Jak zwalczać gronkowca u krów?

Przewlekłe zapalenie wymienia grpnkowcem może prowadzić do brakowania krowy

Tkanka bliznowata upośledza rozprzestrzenianie się antybiotyków w zajętej ćwiartce i chroni przed nimi gronkowce.W wyniku tego  antybiotyki  nie wchodzą w kontakt z bakteriami, co prowadzi do utrwalenia się zakażenia. Taki stan jest uzasadnieniem do wybrakowania krowy ze stada, aby nie dopuścić do szerzenia się choroby wśród innych zwierząt.

Co może być źródłem zakażenia gronkowcem w stadzie krów?

Źródłem zakażenia wnętrza wymienia przez gronkowca złocistego jest wydzielina zapalna (mleko) innych krów, ściółka, urządzenia udojowe oraz skóra strzyków.
Zasiedlenie skóry strzyka ułatwiają jej pęknięcia lub owrzodzenia. Do zdrowych ćwiartek patogeny  wprowadzane są przez kubki udojowe, ręczniki do wycierania wymion i ręce dojarza.
Z ćwiartki zakażonej na zdrową mogą być przenoszone  również poprzez zwrotne spryskiwanie kropelkami mleka ujścia kanału strzykowego. Reakcją  na zakażenie jest proces zapalny, a skutkiem zmniejszenie się lub zanik pęcherzyków i tworzenie się mikroropni w przewodach mlekonośnych.

Czy terapia DC jest skuteczna w zwalczaniu gronkowca? 

Zastosowanie u wszystkich krów na początku zasuszenia antybiotykowych preparatów DC ma duży udział w likwidacji istniejących zakażeń i zapobieganiu nowym. Skuteczność terapii DC w odniesieniu  do gronkowca złocistego waha się w granicach 20–50%, w zależności od czasu trwania infekcji i rozległości zmian pozapalnych.
Z tego powodu zwalczanie opiera się na  zapobieganiu przenoszenia infekcji z ćwiartki zakażonej do zdrowej krowy oraz z krowy na krowę poprzez zastosowanie odpowiedniej higieny doju, terapii typu DC oraz brakowanie krów wykazujących zapalenia przewlekle, które nie odpowiedziały na leczenie.
W czasie trwania leczenia można  wyleczyć jedynie 10–30% zakażonych ćwiartek. Podawanie leków może czasowo ograniczyć liczbę komórek somatycznych i poprawić jakość mleka, chociaż często nie udaje się wyeliminować bakterii.

Jak należy zwalczać gronkowca złocistego w stadzie krów mlecznych?

Jest to spowodowane  otaczaniem się przez drobnoustroje ścianą tkanki bliznowatej, która chroni je przed kontaktem z antybiotykiem.  Gronkowiec złocisty może również wytworzyć oporność na  niektóre antybiotyki, a część szczepów produkuje enzym, który inaktywuje penicylinę. Z tego powodu nie jest zalecana terapia konwencjonalna zapaleń podklinicznych.
W przypadku zakażeń gronkowcem złocistym najważniejszymi działaniami – oprócz podstawowego programu zwalczania mastitis – jest maksymalne ograniczenie możliwości przenoszenia się drobnoustrojów na krowy zdrowe.
Skutecznie można ograniczyć ryzyko przenoszenia się gronkowca na zdrowe krowy poprzez:

• przeprowadzanie badań bakteriologicznych;
• segregację krów zakażonych;
• krowa zakażona gronkowcem powinna być przemieszczona do innej grupy i dojona jako ostatnia;
• kolejność dojenia: zdrowe pierwiastki, zdrowe wieloródki, świeżo wycielone jałówki i krowy, krowy zakażone,
• pobieranie próbek po wycieleniu.

Wszystkie krowy (również pierwiastki) powinny być zbadane dwukrotnie w 7. i 14. dniu po porodzie.
Najlepsze efekty terapii klinicznego zapalenia wymienia można uzyskać u krów młodych przed upływem 60. dnia laktacji.


Im dłużej trwa infekcja spowodowana gronkowcem złocistym, tym  trudniej jest  zapalenie wyleczyć. W wymieniu tworzą się bowiem zrosty, które skutecznie blokują dojście antybiotyku do miejsca infekcji

Beata Dąbrowska
Fot. Archiwum