Wiele przyczyn zamierania zarodków

Okres zarodkowy u zwierząt domowych przypada na pierwsze 4–6 tygodni życia. W tym czasie, u bydła występują okresy krytyczne, w których zarodek jest szczególnie zagrożony, a śmierć zarodka to – w dużym uproszczeniu – zamieranie zapłodnionych komórek jajowych w różnych fazach swojego rozwoju, która występuje do 40–45 dnia po zapłodnieniu.

U bydła o wczesnej zamieralności zarodków mówi się wtedy, gdy zarodek obumiera do 14 dnia po zapłodnieniu. Wówczas cykl jajnikowy jest normalnej długości, a krowa powtarza ruję po około 21 dniach od inseminacji. Jeżeli u krowy dochodzi do śmierci zarodka w 3–6 tygodniu ciąży, to wtedy jest to już późna śmierć zarodka, której objawem jest wydłużający się cykl rujowy (krowa powtarza ruję zwykle po 25–35 dniach po inseminacji). Obumarłe zarodki ulegają resorbcji, a proces ten trwa od kilku do kilkunastu dni. W tym okresie nie występuje ruja, a na jajnikach obecne jest ciałko żółte rzekomociążowe, które produkuje duże ilości progesteronu.

Istnieje wiele przyczyn zamieralności zarodków: genetyczne, immunologiczne, żywieniowe, środowiskowe oraz zakaźne. Ważną przyczyną obumierania zarodków są czynniki zakaźne: bakterie, wirusy, grzyby, pierwotniaki. Powodując różne stany zapalane wpływają uszkadzająco zarówno na proces zapłodnienia, jak i na rozwijający się zarodek.

Dość częstą przyczyną obumierania zarodków są także niesprzyjające warunki w narządach rozrodczych samicy, na przykład stany zapalne błony śluzowej jajowodów czy macicy. Bardzo niekorzystny wpływ na zarodki ma także stres. Stresy środowiskowe, takie jak ekstremalne temperatury, transport, nagłe zmiany żywienia pośrednio wpływają na obniżenie stężenia progesteronu.

Rozpoznanie zamieralności zarodków jest trudne i praktycznie nie ma metody potwierdzającej przypuszczenia kliniczne. Metodą pośrednią jest obserwacja rui po inseminacji. Cykle rujowe o długości od 25 do 35 dni uważane są za typowe dla obumieralności zarodkowej. Metoda ta jest jednak mało dokładna, ponieważ nie obejmuje zamieralności sprzed 15 dnia ciąży, która nie daje objawów wydłużenia cyklu. Bardzo przydatną metodą w dokładnym diagnozowaniu śmierci zarodków jest USG.

Beata Dąbrowska