1000 lat historii w Święcku Wielkim

Kolejnym punktem uroczystości były podziękowania mieszkańców Święcka oraz wręczenie darów biskupowi. Następnie głos zabrali główni organizatorzy: Anna Bogucka – burmistrz Czyżewa, oraz Krzysztof Krajewski – wójt gminy Wysokie Mazowieckie. Podziękowali mieszkańcom za pomoc w organizacji wydarzenia. Wyrazy uznania kierowali również w stronę Jadwigi Fibakiewicz, która była inicjatorką wydarzenia, oraz rodziny Witolda Kaczyńskiego, która jest kustoszem starego grodu.

Głos zabrali również Dariusz Sapiński – prezes Spółdzielni Mleczarskiej Mlekovita, poseł na sejm Jacek Bogucki, Łukasz Siekierko – wiceprzewodniczący sejmiku województwa podlaskiego oraz radni, samorządowcy i wójtowie z regionu.

Prezes Dariusz Sapiński pogratulował mieszkańcom Święcka świetniej organizacji wydarzenia. Powiedział m.in., że to okazja do dumy ze wspaniałych tradycji małej ojczyzny. Korzystając z okazji, wręczył pamiątkowe dyplomy głównym organizatorom wydarzenia. Na scenie przedstawiono krótką inscenizację opowiadającą o historii Święcka Wielkiego. Wystąpiły również okoliczne zespoły ludowe, uczniowie z pobliskiej szkoły podstawowej w Święcku Wielkim oraz regionalni artyści, m.in. duet „Paweł i Daniel”. Goście i mieszkańcy mieli możliwość przejażdżki bryczkami oraz zwiedzania terenów historycznego grodu.

Święck został odkryty na nowo dzięki Danucie Jaskanis i zespołowi archeologów. Prace badawcze na grodzisku trwały 9 lat, a dzisiaj podziwiamy ich efekty.

Jak wspomina Leszek Brzozowski – radny gminy Wysokie Mazowieckie oraz długoletni członek rady nadzorczej Spółdzielni Mleczarskiej Mlekovita w Wysokiem Mazowieckiem – nazwa ,,Święck” pochodzi od słowa ,,Święty” i wiąże się z funkcją religijną miejsca. Wspomniany w archiwach kościół na terenie przygrodowej osady otoczony był przez rozległe cmentarzysko. Budynek drewnianego kościoła w grodzie archeolodzy odtworzyli na podstawie resztek wydobytych z ziemi. Przebadano 500 jam grobowych, w których znaleziono kości ludzkie. Na miejscu wykopalisk odnaleziono także stilus (rylec) poświadczający, że w grodzie kasztelańskim były osoby posługujące się pismem. W wykopaliskach znaleziono także wyroby z brązu i szlachetnych kruszców. Część eksponatów będzie można oglądać w muzeum Ziemi Czyżewskiej.

Z badań i istniejących dokumentów wynika, że obszar Kasztelanii Święckiej wynosił 1000–1100 km2 i zajmował pas ziemi szerokości 45 km i 15–20 km długi. Do parafii święckiej, wchodzącej w skład diecezji płockiej, wg historyków należały 42 wsie: m.in. Cisov (Czyżew), Święcienica (obecnie Rosochate Kościelne), Wronie (Andrzejewo), Wysokie (Wysokie Mazowieckie), Łuniewo, Boguty, Wyszonki, Kuczyn, Płonka, Grochy, Leśniewo i Lubowicz.

Nazwa Święck Wielki przyjęta została dopiero w XIX wieku. Nowa miejscowość wydzieliła się z północno-wschodniej części Święcka (dawnego) wraz ze Święckiem Strumianami – wsią obecnie położoną na zachód os dawnego grodziska średniowiecznego.

Ksiądz Andrzej Stypułkowski, proboszcz parafii Dąbrowa Wielka, podkreślił że ważne jest kultywowanie tej historii, a święto stworzyło dobrą rodzinną atmosferę.

– Święto wybrzmiewa historią X wieku, chodzi o to, aby przypominać sobie kulturę miejsca, z którego wyrastamy, ponieważ to nas jednoczy i określa, kim jesteśmy – powiedział. Przypomniał, że ze Świecka pochodził błogosławiony Antoni Zawistowski, który został zamordowany w obozie koncentracyjnym w Dachau.

Burmistrz Anna Bogucka cieszy się, że impreza odbiła się szerokim echem w lokalnej społeczności, podkreśliła ogromny wkład w wydarzenie mieszkańców i sołtysów z okolicznych miejscowości.

– Dla młodych osób forma może być ciekawa, dzięki zaangażowaniu najmłodszych w występy lepiej możemy przekazać ponadczasowe wartości i wiedzę historyczną. Z kolei dofinansowanie takich imprez to nasz patriotyczny obowiązek. Popularyzujemy w ten sposób historię wśród młodego pokolenia – powiedziała burmistrz i dodała, że ziemie te były nękane przez sąsiednie kraje, a polska krew lała się strumieniami – tak było w Strumianach – zwłaszcza podczas powstania styczniowego w 1863 roku. Mieszkańcy terenów dawnego Święcka zajmują się uprawą ziemi aż po dzisiejsze czasy. Pamięć o ,,Okopie” – wczesnośredniowiecznym grodzie kasztelańskim, trwa wśród nich do dzisiaj.

Łukasz Łuniewski
Zdjęcia: Łukasz Łuniewski