Wsparcie dla hodowców świń, ale nie wszystkich
27 października 2021 roku miało miejsce posiedzenie sejmowej podkomisji stałej do spraw monitoringu zwalczania Afrykańskiego Pomoru Świń oraz innych chorób zakaźnych zwierząt gospodarskich. Obradom przewodniczył poseł Robert Telus, który aktualnie pełni funkcję ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Współprzewodniczącą obrad, czyli zastępcą, była Beata Gawlik-Pliszka, z-ca Dyrektora Departamentu Budżetu i Finansów MRiRW. Pliszka, podczas swojego wystąpienia zapewniła, że rolnicy hodujący świnie na obszarach objętych ograniczeniami w związku z ASF, otrzymają następujące wsparcie na wyrównanie kwoty dochodu uzyskanej ze sprzedaży w poszczególnych kwartałach od 2020 r.
Od czego miała zależeć wypłata?
Wypłata wsparcia, o którym poinformowała Pliszka miała być ustalana w następujący sposób:
- kwota dochodu z konkretnego kwartału w porównaniu do średniego dochodu uzyskiwanego z produkcji świń w analogicznym kwartale z 3 ostatnich lat,
- kwota dochodu z konkretnego kwartału w porównaniu do trzech analogicznych kwartałów z okresu 5 lat, po odjęciu najlepszego i najgorszego roku,
- kwota dochodu z konkretnego kwartału z ostatnich 12 miesięcy w przypadku hodowców świń, których produkcja w tym czasie zwiększyła się o 25%.
Wprowadzone rozwiązanie było innowacją, która powstała na wniosek organizacji i producentów rolnych, o charakterze pomocy wieloletniej. Wypłata zakończy się 30 czerwca 2023 r.
MRiRW wprowadziła zmianę terminu zakończenia wypłaty dopłat
Rolnicy utrzymujący świnie żyli w przekonaniu, że wypłata powyższego dofinansowania będzie trwała do końca połowy 2023 r. W MRiRW podjęto jednak działania mające na celu wprowadzenie zmian w rozporządzeniu, które doprowadzą do pozbawienia hodowców pomocy. Wprowadzone zmiany dotyczą szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań ARiMR. Przygotowany projekt powstał 22 grudnia 2021 r., czyli w okresie przedświątecznym. Za jego stworzenie odpowiedzialny był wiceminister Ryszard Bartosik, a opiekę sprawowała Beata Gawlik-Pliszka.
Dopłaty tylko do świń sprzedanych do końca 2021 r.
Z uzasadnienia projektu wynika, że:
- producenci mieliby składać wnioski o udzielenie pomocy na wyrównanie kwoty obniżonego dochodu ze sprzedaży świń do 28 lutego 2022 r., gdyż zgodnie z przepisami, ostatnim kwartałem, za który miałaby być udzielana pomoc, miał być IV z roku 2021,
W trakcie analizy w Ocenie Skutków Regulacji stwierdzono, że proponowana zmiana ma dotyczyć warunków udzielania pomocy na wyrównanie utraconych dochodów ze sprzedaży świń z obszarów objętych ograniczeniami w związku z ASF, a skoro podjęto działania, po których producenci świń znaleźli się w lepszej sytuacji rynkowej, niż dotychczas, to wypłata wsparcia mogłaby zakończyć się w IV kwartale 2021 r.
Tym samym rolnicy hodujący świnie stracili możliwość sprzedaży świń, ponieważ w okresie przedświątecznym Zakłady Mięsne nie skupują trzody i nie zostali poinformowani o wprowadzonym rozporządzeniu.
Kiedy hodowcy świń stracili najwięcej?
Hodowcy świń z obszarów objętych ograniczeniami z powodu występowania wirusa ASF największe straty ponieśli w I kwartale 2022 r., czy w okresie, za który miały być przyznane dopłaty, a teraz ich nie ma. Na początku 2022 r. rolnicy ze stref z ograniczeniami sprzedawali świnie po 3,50 zł/kg, co było dla nich zupełnie nieopłacalne, jednak mając wiedzę na temat planowanego dofinansowania, utrzymywali hodowlę.
Projekt przyjęty bez konsultacji publicznych
Hodowcy świń nie mieli pojęcia o zmianach w projekcie przyjętych przez MRiRW, ponieważ nie został on przesłany do konsultacji publicznych i nie pojawił się na stronie Rządowego Centrum Legislacji. 10 stycznia 2022 r. wydane rozporządzenie trafiło na stronę RCL (RD475).
Hodowcy świń u progu bankructwa
Z powodu braku informacji na temat wprowadzonych zmian, hodowcy trzody chlewnej, która została sprzedana w I kwartale 2022 r., kiedy cena wypadała często nawet poniżej 3,50, zmagają się obecnie z długami wobec firm paszowych i banków. Należy zaznaczyć, że rolnicy byli zapewnieni o tym, że program będzie kontynuowany w formie wyrównania kwoty utraconego dochodu do 30 czerwca 2023 r., a gdyby wiedzieli, że tak nie będzie, to:
- nie zgodziliby się na przesunięcie terminów sprzedaży świń z grudnia 2021 r. na styczeń 2022 r.,
- widząc niskie ceny sprzedaży, nie zasiedlaliby chlewni warchlakami, by przeczekać trudny czas.
Rolnicy czują się oszukani
W sprawie oszukanych rolników hodujących świnie do ministra rolnictwa wystąpił Związek Zawodowy Rolnictwa "Korona", który napisał otwarcie, że hodowcy zostali oszukani. Naruszenie zasady "lex retro non agit", czyli "prawo nie działa wstecz" doprowadziło do kryzysu wśród producentów trzody chlewnej. Pomimo tego, że rolnicy byli poinformowani o wprowadzeniu rozporządzenia 7 dni po terminie zgłoszenia, to nie mieli żadnej możliwości, by ustosunkować się do niego. Po uwzględnieniu zmian hodowcy, którzy sprzedali świnie w 2022 r., nie otrzymali pieniędzy, a przecież w momencie wydania rozporządzenia był on już rozpoczęty. ZZR "Korona" wobec występujących okoliczności domaga się odszkodowania dla rolników, którzy sprzedali świnie w I kwartale 2022 r., w przeciwny razie planują wystąpić z akcją "piknik oszukanych hodowców", o czym poinformowała przewodnicząca organizacji Alina Ojdana.
oprac. Justyna Czupryniak
źródło: zzrkorona.pl
