Pan
Mateusz Morawiecki
Prezes Rady Ministrów
Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich – Związek Rewizyjny, zwraca się do Pana Premiera z wnioskiem o spowodowanie znaczącego zwiększenia środków z Krajowego Planu Odbudowy na wsparcie mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw z sektora przetwórstwa produktów rolnych, w tym spółdzielni mleczarskich w ramach inwestycji A1.4.1. "Inwestycje na rzecz dywersyfikacji i skracania łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych oraz budowy odporności podmiotów uczestniczących w łańcuchu" Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. W toku naboru wniosków w ramach ww. wsparcia A.1.4.1 KPO, przeprowadzonego jesienią 2022 r., wnioski złożyło m.in. kilkadziesiąt spółdzielni mleczarskich.
Obecna sytuacja ekonomiczno-finansowa polskich przedsiębiorstw z sektora przetwórstwa produktów rolnych, w tym spółdzielni mleczarskich, jest wyjątkowo trudna. W ostatnim okresie drastycznie wzrastają koszty produkcji (w szczególności energii, gazu, surowców), inne koszty prowadzenia działalności (np. koszty pracownicze) oraz koszty zbytu wyrobów (np. transportu, logistyki), a jednocześnie następuje pogorszenie się możliwości konkurowania na rynkach zagranicznych w stosunku do przedsiębiorców z krajów, w których wzrosty cen energii, kosztów finansowych (stopy oprocentowania kredytów) są niższe niż w Polsce. Dodatkowo, przedsiębiorstwa sektora przetwórstwa produktów rolnych, w tym spółdzielnie mleczarskie, będą zmuszone do podjęcia znaczących przedsięwzięć inwestycyjnych oraz organizacyjno-technicznych, spowodowanych koniecznością dostosowania się do celów polityki klimatycznej i energetycznej UE.
Sytuacja polskich półdzielni mleczarskich, bezpośrednio wpływa i determinuje sytuację ekonomiczno-finansową polskich rolników
Bez wprowadzenia koniecznych przedsięwzięć inwestycyjnych polscy przedsiębiorcy, w tym spółdzielnie mleczarskie, nie będą konkurencyjni na rynku UE, a nawet nie będą mogli kontynuować dotychczasowej działalności.
Sytuacja polskich przedsiębiorstw, w tym spółdzielni mleczarskich, bezpośrednio wpływa i determinuje sytuację ekonomiczno-finansową polskich rolników, których obecnie jest bardzo trudna, spowodowana w dużym stopniu konsekwencjami wojny w Ukrainie – trudna sytuacja na rynku zbóż, drastyczne spadki cen produktów mleczarskich na świecie i w Polsce. Konsekwencją są bardzo duże spadki cen skupu np. cen skupu mleka w Polsce.
Dla zapewnienia zbytu wyrobów wyprodukowanych przez polskich rolników po satysfakcjonujących ich cenach, jest niezbędne sprawne działanie polskich przedsiębiorstw przetwórczych, w tym spółdzielni mleczarskich, m.in. poprzez stałe doskonalenie poziomu przetwórstwa mleka, aby spełnić oczekiwania konsumentów krajowych i zagranicznych oraz sprostać poziomowi nowych wymogów UE.
Brak wsparcia np. dla spółdzielni mleczarskich, może spowodować ograniczenie wielkości zbytu, produkcji; utratę części rynków a w konsekwencji nawet upadłości spółdzielni, likwidację hodowli krów mlecznych przez dużą ilość polskich rolników. Spowoduje to następnie niekorzystne czynniki dla rynku mleczarstwa w Polsce (zagrożenie dla samowystarczalności w zakresie produkcji mleka i produktów mleczarskich) oraz zagrożenie bezpieczeństwa żywnościowego dla ogółu mieszkańców Polski.
Spółdzielnie nie mogą uzyskać w krótkim okresie znacznego podwyższenia cen zbytu swoich wyrobów
Branża mleczarska to praktycznie jedyny sektor polskiego rolnictwa, w którym utrzymano polski potencjał własnościowy zakładów przetwórczych, należący do dziesiątków tysięcy polskich rolników i ich rodzin.
Spółdzielnie mleczarskie nabywają mleko surowe, w dominującej części od swoich członków – zapewniając polskim rolnikom wieloletnią stabilizację zbytu wyprodukowanego mleka i rozwoju ich gospodarstw rolnych. Dzięki temu utrzymano i stworzono możliwości stabilnego rozwoju produkcji mleka w ok. 90 tys. polskich gospodarstw rolnych. Daje to źródło utrzymania tysiącom polskich rolników i członków ich rodzin.
Należy podkreślić, że spółdzielnie mleczarskie ponoszą także duże koszty stałe, m.in. spowodowane wieloletnimi działaniami ukierunkowanymi na ww. zapewnienie stabilizacji zbytu mleka i zapewnienia dochodowości produkcji mleka dla zrzeszonych w nich członków-producentów mleka. Z konieczności rynkowej, spółdzielnie mleczarskie są w znacznym zakresie zbytu swoich wyrobów, powiązane długookresowymi umowami sprzedaży, głównie z dużymi sieciami handlowymi. Wobec powyższego, spółdzielnie nie mogą uzyskać w krótkim okresie znacznego podwyższenia cen zbytu swoich wyrobów (szczególnie w sytuacji dominującej roli dużych sieci handlowych) rekompensujących wzrost kosztów produkcji oraz zapewniających środki na konieczne inwestycje i modernizacje oraz oczekiwany przez polskich rolników poziom cen skupu mleka.
Zagrożenie utrzymania konkurencyjności spółdzielczości mleczarskiej na rynku UE – m.in. w przypadku braku możliwości otrzymania wsparcia na niezbędne inwestycje, może doprowadzić do "zdemolowania" dotychczas stabilnego rynku mleka w Polsce, jak nastąpiło to na rynku owoców i warzyw w latach 90. XX w. (zniknięcie z rynku rozbudowanej spółdzielczości owocowo-warzywnej).
Jedną ze znaczących form pomocy, w trudnej sytuacji polskich przedsiębiorców i rolników, jest zapewnienie możliwości skorzystania w większym zakresie ze wsparcia pomocowego na działania inwestycyjne i modernizacyjne. W sytuacji powyższego stanu, Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich – Związek Rewizyjny przedstawia wniosek o zwiększenie środków z Krajowego Planu Odbudowy na wsparcie mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw z sektora przetwórstwa produktów rolnych, w tym spółdzielni mleczarskich w ramach inwestycji A1.4.1.KPO oraz zwraca się z uprzejmą prośbą do Pana Premiera o osobiste zaangażowanie w przedmiotowej sprawie.
Do wiadomości:
Pan Robert Telus
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
