Mini kiwi – egzotyczny smak w polskim ogrodzie
Jeszcze rzadko spotykane aktinidie ostro- i pstrolistna (minikiwi) są pnączami dorastającymi do 4 m wysokości, o doskonałych i bardzo zdrowych, pełnych witamin owocach o długości około 3 cm. Uprawiamy je na glebach lekkich, żyznych lekko kwaśnych, przy mocnych podporach. Zazwyczaj są roślinami jednopiennymi, co oznacza, że należy posadzić zarówno męski, jak i żeński okaz. Owoce można przerabiać na dżemy, marmolady, suszyć, mrozić, a przede wszystkim spożywać w stanie surowym. Aktinidia jest wytrzymała na mróz do –40°C.
Cytryniec chiński – sekret długowieczności z Azji
Drugim pnączem o walorach dekoracyjnych i zdrowych owocach jest cytryniec chiński, który również wymaga solidnych podpór i jest gatunkiem dwupiennym. Żeńskie rośliny tworzą grona czerwonych jagód o średnicy około 1 cm, które nadają się na soki, nalewki, napary oraz susz. Cytryniec wymaga gleb żyznych, wilgotnych, stanowiska dobrze naświetlonego, ale bez bezpośredniego nasłonecznienia. Najlepiej o wystawie północno-zachodniej. Wytrzymuje spadki temperatur do –40°C.
Rokitnik – złoto północy pełne witaminy C
Z krzewów na uwagę zasługuje rokitnik, zwany oblepichą. Nie ma wygórowanych wymagań co do stanowiska – urośnie zarówno w słońcu, jak i w cieniu, glebie jałowej, nawet piaszczystej, wytrzyma mrozy, susze. Jego kuliste, pomarańczowe owoce są cenione za dużą zawartość witamin. Nadają się na syropy, soki, dżemy, pasty, kisiele, galaretki, ale żeby je uzyskać, należy pamiętać, że rokitnik jest również rośliną dwupienną, czyli do zapylenia kwiatów żeńskiego egzemplarza potrzebny jest osobnik męski.
Berberys – zapomniany krzew, który warto mieć w ogrodzie
Coraz częściej w handlu pojawiają się suszone owoce berberysu pospolitego, a zatem wraca do łask. Można z jego owoców robić dżemy, konfitury, galaretki, soki, kompoty, wina, nalewki, a także dodawać do przetworów z owoców mniej kwaśnych. Berberys zwany był dawniej kwaśnicą z uwagi na smak. Ma małe wymagania glebowe, jest odporny na mrozy.
Jarząb – drzewo zdrowia z ludowej tradycji
Wśród gatunków drzewiastych i dekoracyjnych, jak i o zdrowych jadalnych owocach jest jarząb, ceniony w dawnej medycynie ludowej. Jego owoce jadalne są dopiero po przemrożeniu. Można z nich robić kompoty, soki, syropy, nektary, dżemy, galaretki, nalewki, likiery. Można też je suszyć. Jarzęby mają niewielkie wymagania glebowe i są całkowicie mrozoodporne, lubią miejsca słoneczne.
Ozdobne i jadalne – rośliny, które warto posadzić jesienią
Wśród roślin o jadalnych i ozdobnych owocach spotkać można dereń jadalny, morwę białą i czarną, róże, ozdobne jabłonie, pigwy i pigwowce i bez czarny. Już teraz o nich pomyślmy, by urozmaicić ogród w wartościowe gatunki, bo wszystkie tu wymienione sadzimy jesienią.
Małgorzata Wyrzykowska
