Europejską część Kongresu otworzył minister rolnictwa Czesław Siekierski, witając Wszystkich zgromadzonych w jednej z hal Międzynarodowych Targów Poznańskich.
- Z wielką przyjemnością witam Państwa podczas II dnia Kongresu. To symboliczna data 9 maja – Dzień Europy, który skłania nas do refleksji nad przeszłością i przyszłością Europy. Wczoraj przeżyliśmy inspirujący I dzień Kongresu poświęcony w dużej mierze Wielkopolsce. Dziękuję bardzo Panu Marszałkowi i wszystkim osobom z wielkopolskich instytucji samorządowych i rządowych oraz Wszystkim z tego regionu, którzy zaangażowali się w organizację tego wydarzenia – mówił minister Czesław Siekierski podczas otwarcia II dnia Europejskiego Kongresu Odnowy i Rozwoju Wsi.
Członkostwo w UE dało polskiemu rolnictwu niesamowity rozwój
Szef resortu rolnictwa odniósł się do planów tworzenia nowej perspektywy finansowej w rolnictwie po 2027 roku.
- Z perspektywy 20 lat widać, jak dobrze Polska wykorzystała członkowsko w Unii a rolnicy wykorzystali możliwości jakie dała nam wspólnota. Wejście do UE spowodowało istotne zmiany w polskim rolnictwie. Kondycja ekonomiczna rolników i kondycja życia ludności wiejskiej uległa znacznej poprawie. Dzisiaj natomiast jest czas by mówić o przyszłości, jakiej polski, polskiej wsi i rolnictwa chcemy. Jakie powinny być kierunki WPR by ta polityka odpowiadała wyzwaniom klimatycznym i środowiskowym, ale by nadal zapewniała bezpieczeństwo żywnościowe – mówił minister Siekierski.
Fundusze z UE gwarantują rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich
Głos podczas otwarcia Dnia Europejskiego w Poznaniu zabrał także Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak, który podkreślał rolę funduszy unijnych w rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich.
- W latach 2007-2013, a potem w 2014-2020, kiedy program Rozwoju Obszarów Wiejskich był instrumentem wsparcia, wykorzystaliśmy ponad 2 miliardy złotych na realizację szeregu inwestycji, bo to takie właśnie trafiały do tych najmniejszych środowisk. Zbudowano ponad 400 km lokalnych dróg, ponad 900 km sieci wodociągowych, 1800 km sieci kanalizacyjnych, 25 nowoczesnych targowisk, 700 obiektów pełniących funkcje kulturalne, głównie świetlice, domy kultury i szereg najróżniejszych miejsc poświęconych rekreacji, sportowi i turystyce – mówił Marszałek Woźniak.
Komisarz Hansen: Musimy ponownie podejść do wyzwań dla rolnictwa
Jednym z gości honorowych Kongresu w Poznaniu był unijny komisarz ds. rolnictwa Christophe Hansen. Podczas swojego wystąpienia zwrócił szczególną uwagę na konieczność ponownego podejścia do największych problemów europejskiego rolnictwa i obszarów wiejskich.
- Dziś świętujemy naszą jedność, nasze wartości i wspólne wysiłki ku budowaniu lepszej przyszłości. 25% populacji wiejskiej i 70% terytorium obszarów wiejskich w UE mierzy się kłopotami demograficznymi, z presją środowiskową i rozwojem technologicznym. Wyzwania te stanowią dla nas szanse do ponownego podejścia do rozwiązania tych problemów. Wczoraj w Brukseli zaprezentowałem nowa wizję dla rolnictwa i przyszłości. Nie jest ona tylko pustym dokumentem, ale znaczącym dla naszej dalszej przyszłości. Nie chodzi tylko o suwerenność i bezpieczeństwo żywnościowe, ale też o to by rolnicy mogli zabezpieczyć bezpieczeństwo energetyczne. Biorąc pod uwagę wojnę z Rosją, jednym z filarów wizji jest holistyczne podejście do polityki. Różnorodność jest nasza silą. Nasze rolnictwo rożni się pomiędzy krajami UE, a nawet wewnątrz tych krajów regionalnie. Ważna jest tez nasza potrzeba odporności. Napięcia polityczne i zmiany klimatyczne, takie jak np. powodzie niosą spore ryzyka dla różnych sektorów, nie tylko rolnego. Musimy wspierać te sektory by dostarczały bezpieczną żywność, rozwijały obszary wiejskie z poszanowaniem jej kultury. Chcemy być nie tylko konkurencyjni, ale by polityka zapewniała równe szanse dla wszystkich – tłumaczył unijny komisarz ds. rolnictwa.
