Dlaczego nie wolno dopuścić do zatuczenia jałówek?

Jak żywić jałówki, żeby "nie zepsuć" kształtującego się wymienia?

Wiadomo, że dla osiągnięcia masy ciała pozwalającej na krycie jałówek w wieku 13–14 miesięcy konieczny jest szybki ich wzrost. Trzeba jednak zwrócić szczególną uwagę na rozwój gruczołu mlekowego, bo okazuje się, że podczas odchowu jałówek możemy wymię „zepsuć” albo też stymulować jego rozwój jeszcze przed osiągnięciem dojrzałości płciowej.

Istnieje wiele badań potwierdzających, że rozwój gruczołu mlekowego odbywa się już w okresie odpajania. Jeśli w tym czasie nie zapewnimy cieliczkom odpowiedniej ilości składników pokarmowych, to możemy przyczynić się do niedostatecznego rozwoju wymienia. W okresie od odsadzenia do uzyskania dojrzałości płciowej zaleca się hodowcom takie żywienie jałówek, które zapewni przyrosty dzienne pozwalające uzyskać w wieku 13–14 miesięcy wagę powyżej 360 kg i wówczas można będzie je pokryć pierwszy raz. Z drugiej jednak strony, za duże przyrosty masy ciała uzyskiwane głównie przez zbyt duże pobranie energii mogą doprowadzić do niekorzystnych i nieodwracalnych zmian w wymieniu.

Zatuczone jałówki dają do 30% mniej mleka

Przeprowadzone w Danii badania potwierdziły, że energetyczne przekarmianie jałówek w okresie od 4. miesiąca życia do osiągnięcia przez nie dojrzałości płciowej (9–10 miesiąc) powoduje, że oprócz zwiększonych kosztów „mocnej dawki”, jałówka będzie w przyszłości produkowała o 20–30% mleka mniej niż wynikałoby to z jej możliwości genetycznych. W organizmie intensywnie żywionej jałówki, krew szybko krąży przez wątrobę, która metabolizuje znaczną ilość hormonu wzrostu, odpowiedzialnego za rozwój gruczołu mlekowego. A zatem, dawki energetyczne dla jałówek w tym okresie zmniejszają nawet o 45% poziom somatotropiny, prowadząc tym samym do mniejszego udziału tkanki parenchymatycznej w wymieniu, którą zastępuje tkanka tłuszczowa. Zdaniem duńskich uczonych szybkie tempo wzrostu młodych jałówek może pogarszać rozwój gruczołu mlekowego, dlatego zalecają przyrosty nie większe niż 700 g/dzień. Ale…, aby osiągnąć 570 kg w wieku 24 miesięcy niezbędny jest przyrost 820 g/dzień.

W obecnie stosowanych modelach żywienia jałówek, w okresie od 4. miesiąca do uzyskania dojrzałości płciowej, należy zwracać uwagę na zapewnienie wystarczającego poziomu dobrej jakości białka w dawce, aby umożliwić zwierzętom osiąganie dobrych przyrostów. W praktyce zaleca się podawanie w tym czasie 750–1000 g paszy białkowej. 7-miesięczna jałówka powinna więc otrzymywać około 500 g śruty rzepakowej poekstrakcyjnej, 250–300 g śruty sojowej i pewną ilość mocznika, a także sianokiszonkę z traw lub lucerny oraz dodatki mineralne. I oczywiście najlepiej, gdy wszystkie składniki są dobrze ze sobą
wymieszane.

Beata Dąbrowska
Zdjęcia: Beata Dąbrowska