Dlaczego krowy cierpią w upały? Mechanizm stresu cieplnego
Dlaczego tak się dzieje? To na skutek przegrzania się krów, które znajdują się w stanie stresu cieplnego. W okresie wysokich temperatur, w oborach bardzo często zaobserwować możemy sytuację, gdy krowy stoją apatyczne, szybko oddychają (ponad 60 oddechów na minutę), a pod pyskiem widoczne są „kałuże” śliny, na skutek ślinotoku. To oczywiście reakcja na przegrzanie organizmu.
Ślinotok u krów – pierwszy sygnał niebezpiecznego przegrzania
Kapanie śliny z pyska, to oczywiście mniej śliny w żwaczu i mniejsze buforowanie jego pH. Ponadto, podczas dyszenia następuje zwiększone usuwanie dwutlenku węgla. W ten sposób krowa pozbawia się dwuwęglanów i nie ma wówczas z czego tworzyć soli węglanowych – najważniejszego elementu buforującego śliny, która staje się wówczas wodnista. Jeśli dodać do tego jeszcze pocenie, które wyprowadza z organizmu elektrolity (potas i sód), to produkowana w warunkach stresu cieplnego ślina przestaje pełnić rolę buforującą żwacz.
Dlaczego krowy wybierają pasze treściwe w czasie upałów?
Mniej śliny, mniejsze przeżuwanie (w wyniku zmęczenia upałem), utrata elektrolitów – to wszystko powoduje, że krowy wybierają z dawki pasze treściwe. Zwierzęta instynktownie rezygnują z pobierania pasz objętościowych zawierających włókno, którego trawienie powoduje produkcję dużej ilości ciepła w organizmie. Wybieranie z dawki pasz treściwych to czynnik, który sprzyja powstawaniu SARA. Krowy będą wybierać łatwostrawne, drobne cząstki paszy treściwej tylko wtedy, gdy taką możliwość będą miały.
Latem sortowanie TMR-u staje się poważnym zagrożeniem
Pamiętajmy więc, że latem sortowanie TMR-u jest bardziej prawdopodobne z uwagi na to, że wentylatory montowane często nad stołem paszowym wysuszają mieszaninę, stwarzając właśnie większą możliwość jej sortowania. Krowy zaczynają mocno sortować, kiedy sucha masa TMR-u wynosi powyżej 60%. Warto zatem za pomocą kuchenki mikrofalowej sprawdzać ile suchej masy ma zadany na stół miks, by ograniczyć – groźne szczególnie latem – zjawisko sortowania.
Zmęczenie upałem = większe ryzyko kwasicy
Zmęczenie upałem powoduje, że krowy rzadziej podchodzą do stołu paszowego. To oznacza, że na jeden odpas jedzą więcej, co zawsze jest czynnikiem sprzyjającym kwasicy. W stresie cieplnym skraca się także czas leżenia krowy – nawet o 2–3 godziny dziennie, co skraca także czas przeżuwania. Takie zachowanie zwiększa oczywiście ryzyko pojawienia się kwasicy.
Beata Dąbrowska
