Warzywa nadające się do uprawy ozimej muszą charakteryzować się niskimi wymaganiami cieplnymi, być odporne na spadki temperatur poniżej 0°C oraz wcześnie rozpoczynać wiosenną wegetację. Do takich warzyw należą: pietruszka, marchew, cebula, czosnek, koper i szpinak.
Wybór miejsca
Pod uprawę warzyw ozimych powinniśmy wybrać miejsce słoneczne, najlepiej o wystawie południowej, która umożliwi szybkie nagrzanie wiosną. W wybranym miejscu nie powinny tworzyć się zastoiska wodne spowodowane wiosennymi roztopami. Najlepsze stanowiska to te położone na glebach lekkich, przepuszczalnych i o dużej zawartości substancji organicznej, czyli ziemi nawożonej przefermentowanym kompostem, obornikiem lub z przekopanymi nawozami zielonymi.
Po zbiorach przedplonów i dokładnym oczyszczeniu z resztek roślinnych możemy zastosować nawożenie mineralne. Jeżeli wcześniej uprawialiśmy rośliny na dobrze wynawożonej glebie, teraz możemy z niego zrezygnować. Na mniej żyznym stanowisku oprócz kompostu można zastosować nawozy potasowe i fosforowe w ilości ok. 20 g/m2 soli potasowej i tyle samo superfosfatu potrójnego granulowanego. Następnie dokładnie przekopujemy i starannie wyrównujemy powierzchnię grabiami. Ograniczy to stratę wilgoci przed siewem, a także zapobiegnie zbieraniu się wody w zagłębieniach w okresie zimy i wiosny. Stojąca woda prowadzi do zamierania nasion oraz wysadzonych cebul.
Termin też ważny
Od końca września do połowy listopada możemy wysadzać czosnek. W pierwszej i drugiej dekadzie października wysadzamy dymkę i cebule szalotki. Pamiętajmy, że zarówno ząbki czosnku, jak i dymka czy cebule szalotki muszą się dobrze ukorzenić przed zimą. Marchew i pietruszkę wysiewamy na przełomie listopada i grudnia, tuż przed zamarznięciem ziemi. Od połowy listopada aż do mrozów możemy wysiewać koper. Podczas siewów ozimych zwiększamy ilość nasion mniej więcej o 50% w porównaniu z siewem wiosennym. Przy zimowej uprawie szalotki i cebuli dymki ważny jest materiał nasadzeniowy – powinien zawierać się w przedziale 20–25 mm średnicy. Cebule sadzimy na głębokość 5 cm, tak aby szyjka była pod ziemią. Zapobiegniemy tym sposobem wyrastaniu cebul jesienią w szczypior. Cebule sadzimy w rozstawie 3 × 20 cm, szalotkę natomiast 4 × 20 cm.
W przypadku sadzenia czosnku należy kierować się podobnymi kryteriami, a zatem wybierać tylko ząbki duże, gdyż plon zależny jest od wielkości zastosowanego materiału nasadzeniowego. Im większe ząbki, tym większy plon. Ząbki sadzimy w rozstawie 6–10 × 30–40 cm, na głębokości 5–8 cm.
Nasiona marchwi i pietruszki wysiewamy na głębokość 2–3 cm, zużywając ok. 7 g nasion na 10 m2. Na podobną głębokość wysiewamy szpinak w rzędach 20–30 cm, zużywając ok. 4 g na 1 m2.
Koper wysiewamy na głębokość 1–2 cm w rzędy lub rzutowo, zużywając od 1 do 2,5 g nasion na 1 m2.
Małgorzata Wyrzykowska
