Energetycy zniszczyli pole. Czy rolnik może dostać odszkodowanie?

Energetycy wjechali ciężkim sprzętem na pole i zostawili głębokie koleiny? Uprawy zniszczone, gleba rozjechana, a nikt nawet nie zapytał o zgodę? Choć takie sytuacje potrafią porządnie podnieść ciśnienie, prawo stoi tu po stronie właściciela gruntu. Sprawdźmy, jak rolnik ma walczyć o odszkodowanie.

Koleiny na polu po wizycie energetyków? Kto ponosi odpowiedzialność?

Za szkody wyrządzone podczas budowy, konserwacji czy modernizacji linii energetycznych odpowiada firma, która prowadziła prace. Podstawą jest art. 415 Kodeksu cywilnego: kto wyrządził szkodę, ma obowiązek ją naprawić.

Dotyczy to zarówno rozjechanych upraw, jak i zniszczonej struktury gleby czy nieuzgodnionego wjazdu ciężkiego sprzętu.

Rolnik ma prawo domagać się odszkodowania także wtedy, gdy:

prace wykonano bez wcześniejszego kontaktu i bez zgody,
zaniedbano przycinanie gałęzi kolidujących z liniami,
słup lub infrastruktura stoją na działce bez ustanowionej służebności przesyłu.

Jak rolnik ma walczyć o odszkodowanie

Poniżej wskazówki, krok po kroku, jak rolnik powinien postąpić, gdy jego pole zostało naruszone przez sprzęt energetyków:

Zrób dokumentację szkód - Im szybciej, tym lepiej. Zdjęcia, nagrania, numery sprzętu, dokładna data, a jeśli byli świadkowie, to ich dane. Nie zamiataj kolein, nie równaj pola przed udokumentowaniem.
Zgłoś szkodę do zakładu energetycznego - Można mailowo, pisemnie lub przez infolinię. Najważniejsze, by mieć potwierdzenie zgłoszenia. Wskazujesz, co zostało zniszczone, kiedy i przez kogo.
Zleć wycenę strat - Warto skorzystać z rzeczoznawcy rolnego, który policzy: wartość utraconego plonu, koszty rekultywacji ziemi, ponowne przygotowanie gleby i zasiew, ewentualne obniżenie klasy bonitacyjnej gleby. To podstawa do negocjacji i późniejszych roszczeń.
Przedstaw roszczenie energetykom - Przekazujesz dokumentację, wycenę strat i żądasz: odszkodowania, pokrycia kosztów naprawy gleby, a jeśli to konieczne, to ustalenia służebności przesyłu. Warto wszystko prowadzić na piśmie.
Jeśli firma odmawia, to pozostaje sąd. Gdy zakład energetyczny próbuje minimalizować winę lub przeciąga sprawę, można skierować sprawę na drogę sądową.

Jakie przepisy i sankcje działają na korzyść rolnika?

Naruszenie posiadania gruntu - Art. 342–344 KC. Jeśli energetycy wjechali bez zgody i nie poinformowali właściciela, rolnik może wnieść powództwo o naruszenie posiadania.
Wyrządzenie szkody - Art. 415 KC. Podstawa do żądania odszkodowania za koleiny, zniszczone zasiewy czy uszkodzoną glebę.
Bezumowne korzystanie z gruntu - Art. 224–225 KC. Jeśli infrastruktura stoi na działce bez ustaleń, rolnik może domagać się: wynagrodzenia, odszkodowania, ustanowienia służebności przesyłu za opłatą.
Zniszczenie gleby - obowiązek rekultywacji. Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Przepisy wymagają, by sprawca szkód przywrócił pole do stanu sprzed zniszczeń. Rolnik może żądać pokrycia pełnych kosztów rekultywacji.
Odpowiedzialność karna - Art. 288 Kodeksu karnego. Za poważne szkody w mieniu grozi grzywna, ograniczenie wolności, a w skrajnych przypadkach do 5 lat pozbawienia wolności.
Niszczenie upraw - Art. 156 Kodeksu wykroczeń. Za zniszczenie zasiewów grozi kara grzywny.

Kiedy rolnik powinien działać od razu?

Gdy energetycy twierdzą, że „nic takiego się nie stało”, albo próbują zrzucić winę na wykonawcę.
Gdy koleiny są głębokie, a pole wymaga wyrównania i dodatkowego nakładu pracy.
Gdy prace były prowadzone bez jakiejkolwiek informacji dla rolnika.

Im szybciej rolnik zacznie działać, tym większa szansa na pełne pokrycie szkód.