Automatyczny kombajn Claas – wydajność, oszczędności i łatwość obsługi
Automatyczny system gwarantuje jakość i wydajność oraz przynosi oszczędności. Operator określa kilka głównych parametrów a system czujników i zastosowanych rozwiązań na bieżąco reguluje ustawieniami poszczególnych elementów maszyny. Dokonanie ustawień i nauczenie się regulacji systemu nie jest trudne. Sprawdziliśmy to. Osoba o znikomym doświadczeniu związanym z prowadzeniem kombajnu potrzebowała około 1 h, aby móc korzystać ze wszystkich funkcji gwarantowanych przez CEMOS Automatic, który został stworzony przez firmę Claas.
CEMOS – inteligentny system, który uczy się razem z operatorem
Jest to samouczące się rozwiązanie, które wspomaga operatora. Na podstawie wielkości docelowych, takich jak jakość ziarna, jakość omłotu, czystość, jakość słomy oraz przepustowość, system sprawdza czujniki i ustawienia. Parametry pracy wewnętrznych zespołów roboczych są zmieniane i dostosowywane do aktualnej sytuacji na polu. Przed rozpoczęciem pracy i wjazdem w łan operator musi wykonać kilka czynności związanych z uruchomieniem CEMOS.
Jak uruchomić kombajn z CEMOS? Praktyczne wskazówki dla rolników
– Pierwsze co należy zrobić, to wybrać roślinę, jaka będzie zbierana. Dla konkretnych gatunków fabrycznie są już określone niektóre ustawiania takie jak obroty bębna, odstępy klepiska czy wartości reakcji czujników. Zespoły kombajnu inaczej zachowują się dla pszenicy a inaczej dla kukurydzy czy rzepaku. CEMOS po wyborze gatunku rośliny wymaga od nas podania, jakie są warunki na polu. Są trzy opcje – łan stojący, wyległy i zachwaszczony. W zależności, jakie są warunki na polu, kombajn odpowiednio skoryguje ustawienia. Wilgotność ziarna ma duży wpływ na prędkość pracy, jest ona jednak mierzona automatycznie przez kombajn. Jako operator muszę jeszcze określić wilgotność słomy, są trzy parametry sucha, normalna i wilgotna i można wjeżdżać w łan – informuje Mateusz Lewandowski, pracownik serwisu w firmie Agrimasz, który odpowiada między innymi za pierwsze uruchamianie kombajnów Claas i szkolenie operatorów nowych maszyn.
Obserwacja przepływu – pełna kontrola z poziomu terminala
Wszystkie regulacje w systemie CEMOS realizowane są bez konieczności wykonywania mechanicznych czynności przy maszynie. Odbywają się one z poziomu terminala do obsługi maszyny. Operator programuje sobie także wysokość cięcia hederu oraz prędkość pracy motowideł. CEMOS na bieżąco pokazuje, to co się dzieje w kombajnie. Terminal pokazuje ilość materiału, który trafia z powrotem do omłotu oraz ilość znajdujących się w nim ziaren. Jest to ważny element wpływający na wydajność oraz jakość ziarna. Operator widzi także, jaka jest ilość strat. CEMOS w kombajnach Trion jest w stanie tak regulować parametrami pracy, że nie będą one przekraczały 1%. CEMOS DIAOG pozwala szybko skalibrować czujniki strat, co jest również ważne do optymalnej pracy kombajnu. W maszynach jest także zamontowany czujnik strat na klawiszach. Na wyposażeniu kombajnu znajduje się również kamera, która rejestruje zanieczyszczenia i uszkodzone ziarna trafiające do zbiornika.
Operator ma dostęp do zdjęć, które są wykonywane automatycznie. Zanieczyszczenia i połówki są oznaczane kolorem fioletowym i niebieskim na przedstawionych zdjęciach. Duże znaczenie, jeśli chodzi o poziom strat ma wysokość cięcia. Kiedy jest dużo słomy, zalega na klawiszach. Przepływ ziarna jest utrudniony, dlatego też w przypadku niskiego cięcia oraz późniejszego zbierania słomy po omłocie kombajn zmniejsza prędkość roboczą. Wysokie cięcie zwiększa wydajność jednak ze względu na późniejszą uprawę gleby jest rzadko stosowane.
Kombajn, który sam się reguluje – pełna automatyzacja pracy
– CEMOS steruje kombajnem. Maszyna dodatkowo wyposażona jest w nawigację. Prędkość zbioru reguluje Cruise Pilot. Nie steruję kierunkiem jazdy ani ustawieniami roboczymi maszyny. Skupiam się tylko na tym, aby zrobić prawidłowy nawrót na uwrociu i nie tracić na tym manewrze czasu. Podczas jazdy w łanie obserwuję motowidło i przepływ materiału żniwnego w przyrządzie roboczym. Dodam, że istnieje również CEMOS AUTO HEADER, który automatycznie steruje pracą motowideł i wysunięciem stołu. Dalej po tym jak ścięte zboże przejdzie do gardzieli maszyny wszystko dzieje się samo. Nie muszę regulować klepiska, obrotów, siły wiatru i ustawień sit. Sterowanie tymi elementami CEMOS wykonuje automatycznie także przy wykorzystaniu obrazu z kamery, która jest zamontowana na przenośniku ziarnowym – mówi Mateusz Lewandowski.
