Obrzęki wymion u krów mlecznych mogą mieć różne przyczyny
Wśród czynników sprzyjających powstawaniu obrzęków wymienia się:
- intensywne żywienie cieląt,
- wysoki poziom sodu i potasu w dawce,
- stres spowodowany zmianą miejsca i sposobu odżywiania,
- późny wiek pierwszego wycielenia,
- jak również predyspozycje do wysokiej wydajności.
Żywienie jest najistotniejszym czynnikiem, wpływającym na powstawanie obrzęków wymion u krów
Największy wpływ na tworzenie się obrzęków ma żywienie w trakcie zasuszania oraz odchowu. Zamiast żywienia bardzo intensywnego, bogatego w składniki odżywcze, do momentu wycielenia jałówki powinny być żywione dawką z dużą ilością błonnika. Dopiero po wycieleniu należy przestawiać pierwiastkę na paszę dla krów laktacyjnych z dodatkiem bogatej we włókno paszy dla krów zasuszonych lub wysokiej jakości siana, aby nie doprowadzić do zakwaszenia żwacza lub ciągłej potrzeby pobierania paszy. W zależności od dawki żywieniowej zadawanej do momentu wycielenia, daje się do 102 kg paszy treściwej, aż do maksymalnej ilości w 5 tygodniu laktacji.
Przy dużym udziale zbóż oraz sianokiszonek (wysoka zawartość potasu) w dawce krów zasuszanych, ryzyko obrzęków znacznie wzrasta. Jeżeli podajemy zwierzętom pasze o wysokiej zawartości potasu, doskonale sprawdzą się sole kwaśne, by profilaktycznie uzyskać lekkie zakwaszenie. Przed wycieleniem poziom potasu nie powinien być wyższy niż 1,3%, a sodu 0,15% w dawce całkowitej.
Powstawaniu obrzęku sprzyja również stres oksydacyjny (objawiający się zaburzeniami przemiany materii), który wywołany może być niepokojem oraz zmianami paszy. Jak najbardziej, warto więc integrować jałówki ze stadem, a zmiany ich miejsca dokonywać kiedy są w dobrej witalności i prawidłowo zachowują się podczas pobierania paszy. Konieczna jest też suplementacja cynku oraz witaminy E, które zmniejszą zmiany oksydacyjne w tkance gruczołowej wymienia.
Kiedy obrzęk wymienia można staje się poważnym problemem u zwierzęcia?
Pojawienie się niewielkiego obrzęku można uznać za normę, jednak o poważnym problemie zdrowotnym wynikającym z nieprawidłowego żywienia wskazuje już duży obrzęk sięgający aż do pępka, podwyższona liczba komórek somatycznych po wycieleniu aż do wystąpienia stanów zapalnych, duża powierzchnia skóry objęta stanem zapalnym – na wewnętrznych stronach górnych partii tylnych nóg – nadmierna kondycja ciała oraz ciężki poród.
Beata Dąbrowska