Podkreślił też, że wizja skupia się na wsparciu młodych rolników, a także wdrażaniu działań ograniczających biurokrację.
Debata unijnych ministrów rolnictwa w Poznaniu
Podczas EKOiRW w Poznaniu odbyła się debata z udziałem komisarza Hansena oraz niektórych unijnych ministrów rolnictwa.
- Europa powinna patrzeć na rolników, jak na tych, którzy kultywują tradycje. Niestety, nawet w Bruksela chciała narzucić zasady nie do zrealizowania dla rolników. Musimy walczyć z biurokracją. Musimy zapewnić holistyczną wizję rozwoju z uwzględnieniem potencjału środowiskowego i poszanowaniem środowiska. Włoski rząd mocno inwestował w zasoby i rolnictwo. W ciągu ostatnich 2 lat 11 mld euro wykorzystano na zapewnienie zrównoważonego charakteru biurokratycznego, a także by zapewnić jakość wszystkich produktów wytwarzanych w rolnictwie – powiedział Francesco Lollobrigida, szef włoskiego resortu rolnictwa.
Z kolei Ignas Hofmanas, Minister Rolnictwa Litwy podkreślał, że płatności bezpośrednie powinny trafiać do rolników, którzy w rzeczywistości uprawiają ziemię
- WPR musi składać się z II filarów. Pierwszy to płatność dystrybucyjna, ale powinna trafiać wyłącznie do tych, którzy prowadzą działalność, a nie tylko udają, że są rolnikami. Drugi, to środki dla mniejszych i średnich gospodarstw. One powinny mieć możliwość dostosowania się do warunków rynkowych. Zaangażowanie w krótkie łańcuchy dostaw z pewnością zapewni większe perspektywy mniejszym rolnikom. I choć już te działania realizujemy, potrzebujemy większego wsparcia. Myślę, że jeśli będziemy współpracować dojedziemy do konsensusu – mówił Hofmanas.
Kluczowym tematem dyskusji było też bezpieczeństwo żywnościowe Europy w kontekście skutków wojny w Ukrainie i umowy z krajami Mercosur.
- Republika Mołdawii wzięła na siebie zobowiązanie bycia częścią Unii Europejskiej. Chcemy mieć swój wkład w bezpieczeństwo spożywcze Unii. Chcemy też wzmacniać rynek i wspierać naszych rolników. Mogę zapewnić, że nasi rolnicy wkładają całą duszę w swoją działalność. Dlatego odczuwają wewnętrzny ból i niepokój, że ten proces stania się częścią Wspólnoty mógłby się nie powieść – mówiła Ludmila Catlabuga, Minister Rolnictwa i Przemysłu Żywnościowego Mołdawii.
Jerry Buttimer T.D., Minister Stanu ds. Rozwoju Społeczności i Organizacji Charytatywnych Irlandi podkreślał kluczowe znaczenie rolnictwa dla gospodarki.
- To ważne by łączyć badania i wiedzę z życiem codziennym ludzi. Rolnictwo jest kluczowym sektorem w Irlandii. W zeszłym roku eksport żywności z naszego kraju wygenerował 19,6 mld euro. Naszą zaletą jest holistyczne podejścia do kultywowania innowacji, komunikacja pomiędzy interesariuszami z poszczególnych sektorów by dostarczać rolnikom skuteczne rozwiązania w codziennej pracy – mówił Buttimer.
Z kolei Begoña García Bernal, Sekretarz Stanu ds. Rolnictwa i Żywności Hiszpanii podniosła problem pozyskiwania energii z OZE.
- W obliczu zmian klimatu, instalacje fotowoltaiczne czy ponowne wykorzystanie wód jest niezwykle ważne. Sieci wodne przebiegają przez 22% terenów wiejskich w Hiszpanii i nawadniają ponad 70% tych terenów. W naszym kraju powołano okrągły stół ds. nawadniania. Chcemy mieć zrównoważoną sieć. A Dlaczego? By gospodarstwa rolne były rentowne – podkreślała Sekretarz Stanu ds. Rolnictwa i Żywności Hiszpanii.
