Artyści ludowi przejęli we władanie malownicze miasteczko nad Wisłą na cztery dni. Laureatów poznaliśmy 25 czerwca, ostatniego dnia festiwalu. Patronat medialny nad imprezą sprawował „Tygodnik Poradnik Rolniczy”.
Festiwal w Kazimierzu - czy łatwo się do niego zakwalifikować?
Festiwal to jedyne w kraju wydarzenie, które od lat prezentuje twórczość muzyczną artystów ludowych w ich pierwotnym, nieprzetworzonym repertuarze, zachowującym m.in. gwary i grę na unikalnych instrumentach. Udział jest dla artystów nobilitacją. Aby wystąpić, trzeba przebrnąć przez eliminacje organizowane w niemal wszystkich regionach etnicznych kraju.
– Pawłowianki z Nowego Pawłowa z okolic Janowa Podlaskiego istnieją ponad 50 lat – mówi Alina Chilkiewicz.
Wyśpiewały jedną z pięciu równorzędnych pierwszych nagród. Zaprezentowały m.in. pieśń korowajową z obrzędu pieczenia ciasta weselnego.
– Korowaj to drożdżowe ciasto pieczone kiedyś przed weselem i uroczyście podawane – mówi Danuta Gryglas, kierowniczka zespołu. – Kolejną pieśń śpiewamy w gwarze chachłackiej. A na co dzień wyśpiewamy wszystko.
Jury składające się ze znanych etnomuzykologów, etnolingwistów, etnologów i folklorystów podkreślało wzrost frekwencji i wysoki poziom we wszystkich kategoriach. Gronu ekspertów przewodniczył prof. dr hab. Jan Adamowski. Przyznano nagrody i wyróżnienia na kwotę 102 tys. zł.
Kto został laureatem festiwalu w Kazimierzu?
Baszty, będące najważniejszymi nagrodami festiwalu, zostały przyznane w czterech kategoriach. W kategorii „Kapele” Basztę i kwotę wysokości 2800 zł przyznano Kapeli Kotelnica z Olszówki (Małopolskie).
Cztery równorzędne pierwsze nagrody, po 1800 zł każda, otrzymały:
- Rodzinna Muzyka Katarzyny Lassak „Helios” z Zakopanego (Małopolskie),
- Muzyka Rodzinna Kubioków z Bilska (Małopolskie),
- Kapela Cmolaskie Chłopaki z Kolbuszowej (Podkarpackie),
- Kapela Piotra i Pawła ze Stęszewa (Wielkopolskie).
W kategorii „Zespoły śpiewacze” Basztą oraz kwotą 2700 zł został uhonorowany Męski Zespół Śpiewaczy z Bukowej (Lubelskie).
- Pięć równorzędnych pierwszych nagród (po 1800 zł każda) trafiło do:
- Męskiego Zespołu Śpiewaczego Majdaniacy z Majdanu-Obleszcze,
- Zespołu Śpiewaczego Jarzębina z Zabłocia,
- Męskiego Zespołu Śpiewaczego Zacier z Obszy,
- Zespołu Ludowego Pawłowianki z Nowego Pawłowa (wszystkie zespoły z Lubelskiego),
- Uczelnianego Zespołu Góralskiego Młode Podhale z Nowego Targu (Małopolskie).
W kategorii „Soliści – instrumentaliści” Baszta i 1500 zł przypadły Zdzisławowi Kwapińskiemu z Szymanowa (Mazowieckie). Dwie równorzędne pierwsze nagrody (po 1000 zł każda) otrzymali;
- Krzysztof Gocał z Poronina (Małopolskie),
- Sławomir Niemiec z Aleksandrowa (Lubelskie).
Nagrody ufundowała Międzynarodowa Organizacja Sztuki Ludowej – Sekcja Polska.
Nagrodą specjalną im. prof. Jana Stęszewskiego (w wysokości 1500 zł) został uhonorowany Zdzisław Marczuk z Zakalinek (Lubelskie).
Gra na dudach i śpiew w Kazimierzu
W tej kategorii prezentował się m.in. reprezentant Wielkopolski. Michał Umławski z Włoszakowic jest mistrzem gry na dudach wielkopolskich. Wychował się w podrawickim Szymanowie – wsi, która kultywuje grę na dudach, taniec i śpiew.
W Wielkopolsce gra się na pięciu różnych odmianach dud. Michał Umławski wystąpił z instrumentem typu rawicko-gostyńskiego. Sam buduje instrumenty, wykonał także ten, na którym grał na festiwalu. Prowadzi m.in. Fundację „Dudziarz.eu”. Będąc instruktorem, dudziarzem i budowniczym dud, dba o zachowanie melodii charakterystycznych dla Wielkopolski. Przekazuje wiedzę i umiejętności adeptom sztuki gry na dudach i skrzypcach podwiązanych. Prowadzi też kapele dudziarskie.
– W pięciu ośrodkach Wielkopolski uczę dzieci gry, mam łącznie około 40 uczniów. Wśród nich znajduje się mój 11-letni syn Wojciech. Mam nadzieję, że już w przyszłym roku wystąpimy razem w kategorii „Mistrz i uczeń” – mówi Michał Umławski.
W kategorii „Soliści – śpiewacy” jury przyznało Basztę i 1500 zł Witoldowi Kuczyńskiemu (Mazowieckie).
Trzy równorzędne pierwsze nagrody, po 1000 zł każda, oraz kożuch otrzymali:
- Bogusława Drzewiecka z Drzewiec (Łódzkie),
- Mirosław Kolasa z SzastarkI,
- Janina Chmiel z Godziszowa z Lubelskiego.
Nagrody ufundowali Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, marszałek województwa lubelskiego, Centrum Spotkania Kultur w Lublinie, Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi, burmistrz Kazimierza Dolnego oraz Międzynarodowa Organizacja Sztuki Ludowej – Sekcja Polska.
Głównym organizatorem festiwalu jest Centrum Spotkania Kultur w Lublinie. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Oprac. Krzysztof Janisławski
