Jak informuje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, umowa dzierżawy zawarta ze spółką Tipperary Farm w Kruszynie (województwo lubuskie) została zakwalifikowana do wyłączenia 30% użytków rolnych. Agencja Nieruchomości Rolnych 22 maja 2012 roku przedstawiła spółce propozycję wyłączenia z dzierżawy 30% powierzchni użytków rolnych. Z łącznej powierzchni 902 ha przewidziano do wyłączenia 268,8 ha. Spółka nie odniosła się do złożonej propozycji w ustawowym terminie, dlatego wyłączenia nie zostały dokonane, a umowa wygasła.
KOWR wstąpił na drogę sądową
– W związku z odmową wydania przedmiotowej nieruchomości, KOWR wytoczył powództwa przeciwko spółce o wydanie nieruchomości użytkowanych przez nią bez tytułu prawnego i o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości – informuje Karolina Gaweł, rzecznik prasowa Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. – Od czasu wygaśnięcia umowy dzierżawy KOWR nalicza wynagrodzenie, jakie spółka zobowiązana jest zapłacić z tytułu korzystania z nieruchomości bez tytułu prawnego. Od czasu wygaśnięcia umowy spółka wpłaciła 562 483,73 zł deklarowanych jako należność z tytułu umowy dzierżawy. Wpłaty te zaliczono na poczet zaległości z tytułu bezumownego użytkowania nieruchomości oraz odsetki. Spółka jest zobowiązana z tytułu bezumownego użytkowania nieruchomości Zasobu. Wysokość tej kwoty jest możliwa do ustalenia na dzień wydania nieruchomości.
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa zaznacza, że: „Spółka była informowana o konsekwencjach, jakie wynikały z niewyrażenia zgody na wyłączenie 30% zgodnie z ustawą z 16 września 2011 r. W związku z brakiem wyrażenia zgody na wyłączenie 30% użytków rolnych spółka utraciła prawo pierwszeństwa nabycia dzierżawionych nieruchomości rolnych oraz uprawnienie do przedłużenia umowy dzierżawy w trybie bezprzetargowym”.
Należy dodać, iż nie zostało zakończone prawomocnie postępowanie sądowe z powództwa spółki o ustalenie, co wpływa na możliwość podejmowania przez KOWR rozstrzygających czynności.
Adwokat reprezentujący firmę i jej pracownicy nie chcieli rozmawiać na ten temat ani odpowiedzieć choćby na kilka prostych pytań.
Vossen Petrus Hubertus, który zarządza gospodarstwem, także nie chciał mówić o jego przyszłości, gdyż, jak podkreślał, prowadzone są rozmowy w tej sprawie z resortem i KOWR.
Z podobnym problemem KOWR boryka się też na Dolnym Śląsku
Jak informuje Karolina Gaweł w sprawie nieruchomości użytkowanych oraz wydanych przez spółkę Majątek Ziemski Stary Jaworów (województwo dolnośląskie), i tam umowa dzierżawy zawarta ze spółką została zakwalifikowana do wyłączenia 30% użytków rolnych. Agencja Nieruchomości Rolnych 19 marca 2012 roku przedstawiła spółce propozycję wyłączenia 30%. „Tygodnik Poradnik Rolniczy” pisał o tym w numerach 39. i 40. z 2021 roku.
– Spółka wyraziła zgodę na dokonanie zmiany umowy dzierżawy w zakresie wyłączenia 30%, lecz na swoich warunkach, które nie mogły zostać przyjęte przez ANR. W związku z niezłożeniem przez spółkę oświadczenia na wyłączenie 30% na warunkach ANR spółka utraciła prawo pierwszeństwa nabycia dzierżawionych nieruchomości rolnych oraz uprawnienie do przedłużenia umowy dzierżawy w trybie bezprzetargowym – wyjaśnia Karolina Gaweł.