Rolnictwo potrzebuje wody!
Podczas debaty Andreas Grigorii, minister rolnictwa Cypru poruszył temat problemów z wodą na cele rolnicze i ogrodnicze.
- WPR musi być stawiać czoła zmianom klimatycznym i geopolitycznym dlatego powinna być bardzo elastyczna, powinna wspierać działania związane z pozyskiwaniem wody, zwłaszcza poprawić dostęp do wody dla małych rolników. Ważne jest wsparcie narzędzi kryzysowych, trzeba zwiększyć budżet na rezerwy kryzysowe, ponad ten na WPR. Ponadto WPR musi mieć silny budżet WPR i elastyczny. Rolnictwo to podstawa to rozwoju bezpieczeństwa żywnościowego – mówił Grigorii.
Minister rolnictwa Hiszpanii wskazywała na konieczność rozmowy o dwuaspektowym wymiarze finansowania rolnictwa.
- Mamy okrągły stół nawadniania, który współpracuje na każdym poziomie, bo woda jest dla nas bardzo istotna. Chcemy dbać o środowisko naturalne, by gospodarstwa rolne były rentowne. Jeżeli mamy budżet dla rolnictwa dwufilarowy, to wtedy będziemy mogli rozsądnie podejść do tej kwestii. Dwuaspektowy wymiar finansowania rolnictwa jest bardzo ważny – podkreślała.
Minister Siekierski: 40% ludności mieszka na obszarach wiejskich
Polski minister Czesław Siekierski wskazał, że WPR ma być dwufilarowa, oddzielna. Nie będzie jednego wspólnego funduszu. A zatem potwierdzona została kontynuacja dotychczasowej WPR.
- To dobra informacja, która wypływa właśnie na dzisiejszym Kongresie. To ważne, że będzie drugi filar,czyli środki na rozwój obszarów wiejskich, które je wzmacniają. Rozwój obszarów wiejskich to bardzo istotna cześć, tam mieszka 40% ludności Polski, a wiec wymaga finansowania również z polityki spójności. Sprawy bezpieczeństwa żywnościowego są ważne jeśli chodzi o zabezpieczanie i dostępność, ale też jakość żywności. Polska eksportuje prawie 40% swojej żywności. Europa jest także wielkim eksporterem. Musimy to brać pod uwagę przy relacjach handlowych. Musimy mieć świadomość, że dostęp do unijnego rynku jest pewnego rodzaju wyróżnieniem dla krajów trzecich, że spełniają rygory produkcji, jakie obowiązują u nas. Niemniej musimy bronić rynku europejskiego przed nadmiernym napływem towarów, które nie spełniają standardów i są produkowane bez uwzględniania zasad zrównoważonego rozwoju. Panie Komisarzu jesteśmy murem za Panem jeśli chodzi o walkę o dobrą WPR. To nie tylko utrzymanie rolników, z tego również korzystają konsumenci. Nie rewolucyjne a ewolucyjne zmiany w polityce rolnej to zdecydowanie dobre podejście – dodał szef polskiego resortu rolnictwa.
Włoski minister rolnictwa Francesco Lollobrigida przekonywał, że rolnictwo musi zagwarantować bezpieczeństwo narodowe.
- Europa powinna patrzeć na rolników jako tych, którzy zapewniają bezpieczeństwo żywnościowe. Bruksela chciała narzucić biurokratyzacje, to trzeba zmienić, aby zapewnić holistyczna wizje zrównoważonego rozwoju, chodzi o poszanowanie środowiska i kwestie prospołeczne. Bardzo ważne są elementy finansowe i zarzadzanie ryzykami, by zagwarantować rolnikom bezpieczeństwo w nowym kontekście geopoltycznym. Trzeba działać na rzecz wejścia nowych członków do UE, zapewniając jednak ochronę naszego rynku – mówił Lollobrigida.
Briefing prasowy komisarza Hansena i ministra Siekierskiego
Po debacie unijnych ministrów rolnictwa podczas Kongresu odbył się briefing prasowy, podczas którego komisarz Hansen i minister Siekierski przedstawili plany dotyczące zmian we Wspólnej Polityce Rolnej. Christophe Hansen poinformował, że postulaty rolników zostały uwzględnione w krótkoterminowych uproszczeniach PS WRP w minionym i bieżącym roku. Trwają prace nad zmianami w perspektywie długoterminowej.
