Andrzej Rutkowski
StoryEditorZdrowie krów

Stres cieplny u krów. Jak go rozpoznać i skutecznie ograniczyć?

17.07.2025., 15:30h

Krowy jedzą mniej i mniej produkują mleka w warunkach stresu cieplnego. Dlatego hodowcy podejmują liczne działania w kierunku chłodzenia wysokowydajnych krów mlecznych. Niektórzy posiłkują się samymi wentylatorami, a inni łączą pracę wentylatorów i zraszaczy.

Sama wentylacja to często za mało. Jaka jest skuteczność systemów chłodzenia krów?

Liczne doświadczenia pokazują, że samo chłodzenie wentylatorowe było skuteczne w temperaturach otoczenia poniżej 26°C, podczas gdy wyższe temperatury wymagały połączenia wentylatorów i zraszaczy w celu skutecznego łagodzenia stresu cieplnego. Uwzględnienie indywidualnych cech krów i czynników środowiskowych, w tym intensywności pracy wentylatora oraz obszaru zwilżania, ma kluczowe znaczenie dla optymalnego chłodzenia.

Jak krowy reagują na ekstremalne warunki?

Inne ciekawe doświadczenie odbywające się w warunkach kontrolowanego środowiska w komorach metabolicznych, badało wpływ na krowy wysokiej temperatury i wysokiej wilgotności oraz niskiej temperatury i niskiej wilgotności. 8 krów rasy hf będących we wczesnej fazie laktacji i produkujących średnio ok. 30 l na dzień, poddano dwóm 14-dniowym okresom, z których jeden składał się z 7 dni adaptacji oraz 7 dni niskiej temperatury i niskiej wilgotności, a drugi z 7 dni adaptacji oraz 7 dni wysokiej temperatury i wysokiej wilgotności. Warunki ustalono na 22°C i 50% wilgotności podczas adaptacji, po czym następowały okresy z zabiegami niskiej temperatury i niskiej wilgotności oraz wysokiej temperatury i wysokiej wilgotności.

Zmniejszony apetyt i mniej mleka – skutki stresu cieplnego u krów

Badanie wykazało, że krowy narażone na wysoką temperaturę i wysoką wilgotność zmniejszyły spożycie suchej masy o około 12%, podczas gdy spożycie wody zwiększyły o około 23%. Ponadto, zarówno wydajność mleczna, jak i produkcja białka mlecznego w tej grupie zmniejszyły się odpowiednio o 10% i 20%. Nastąpił też spadek liczby białych krwinek, hemoglobiny i płytek krwi, przy jednoczesnym wzroście stężeń glukozy, nieestryfikowanych kwasów tłuszczowych i albumin. Obserwowano też podwyższone stężenie kortyzolu i haptoglobiny w osoczu. Na koniec, kluczowe wskaźniki fizjologiczne, takie jak temperatura odbytu, tętno i temperatura skóry, wykazały znaczne podwyższenie. Badanie to jednoznacznie wykazało, że krowy we wczesnej fazie laktacji są znacznie bardziej wrażliwe na wysokie temperatury i wysoką wilgotność niż na niskie temperatury i niską wilgotność.

Jak stres cieplny zmienia skład mleka? Zaskakujące wnioski

Liczne badania dowodzą, że stres cieplny zmienia skład mleka, ale w znacznie większym stopniu dotyczy to spadku zawartości białka, natomiast stężenie tłuszczu mlecznego raczej nie ulega większym zmianom.

Andrzej Rutkowski

Warsaw
wi_00
mon
wi_00
tue
wi_00
wed
wi_00
thu
wi_00
fri
wi_00
04. grudzień 2025 23:32