Czym właściwie jest podkładka i dlaczego jest tak ważna?
Odmiany szlachetne szczepi się na podkładce, czyli siewce, własnego lub spokrewnionego gatunku. Podkładkami mogą być także wolne od chorób sadzonki zdrewniałe, zielne, odkłady korzeniowe, a także odcinki korzeni. Podkładki są dopasowane do warunków panujących na danym terenie, dzięki czemu roślina szczepiona, mimo np. większej wrażliwości na niesprzyjające warunki, lepiej znosi niedogodności, jest odporniejsza, ma mocniejszy i odporniejszy system korzeniowy.
„Wilki” – groźni rywale rośliny szlachetnej
Bardzo często mamy do czynienia z silnymi pędami wypuszczanymi z podkładki lub odrostami korzeniowymi, zwanymi wilkami, konkurującymi z rośliną szlachetną. Mogą konkurować o światło, wodę i składniki pokarmowe, a że są zazwyczaj silniejsze i odporniejsze od rośliny nowo zaszczepionej, to całkowicie ją zdominują.
Jak rozpoznać i usuwać dzikie pędy z pnia i podkładki?
Szczególnie należy usuwać pędy boczne wyrastające z pnia w przypadku form piennych krzewów ozdobnych lub owocowych, np. przy agreście lub porzeczce, jarzębinie czy zwisającej karaganie, a także w przypadku krzewów różanych. Jeśli chodzi o róże, to dzikie pędy różanej podkładki można bardzo łatwo odróżnić od pędów szlachetnych, porównując liście, które u podkładki są jaśniejsze i mniejsze, mając przy tym więcej listków, a pędy opatrzone są bardzo gęstymi i drobnymi kolcami. Silne pędy boczne tworzy np. ałycza, na której często szczepione są szlachetne odmiany migdałka trójklapowego.
Do wycięcia pędów bocznych z podkładki najlepszy jest nóż sierpak lub krzesak, którym odcinamy pędy przy samym przewodniku na tzw. obrączkę, czyli tuż nad pierścieniem nasadowym pędu. Blizna po usunięciu pędu powinna być gładka, a kora poza miejscem cięcia nieuszkodzona. Cięcie należy wykonać późnym latem, by rana zdążyła się zagoić przed zakończeniem wegetacji.
Odrosty korzeniowe – ukryte zagrożenie pod ziemią
Równie kłopotliwe są dzikie odrosty korzeniowe, które często pojawiają się także u prowadzonych w formie piennej krzewów owocowych – porzeczki i agrestu, szczepionych na porzeczce złocistej. Te odrosty należy wycinać ostrym sekatorem bezpośrednio w ziemi, po odsłonięciu korzeni, z których wyrastają. Nie zaleca się wycinać odrostów ponad powierzchnią ziemi, ponieważ mogą się rozgałęzić, grubieją, a z roku na rok coraz trudniej je usunąć.
Lilaki i inne rośliny, które szczególnie mocno wypuszczają odrosty
Najlepszym przykładem tworzenia dużej liczby odrostów korzeniowych są lilaki pospolite rozmnażane przez letnie szczepienie, czyli okulizację, na podkładkach własnego gatunku lub sadzonki zielne czy odkłady. Wadą roślin szczepionych na silnych podkładkach jest wydawanie bardzo wielu odrostów korzeniowych pojawiających się wokół. Zdarza się również, że odrosty zaczynają dominować nad rośliną szlachetną. Najlepiej je usunąć, zanim zdążą zdrewnieć. Bywa, że lilaki rozmnożone z sadzonek zielnych lub przez odkłady, a także pochodzące z czystych botanicznie gatunków wypuszczą odrosty korzeniowe, które są częścią tej samej rośliny, i wówczas mogą nam posłużyć jako nowy materiał nasadzeniowy powtarzający cechy rośliny matecznej.
Małgorzata Wyrzykowska