Z kolei minister Czesław Siekierski poinformował, że do końca polskiej prezydencji w Radzie Europy będą gotowe pierwsze rekoemndacje finansowania rolnictwa w nowej perspektywie finansowej po 2027 roku.
Kolejne debaty podczas Dnia Europejskiego na EKOiRW
W drugiej części drugiego dnia Kongresu odbyły się kolejne debaty w udziałem znakomitych gości i ekspertów. Mi. In. „Wielofunkcyjność a rolnictwo w rozwoju obszarów wiejskich”, „Europejski Parlament Wiejski – Propozycje dla Polskiej Prezydencji” oraz „Rozwój obszarów wiejskich: promowane zmiany w polityce po 2027 roku”. Uczestnicy Kongresu mogli także uczestniczyć w bloku tematycznym pt. „Różnorodność doświadczeń i form rozwoju obszarów wiejskich”.
- Dyskusja wokół znaczenia wsi toczy się dzisiaj, ale i toczyła się 20 lat temu. Pada wiele pustych słów, które nie są potem realizowane w żaden sposób w polityce unijnej czy w polityce krajowej. Oczywiście wieś to nie tylko rolnictwo, chociaż zdecydowana większość obszarów wiejskich Europy jest związana z rolnictwem. Trudno sobie wyobrazić wieś bez rolnictwa, ale w Europie takie głosy się pojawiają. A mianowicie mówi się, że dobrobyt jest na tych terenach gdzie następuje dezagraryzacja. Z tego by wynikało, że tam gdzie rolnictwa jest mniej tam się ludziom dobrze żyje. Przecież to jest jakiś absurd – mówił Jan Krzysztof Ardanowski, były Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Dodał, że wieś jest zasobem, bogactwem Europy a nie kłopotem. To ona przekazuje tradycje, pokazuje, jak powinny wyglądać relację dzieci z rodzicami, a także pomiędzy kobietą i mężczyzną. To ona kształtuje wartości.
Zdaniem Olgierda Geblewicza, Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego i zarazem Prezes Zarządu Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej depopulacja jest największym wyzwaniem we wszystkich regionach.
- Dlaczego ludzie nie chcą mieszkać na wsi? Bo chcą mieć pracę, później usługi i mieć gdzie mieszkać. U mnie to akurat nie problem bo średnie gospodarstwo w woj. zachodniopomorskim ma 33 ha. U nas ludzie pasjonują się winiarstwem. Największa winnica Turnau jest właśnie w moim regionie. Niemniej musimy się zastanowić jak zachęcać ludzi do życia na obszarach wiejskich tak żeby stały się atrakcyjne do mieszkania, bo barier żeby stać się rolnikiem w Polsce jest bardzo dużo – wskazywał Marszałek Olgierd Geblewicz.
Zdaniem ministra Czesława Siekierskiego wyzwaniem na obszarach wiejskich po 2027 roku we wszystkich krajach UE będą sprawy demograficzne.
- Już dziś rynek pracy jest bardzo potrzebujący i zasilany jest pracownikami różnej narodowości, często nam nawet nie znanej. Z tym jest związany cały system jeśli chodzi o rozwój cywilizacyjny. Jest problem inwestycji w infrastrukturę, rozwój, który przyniesie zainteresowanie kształtowaniem miejsc pracy, bo to one przyciągają ludzi. Coraz mniej osób pracuje w rolnictwie i coraz mniej się z niego utrzymuje. Funkcja produkcyjna wsi również maleje. Rozwój obszarów wiejskich to naprawdę wieloletnie procesy – mówił szef MRiRW.
W sobotę 10 maja odbędzie się trzecia i ostatnia część Europejskiego Kongresu Odnowy i Rozwoju Wsi. Tym razem będzie to Dzień Polski.
![Ceny usług rolniczych: co zdrożało najbardziej? Ile rolnik płaci za siew i orkę? [ANALIZA 2020-2025]](https://static.tygodnik-rolniczy.pl/images/2025/05/21/h_578594_340.webp?2025-05-21-15-37-21)
