Choroby zakaźne – ukryty koszt w produkcji świń
Choroby zakaźne są jednym z najważniejszych czynników pogarszających wyniki produkcyjne i prowadzących do spadku opłacalności chowu świń, a rozród najszybciej reaguje na pojawienie się w stadzie patogenu, zwłaszcza w przypadku schorzeń bezpośrednio związanych z układem rozrodczym. Każde odstępstwo od normy, jak brak rui bądź nieregularna ruja, mało liczny lub nieprawidłowo wykształcony miot czy poronienie, może być sygnałem wystąpienia choroby zakaźnej.
Czasami może się wydawać, że locha po prostu nie została skutecznie pokryta, tymczasem mogło dojść do zamierania zarodków na skutek występowania w stadzie choroby. Dlatego należy prowadzić systematyczny monitoring stanu zdrowotnego zwierząt oraz wyników produkcyjnych, by szybko reagować na wszelkie odstępstwa i nieprawidłowości.
Zakażenia, które uderzają w rozród świń i wyniki ekonomiczne gospodarstwa
Choroby powodujące zaburzenia w rozrodzie świń cechują się bardzo podobnymi, często trudnymi do rozróżnienia objawami klinicznymi. Mogą być powodowane przez zakażenia bakteryjne, a zaniedbanie bądź zignorowanie najdrobniejszych nawet zmian w prawidłowym przebiegu rozrodu może prowadzić do strat w produkcji.
Chorobą wywoływaną przez bakterie jest leptospiroza, która często w chlewniach przebiega w postaci bezobjawowej. Objawy w stadach trwale zakażonych są bardzo delikatne.
Ze względu na fazowe siewstwo leptospir infekcja występuje ze zmiennym natężeniem i problemy z płodnością loch mogą się przedłużać lub nasilać. W przypadku zakażeń loch prośnych dochodzi do poronień w ostatnich dniach ciąży. Innym objawem jest rodzenie się miotów w całości martwych, zmumifikowanych lub słabych prosiąt, które wkrótce po urodzeniu padają. Roniące maciory uodparniają się i rozsiewają leptospiry wraz z moczem.
W wyniku zakażenia leptospirozami może występować bezmleczność loch. Problem nasila się w momencie wejścia drobnoustroju do stada wolnego od tej choroby. Leptospiroza trwająca 4 miesiące w stadzie utrzymującym 300 loch doprowadziła do spadku produkcji o 1,3 prosięcia na lochę rocznie, czyli sprzedano o 400 świń mniej.
Narażone są, oczywiście, lochy prośne, u których może dochodzić do późnych poronień (powyżej 90. dnia ciąży), jak również do powtórek rui. W przypadku innych grup technologicznych choroba objawia się pogorszeniem ogólnego stanu zdrowia, gorączką, utratą apetytu i osowiałością. Najczęściej objawy ogólne ustępują samoistnie. Zakażone świnie mogą jednak siać do środowiska przez wiele lat.
Gryzonie są najczęstszymi wektorami groźnych chorób
W przypadku leptospirozy rezerwuarem drobnoustrojów są gryzonie, które roznoszą patogeny niebezpieczne dla świń. Poza tym jest ona zoonozą, czyli chorobą, którą poprzez kontakt ze zwierzętami może zarazić się człowiek. Odgrywa więc też rolę jako jedno z ważnych zagrożeń dla zdrowia ludzi.
Najprostszą drogą zarażenia jest przewód pokarmowy, ale może do niego dojść również przez uszkodzoną skórę lub błony śluzowe.
Jak długo leptospiroza może utrzymywać się w stadzie świń?
Leptospiry atakują w szczególności nerki, gdzie się zasiedlają i rozmnażają. Mogą być wydalane z moczem nawet przez 2 lata, choć najwyższe siewstwo jest w czasie pierwszego miesiąca po zakażeniu. Leptospiry utrzymują się również w macicy ciężarnych loch. Często dochodzi do wewnątrzmacicznych zakażeń płodów w drugiej połowie ciąży. Wykazano też zakażenie osesków za pośrednictwem mleka lochy.
Dominika Stancelewska