Trzy strategie pracy kombajnu Claas
CEMOS CRUISE PILOT wymaga określenia poziomu ilości materiału, który wchodzi do kombajnu. Jest to jeden z czynników, który ogranicza kombajn pod względem prędkości roboczej. Jeśli grubość warstwy będzie zbyt duża, może to wpływać na jakość pracy maszyny i poziom strat. Grubość warstwy więc musi być ustalana na takim poziomie, aby kombajn mógł pracować wydajnie, ale bez strat i zanieczyszczeń.
– Czynnikiem ograniczającym pracę może być także maksymalne obciążenie silnika. Kiedy osiągnie poziom 95,5/100 maszyna nie będzie przyśpieszać. W systemie CEMOS ustawiam także prędkość maksymalną. W pszenicy plonującej ponad 10 t ustawiam ją na poziomie do 6,5 km/h. Kiedy będzie rzadszy łan, kombajn sam zwiększy prędkość roboczą, jednak jej nie przekroczy. Nie chcę jeździć zbyt szybko, ponieważ chodzi o bezpieczeństwo maszyny. Mogę także wybrać strategię pracy. Zadać stałą prędkość przez tempomat lub też ustawić stałą przepustowość bądź też przepustowość z kontrolą strat – wyjaśnia Mateusz Lewandowski.
System CEMOS zawiera funkcję Cruise Pilot, która dobiera prędkość zbioru, co w przeciągu całego sezonu pracy zwiększa wydajność maszyny. Operator do wyboru ma trzy strategie. Maksymalną przepustowość z kontrolą strat. Jest to wariant najbardziej optymalny, w którym kombajn przez cały czas pracuje. Druga to stała przepustowość, bez uwzględnienia strat. Trzecia zakłada wykorzystanie tempomatu i pracę ze stałą prędkością roboczą.
Jak wygląda szkolenie z obsługi kombajnu?
– Pracuję w serwisie i odpowiadam za uruchamianie nowych kombajnów. Kiedy one przychodzą, są rozładowywane z lawety niskopodwoziowej i wykonujemy przegląd zerowy. Ustawiamy wszystkie parametry oraz wykonujemy kalibracje. Uruchamiamy także po raz pierwszy kombajny u klientów. Wyjaśniamy, jak korzystać z nawigacji oraz uczymy obsługi systemu CEMOS. Jazda na polu odbywa się przez około 3 h. W tym czasie potrafimy nauczyć obsługi i korzystania z funkcji. W skrajnych przypadkach przy dużym nakładzie prac w gospodarstwie jesteśmy to w stanie zrobić w 1 h. Operator zostaje przeszkolony i potrafi samodzielnie obsłużyć kombajn z systemem CEMOS – zapewnia Mateusz Lewandowski.
CEMOS – zaawansowany asystent, który zastąpi operatora?
Operatorów, którzy uczeni są obsługi kombajnu z systemem CEMOS podzielić można na dwie grupy. Pierwszą stanowią ci, którzy mają doświadczenie związane z prowadzeniem innych modeli maszyn, jednak bez automatycznego systemu regulacji parametrami pracy. Mają oni praktykę i wiedzę dotyczącą tego, jak prowadzi się kombajn. Problem jednak stanowią nawyki, ponieważ starsze modele maszyn niektóre rozwiązania i regulacje miały inne. Technologia się zmienia a maszyny i sterowanie nimi ewoluuje. Operatorzy bez doświadczenia nie mają z tym problemu i uczą się wszystkich funkcji od podstaw a cały proces nie jest zaburzany przez wcześniejsze doświadczenia.
CEMOS (CLAAS Electronic Machine Optimization System) to rozwiązanie, które ma nie tylko ułatwiać prace operatorowi. Dzięki niemu sterowanie skomplikowaną maszyną nie jest trudne. Operator nie musi skupiać się na prędkości i wielkości strat i wobec nich dostosowywać prędkość roboczą. Ręcznie nie byłby w stanie dokonywać regulacji ustawień elementów roboczych kombajnu i dostosowywać ich do zmieniających się warunków polowych. CEMOS to mniej strat i wykorzystanie pełnej wydajności roboczej. Dodatkowo gwarantuje wygodę pracy operatora. System podejmuje decyzje szybciej i precyzyjniej niż człowiek, a operator musi jedynie określić priorytet (np. wydajność lub jakość). Ma także zabezpieczenie, które chroni maszynę. AUTO CROP FLOW stale monitoruje liczbę obrotów młocarni, separacji ziarna i silnika. W razie przekroczenia wstępnie ustawionego limitu poślizgu system automatycznie inicjuje działania, dzięki którym do maszyny nie dostaje się już więcej materiału. Zapobiega to przestojom wskutek zatorów lub uszkodzeń oraz nie dopuszcza do przeciążenia komponentów.
System wspomagania operatora CEMOS DIALOG pytaniami prowadzi operatora do optymalnego ustawienia maszyny. Po zatwierdzeniu ze strony operatora ustawienia są stosowane bezpośrednio w systemie. Firma Claas zapewnia, że filozofia rozwiązania opiera się na idei, że system ma za zadanie „uczyć się i szkolić użytkownika”, co czyni go zaawansowanym asystentem, a nie autonomicznym substytutem operatora. Celem tej technologii jest umożliwienie wykorzystania pełnego potencjału maszyny pod względem wydajności i efektywności, co przekłada się na wymierne korzyści operacyjne i znaczne oszczędności paliwa.
Tomasz Ślęzak