I zaznacza, że umowa wygasła 1 października 2014 roku. Spółka pomimo kilkukrotnych wezwań do wydania nieruchomości odmawiała ich wydania. Sprawa o wydanie została skierowana na drogę sądową. Sąd Okręgowy w Świdnicy wyrokiem z 24 lutego 2021 roku nakazał spółce wydanie nieruchomości objętej wygasłą umową dzierżawy o łącznej powierzchni 2541 ha. Spółka wydała do dyspozycji KOWR grunty o powierzchni 2307 ha.
Na tym jednak sprawa się nie kończy, ponieważ w użytkowaniu Spółki pozostały dwie nieruchomości o łącznej powierzchni 234 ha.
Jak wygląda aktualny stan zasobów KOWR na Dolnym Śląsku?
Dla rolników w tym rejonie województwa pocieszające może być, iż obecnie trwa proces wydzierżawiania przejętych nieruchomości na rzecz rolników indywidualnych w rozumieniu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Jak informuje KOWR, aktualny stan zaawansowania prac przedstawia się następująco:
-
rozstrzygnięto 14 przetargów na łączną powierzchnię 256 ha;
-
procedura przetargowa (publikacja ogłoszeń oraz rozpatrywanie ofert) prowadzona jest dla 74 nieruchomości o łącznej powierzchni 1026 ha;
-
w trakcie publikacji wykazów informujących o zamiarze wydzierżawienia nieruchomości, a przed publikacją ogłoszeń przetargowych jest 48 nieruchomości o łącznej powierzchni 716 ha;
-
przed publikacją wykazów informujących o zamiarze wydzierżawienia jest 5 nieruchomości o łącznej powierzchni 71,5 ha;
-
trwają prace nad podziałami nieruchomości o łącznej powierzchni 121,5 ha.
– Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa nie zna powodów, dla których całość gruntów nie została wydana, ale skierował już wniosek do komornika sądowego o wydanie 234,7028 ha, zaś sprawa pozostaje w toku – odnotowuje Karolina Gaweł.
Na poczet wynagrodzenia za bezumowne użytkowanie gruntów spółka Majątek Ziemski Stary Jaworów dokonała wpłaty 1,98 mln zł. Choć jak wynika z nieoficjalnych informacji, jest to niewielka część należnych Skarbowi Państwa pieniędzy.
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa informuje, iż: „Skarb Państwa w sprawie o zapłatę jest reprezentowany przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej. KOWR posiada sądowe zabezpieczenie swoich roszczeń na nieruchomościach i ruchomościach Spółki”.
Obecnie w kraju (stan na 30 czerwca 2022 roku) przejęta powierzchnia gruntów, dla których dzierżawcy zgodzili się na wyłączenie 30% powierzchni z umów dzierżawy, wyniosła 78,3 tys. ha, z czego rozdysponowano 77,4 tys. ha w następujących formach: sprzedaż 36,9 tys. ha (na rzecz byłych właścicieli – 4,3 tys. ha), dzierżawa – 38,8 tys. ha.
Natomiast w Oddziale Terenowym Opole przejęta powierzchnia gruntów, dla których dzierżawcy zgodzili się na wyłączenie 30% powierzchni z umów dzierżawy, wyniosła 5,2 tys. ha i została rozdysponowana w formie: sprzedaż 4,0 tys. ha, dzierżawa – 1,1 tys. ha.
– Według stanu na 30 czerwca br. w województwie opolskim na terenie działania Oddziału Terenowego w Opolu dzierżawcy odrzucili zaproponowane warunki w 21 przypadkach na powierzchnię 20,3 tys. ha. W stosunku do zakończonych 4 umów na powierzchnię 1,2 tys. ha wszyscy dzierżawcy wydali grunty w terminie. Pozostałe 17 umów na powierzchnię 19,2 tys. ha zakończy się w okresie od września 2022 roku do kwietnia 2023 – dodaje Karolina Gaweł.
Artur Kowalczyk
fot. A. Kowalczyk
