150. rocznica muzealnictwa rolniczego
W 2025 roku przypada 150. rocznica pojawienia się idei muzealnictwa rolniczego na ziemiach polskich. Wydarzenie łączy się z powołaniem do życia w Warszawie dnia 5 czerwca 1875 roku Muzeum Przemysłu i Rolnictwa. Muzeum to stało się ważną instytucją naukowo-oświatową, która zintegrowała polską inteligencję i dała społeczeństwu możliwość praktycznego kształcenia w dziedzinie przemysłu i rolnictwa. Swoją misję wypełniało poprzez:
- gromadzenie zbiorów,
- wydawanie publikacji,
- zakładanie pracowni naukowych,
- prowadzenie biblioteki,
- organizowanie odczytów, wykładów, kursów, wystaw,
- branie udziału w powstawaniu filmów oświatowych i audycji radiowych.
Zbiory pozyskiwane głównie z wystaw rolniczych pełniły przede wszystkim funkcję dydaktyczną i stały się zaczynem do podjęcia starań o utworzenie samodzielnego muzeum rolniczego. Misję organizacji takiego muzeum powierzono na Pierwszym Kongresie Rolniczym w 1924 roku nowemu dyrektorowi Muzeum Przemysłu i Rolnictwa Stanisławowi Leśniowskiemu, który mówił:
To nie może być instytucja o przygodnych zbiorach, wystarczających może dla jakiegoś powiatu albo wypożyczalni rekwizytów odczytowych i pogadankowych, jakieś coś w rodzaju „panopticum” lub „kunstkamery” figur i osobliwości.
Rozwój Muzeum Rolnictwa i Przemysłu w Szreniawie pod Poznaniem
Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie, utworzone w 1964 roku, pozostaje spadkobiercą tradycji i kontynuatorem części działalności muzeum rolniczego funkcjonującego w ramach Muzeum Przemysłu i Rolnictwa do jego likwidacji w 1951 roku. W zbiorach Muzeum w Szreniawie posiadamy kolekcję narzędzi i maszyn rolniczych zbieranych przez profesora Stefana Biedrzyckiego, który jako członek warszawskiego Muzeum stworzył Stację Oceny Maszyn. To właśnie jego zbiory przed wojną miały stać się trzonem kolekcji muzeum rolniczego w nowej siedzibie.
Jubileusz 150-lecia muzealnictwa rolniczego na ziemiach polskich
Mając na uwadze doniosłość tych wydarzeń chcielibyśmy uczcić tę rocznicę we wrześniu poprzez konferencję, wystawę oraz imprezę edukacyjną.
Międzynarodowa konferencja „Wczoraj, dziś i jutro muzealnictwa rolniczego” (18-19.09.) ma na celu analizę misji i celów muzealnictwa rolniczego na przestrzeni 150 lat.
Ekspozycja okolicznościowa będzie poświęcona wystawom rolniczym od XIX wieku do współczesności, gdyż były one początkowo źródłem pozyskiwania kolekcji dla Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie.
Z kolei impreza edukacyjno-rekreacyjna z udziałem szkół rolniczych przybliży nowoczesne aspekty rolnictwa w myśl idei, że muzea rolnicze powinny być również miejscem zdobywania wiedzy o współczesnym rolnictwie (21.09.).
Instytucje wchodzące w skład Komitetu Organizacyjnego obchodów 150-lecia muzealnictwa rolniczego na ziemiach polskich:
- Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie
- Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi
- Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu
- Narodowe Muzeum Techniki w Warszawie
- Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
- Muzeum SGGW
Zapraszamy do obejrzenia najnowszego odcinka z cyklu: „EXPOzycja/Od wystaw rolniczych do muzeum”. Agnieszka Floryszczak rozmawia z Anną Barłóg-Mitmańską o wyjątkowej wystawie czasowej „EXPOzycja”, przygotowanej z okazji 150-lecia muzealnictwa rolniczego na ziemiach polskich.
Cofniemy się do XIX wieku, aby odkryć:
- jaką rolę odgrywały wystawy rolnicze w tworzeniu zbiorów muzealnych,
- jakie miały znaczenie dla ówczesnego społeczeństwa,
- co łączy dawne inicjatywy z dzisiejszym muzealnictwem.
Dowiemy się także, jak powstawała sama wystawa „EXPOzycja” oraz jakie wydarzenia zaplanowano na wrzesień 2025 roku – w tym międzynarodową konferencję i edukacyjną imprezę plenerową z udziałem szkół rolniczych.
