Stres może zredukować wydajność mleczną krów nawet o 20%

Co powoduje stres u krów i jak się on objawia?

Krowy zupełnie inaczej niż ludzie postrzegają świat, a zakłócanie ich naturalnie wyrobionych odruchów warunkowych, takich jak np. brak przestrzegania określonych pór żywienia lub doju powoduje u nich stres i ryzyko konsekwencji, jakie on przynosi.

Stres jest złożoną reakcją organizmu na działanie konkretnego czynnika stresogennego. Podczas silnego pobudzenia układu zwanego współczulnym, następuje uwalnianie dużych ilości adrenaliny. Związek ten – obok zwiększenia się w organizmie ilości glukozy i kwasów tłuszczowych – powoduje przyspieszenie akcji serca, zwężenie naczyń krwionośnych, wzrost ciśnienia. Oddechy krowy stają się częstsze i głębsze, a wyhamowaniu ulega perystaltyka przewodu pokarmowego oraz macicy. Ograniczone staje się wydzielanie soków trawiennych oraz moczu. Wzrasta również poziom wielu ważnych hormonów. Gdy poziom hormonów przez dłuższy czas jest wysoki, to może ujemnie wpływać na organizm i powodować dolegliwości, takie jak:

• owrzodzenie śluzówki przewodu pokarmowego,
• zaburzenia układu rozrodczego,
• obniżenie odporności, co sprzyja rozwojowi chorób zakaźnych.

Krowy są zwierzętami lubiącymi powtarzalność

Codzienna rutyna pracy jest dla nich łatwa do przewidzenia. Jeżeli codzienne aktywności: dój, ścielenie, spokojnie się powtarzają, krowy są bardziej zrelaksowane. Doskonałym odzwierciedleniem samopoczucia zwierząt jest zachowanie się krów, po którym możemy wnioskować czy zwierzę znajduje się w warunkach dla niego stresowych czy też nie. Najlepiej zaobserwować to na hali udojowej, gdzie możliwa jest ocena i stopień pobudliwości podczas czynności związanych z dojem. Przy podganianiu krów do hali udojowej pamiętajmy, że krowy w porównaniu do człowieka chodzą wolniej – około 3 – 4 km na godzinę – dlatego tak ważne jest, by miały możliwość poruszania się we własnym tempie, co zapobiega też chorobom racic.

• Każdy rodzaj stresu, niezależnie od czynnika go wywołującego, negatywnie wpływa na stan zdrowia, wydajność i jakość mleka oraz na parametry rozrodu

Krowy są bardzo wrażliwe na wszelkie hałasy

Słuch bydła jest o wiele wrażliwszy niż ludzi, a krowy słyszą częstotliwości od 20 do 35 000 Hz, a więc słyszą dźwięki, których człowiek nigdy nie usłyszy. Nie dziwmy się zatem gdy np. krowa, która doskonale zna halę udojową nagle nie chce do niej wejść i reaguje podenerwowaniem. Oznacza to, że dla krowy coś się tego dnia zmieniło i być może są to jakieś nieznajome dźwięki, których sami nie słyszymy.

Warto też wiedzieć, że każde zwierzę ma własną strefę bezpieczeństwa, w której dobrze się czuje, co oznacza, że krowy zbliżają się do innych członków stada tylko na bezpieczną odległość i warto o tym pamiętać podczas przepędów do hali udojowej oraz poczekalni.

Beata Dąbrowska
Zdjęcia: Beata Dąbrowska

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 51-52/2022 na str. 95. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.