Gospodarzem tegorocznej uroczystości był Andrzej Buła – marszałek województwa opolskiego. Jego gośćmi, oprócz Ireneusza Niewiarowskiego – prezesa Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów, i Ryszarda Wilczyńskiego – posła ziemi opolskiej, byli członkowie zarządu województwa opolskiego, radni sejmiku, a także włodarze powiatów, gmin i sołectw. Uroczystość rozpoczął finał wojewódzki konkursu, w którym wybrano najlepsze inicjatywy z Opolszczyzny.
– Uzmysłowiłem sobie, jak ta Opolszczyzna była wyjątkowa w tym, by ludziom mieszkającym na wsi stwarzać różne możliwości. Faktem o zasięgu krajowym, a nawet europejskim było, że ponad 25 lat temu z inicjatywy posła Ryszarda Wilczyńskiego na Opolszczyźnie rozpoczęła się Odnowa Wsi – program, który budowany był na różnych wzorcach europejskich i doskonale wpisał się w społeczność Śląska Opolskiego – powiedział marszałek Buła i dodał, że Opolszczyzna od dawna miała tradycje zrzeszania się wokół ciekawych przedsięwzięć.
Jedyny projekt, który wspiera każdą opolską wieś
Zanim przyznano nagrody najlepszym opolskim inicjatywom, w krótkim filmie przedstawiono osiągnięcia programu Marszałkowska Inicjatywa Społeczna, z którego opolskie wsie mogą korzystać od 2020 roku, a którego pierwsza edycja właśnie się zakończyła. To jedyny taki projekt kompleksowo dofinansowujący wszystkie sołectwa w województwie. Dzięki dofinansowaniu z tego programu zakupiono stroje dziecięce dla członków zespołu Pieśni i Tańca Większyce, który uświetnił swoim występem galę, tańcząc i śpiewając do tego: „Zasiali górale”, „Zajączka”, „Owczareczka”, „Poszło dziewczę po ziele” i „Gdzieżeś ty bywał, czarny baranie”.
Główną część gali otworzył Stanisław Konopka, członek zarządu województwa opolskiego.
– Witam serdecznie w województwie, gdzie śmiało możemy powiedzieć – i mówimy, że opolska wieś i opolskie sołectwa to prawdziwa marka (...). Był taki okres w moim życiu, kiedy też byłem sołtysem, jednym z najmłodszych. Nie przypuszczałem wtedy, że dojdzie do tego, że będziemy mogli kiedyś jako wspólnota dzielić środki i decydować, na co je wydamy, bez udziału urzędników – mówił samorządowiec.
Jak działa fundusz sołecki i jakie prawo ma sołtys?
Galę przyznania nagród Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów prowadziła Grażyna Jałgos-Dębska – była sołtyska, animatorka i trenerka działająca w obszarze aktywizacji liderów wiejskich. W tym roku przewodniczyła też komisji konkursowej. Najpierw na scenę zaprosiła prezesa KSS.
– Fundusz sołecki to masowe działanie. Przyjmowane ustawy świadczą o tym, że był potrzebny. Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów stara się być aktywne na polu legislacji. Chciałbym powiedzieć tu o dwóch inicjatywach złożonych w ostatnich dwóch latach w obu izbach parlamentu. Petycja sprzed dwóch lat dotyczyła funduszu sołeckiego, a dokładnie zwrotu dla budżetu gminy z budżetu centralnego w trzecim roku funkcjonowania funduszu. Ten zwrot był sukcesywnie pomniejszany z roku na rok i sięga około 50% tego, co by się gminom należało z zapisu. Debatowały nad tym komisje senackie. Z przedstawicielami Ministerstwa Spraw Wewnętrznych uzgodniliśmy rozwiązanie, że ten mechanizm obniżający stanie się w przyszłym roku martwy, zatem w przyszłym roku będzie obowiązywał mechanizm zwrotu 20, 30 lub 40%. W ten sposób ocaliliśmy około 120 mln zł dla gmin, które mają fundusz sołecki. Druga inicjatywa dotyczy dodatku emerytalnego dla sołtysów, którzy osiągnęli wiek emerytalny – referował Ireneusz Niewiarowski i dodał, że Senat odniósł się do propozycji Sejmu, naniósł poprawki i dziś proponuje 300 zł za 8 lat sołtysowania, 400 zł za 12 lat i 500 zł za 16 lat.
Kto znalazł się wśród najlepszych z projektach sołeckich?
