprawnych.
MRiRW: To nic nowego
W odpowiedzi na interpelację wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi wyjaśnił, że ARiMR nie wprowadziła nowej praktyki, bo rolnicy już wcześniej musieli mieć grunty „dyspozycji” (posiadaniu), żeby dostać dopłaty. Obowiązek ten wynika bowiem z prawa UE i orzecznictwa TSUE.
– Kwestia żądania przez ARiMR dowodów na potwierdzenie posiadanego tytułu prawnego do gruntu zgłoszonego do płatności bezpośrednich nie jest nową metodą postępowania przez ARiMR – czytamy w interpelacji.
Co dalej z ustnymi umowami dzierżawy?
Jak uspokoił wiceminister Nowak, ustne umowy dzierżawy nadal są dopuszczalne, a ARiMR je akceptuje jako dowód
– Warunek posiadania prawa do użytkowania gruntów może zostać spełniony poprzez wszystkie dopuszczone prawem formy, takie jak np. tytuł własności czy umowa dzierżawy, w tym umowa ustna (warunek posiadania prawa do użytkowania nie jest równoznaczny z obowiązkiem posiadania dokumentu potwierdzającego taki tytuł). ARiMR akceptuje w postępowaniu ustne umowy dzierżawy – napisał Nowak.
Co z wzorami oświadczeń?
Jak wyjaśnił Nowak, rolnicy nie mają obowiązku korzystania z formularzy ARiMR, a dostępne wzory oświadczeń pełnią funkcję wyłącznie pomocniczą.
– Wzór formularza oświadczenia nie jest wymagany przez przepisy prawa. Niemniej jednak w celu ujednolicenia składanych wyjaśnień, ARiMR opracowała wzór takiego oświadczenia, który jest ogólnodostępny na stronie internetowej ARiMR i pełni funkcję pomocniczą dla beneficjentów – dodał Nowak.
Ponadto podkreślił, że dane osobowe zawarte w umowach przedstawianych przez rolników w Agencjach są chronione, a jej pracownicy stosują procedury zgodne z RODO.
– ARiMR przetwarza dane osobowe, zgodnie z przepisami rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych, tylko w konkretnych, prawnie uzasadnionych celach, związanych z realizacją zadań ARiMR, np. w związku z przyznawaniem płatności bezpośrednich. Dostęp do danych osobowych jest ograniczony tylko do osób upoważnionych (…) – wyjaśnił Nowak.
Czy ARiMR uprości procedury?
Wiceminister Nowak dodał również, że nie jest planowane uproszczenie oświadczeń do samego stwierdzenia „posiadam tytuł prawny”, bo we wniosku już istnieje takie zobowiązanie,
– Na formularzu wniosku o przyznanie płatności znajduje się zapis: „grunt deklarowany do płatności będzie/jest/był w moim posiadaniu w dniu 31 maja 2025 roku na podstawie tytułu prawnego”. (…) W związku z powyższym ARiMR nie planuje wprowadzać dodatkowych zapisów do już istniejących – podsumował Nowak.
Ostatecznie z wyjaśnień ministerstwa rolnictwa wynika, że rolnicy nie muszą obawiać się automatycznego odrzucania ustnych umów dzierżawy – nadal są one uznawane przez ARiMR. Agencja może jednak wezwać do przedstawienia dodatkowych dowodów na posiadanie gruntów, co ma wynikać z wymogów prawa unijnego i orzecznictwa sądów. Choć część rolników wskazuje na chaos i nadmierne formalności, resort podkreśla, że wzory oświadczeń mają charakter pomocniczy, a dane osobowe są chronione. W praktyce oznacza to, że ustne umowy pozostają ważne, ale w razie kontroli rolnik musi być przygotowany na konieczność ich dodatkowego potwierdzenia.
Oprac. Justyna Czupryniak-Paluszkiewicz na podst. sejm.gov.pl