Tegoroczny finał ogólnopolskiego konkursu na najlepszą inicjatywę z funduszu sołeckiego odbył się po raz szósty, ale Ireneusz Niewiarowski przypomniał, że w pewnym sensie to trzynasta taka uroczystość. Wszystko dlatego, że pierwsza edycja konkursu odbyła się już w 2011 roku, ale regionalnie. W międzyczasie stowarzyszenie zmieniło nazwę na „krajowe”. Z czasem zaś do konkursu dołączały kolejne województwa.
Wśród laureatów wojewódzkich znalazły się inicjatywy stawiające na ekologię, rekreację, ale i te chroniące pamięć i dziedzictwo kulturowe regionu.
- W Dolnośląskiem za najciekawszy projekt komisja uznała powstanie w Goworowie w gminie Międzylesie izby tkackiej.
- W Kujawsko-Pomorskiem sołectwo Sadłóg w gminie Topólka wyróżniono za „Warsztaty z ekologią w tle”.
- Wieś Wygnanka z Lubelskiego wygrała projektem „Zagospodarowanie i ogrodzenie placu wiejskiego w Wygnance”.
- Dąbrówka Wielkopolska w Lubuskiem wygrała projektem „Izba pamięci to nasze wspólne dobro”.
- Inowłódz w Łódzkiem wyróżniono za rewitalizaję Księżej Tamy.
- Przemyków w gminie Koszyce w Małopolsce nagrodzono za działania na rzecz podniesienia jakości życia mieszkańców.
- Piętkowo Wielkie w gminie Zaręby Kościelne na Mazowszu wyróźniono za utworzenie świetlicy wiejskiej.
- Ciepielowice w gminie Dąbrowa w Opolskiem zasłużyły na miano najlepszych za Ciepielowisko – Zieloną Przystań.
- Sołectwo Krzemienna w gminie Dydnia na Podkarpaciu wyróźniono za modernizację „Skweru Dydyńskich”.
- Łapy Pluśniaki w gminie Łapy w Podlaskiem nagrodzono za plac wiejski, pomorski Tuchom w gminie Żukowo za plac rekreacyjno-wypoczynkowy z przystanią.
- Ochaby w Śląskiem w gminie Skoczów wyróźniono za projekt „Powrót do tradycji”.
- Sołectwa Mokrsko Górne i Mokrsko Dolne w gminie Sobków (woj. świętkorzystkie) nagrodozno za przebudowę budynku OSP w pierwszej z wsi.
- Anielska Wioska Tematyczna z Aniołowa w gminie Pasłęk okazała się zwycięską w Warmińsko-Mazurskiem.
- Z kolei wielkopolski Klonówiec w gminie Lipno mistrzowsko zagospodarował kompleks sportowo-rekreacyjny.
- Sołectwo Przywodzie w zachodniopomorskiej gminie Przelewice wyróżniono za remont i doposażenie świetlicy.
W rzeczywistości wszystkie inicjatywy są godne podium
Jak w każdym konkursie, tak i tu musi się pojawić podium i szczególne wyróżnienia. Dyplomy i okolicznościowe czeki, z których jeden ufundowało Polskie Wydawnictwo Rolnicze, wręczono pięciu sołectwom. Ochaby i Goworów otrzymały szczególne wyróżnienia i czeki na 3 tys. zł. Trzecie miejsce i czek na 4,5 tys. zł otrzymała Anielska Wioska Tematyczna. Za drugą najlepszą inicjatywę sołecką uznano świetlicę w Pętkowie Wielkim. Sołectwo nagrodzono czekiem o wartości 5,5 tys. zł. Za bezsprzecznie najlepsze w konkursie komisja uznała sołectwo Ciepielowice i jego Zieloną Przystań. Inicjatywa zasłużyła na czek wartości 7,5 tys. zł. Pozostałych laureatów nagrodzono czekami o wartości 2 tys. zł.
Nagrody, oprócz naszego wydawnictwa, ufundowali: Związek Województw RP, Związek Powiatów Polskich, firma Asekol, Inea SA, Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych TUW, Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej i Stowarzyszenie Klon/Jawor.
Tuż przed pamiątkowym zdjęciem głos zabrała przedstawicielka zwycięskiego sołectwa.
– Bardzo gratuluję wszystkim sołectwom. My wszyscy jesteśmy wygrani już w momencie podjęcia decyzji, że działamy na rzecz naszej miejscowości. Jako Ciepielowice gratulujemy wszystkim. Jesteście z nami na podium! Naprawdę!
{embed-gallery-1_class}{embed-gallery-1}286860{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}286802{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}286859{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}286864{/embed-gallery-1}{/embed-gallery-1_class}
fot. Ewelina Hahnel, Karolina Kasperek
Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 22/2023 na str. 47. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.
