Co może powodować brak rui u krowy?
Brak rui (acyklia patologiczna) jest stanem, który powodować mogą takie czynnik jak:
- wrodzone wady rozwojowe układu rozrodczego, jak np. brak lub niedorozwój jajników, obojnactwo oraz frymartynizm u jałówek (od urodzenia, bezpłodna, z niedorozwiniętymi narządami płciowymi, pochodząca z różnopłciowej ciąży bliźniaczej),
- pozapalny zanik jajników,
- torbiele jajnikowe,
- obecność ciałek żółtych przetrwałych lub rzekomociążowych.
Przy niedorozwoju jajników u jałówek mówi się najczęściej o jałowości absolutnej, wówczas bardziej skuteczne są działania preferencyjne, polegające na regularnym badaniu ginekologicznym jałówek przeznaczonych do rozrodu lub ewentualnym ich wybrakowaniu. Należy zaznaczyć, że fizjologiczny zanik rui jest stanem przejściowym i nie wymaga leczenia. Najczęściej spotykaną przyczyną braku rui jest obecność na jajnikach ciałek żółtych przetrwałych lub rzekomociążowych oraz torbieli jajnikowych. Ciałko żółte przetrwałe pozostaje na jajniku i nie zanika, a wydzielając hormon – progesteron – blokuje występowanie cyklu. Ciałko żółte nie zanika w następstwie obecności w macicy:
- zmacerowanego lub zeschniętego płodu,
- wydzieliny zapalno-ropnej,
- chorobowych zmian w ścianie macicy (endometritis).
Jak dochodzi do powstania ciałka żółtego przetrwałego?
Przyczyną powstania ciałka żółtego przetrwałego jest brak lub niedostateczne uwalnianie naturalnego czynnika luteolitycznego (PgF2d) wskutek patomorfologicznych zmian zapalnych błony śluzowej macicy. Rozpoznanie polega na prenatalnym badaniu, dwukrotnie w odstępie 8–15 dni. Jeżeli przy następnym badaniu ciałko żółte znajduje się w tym samym miejscu i nie ulega zmianie, można je uznać za przetrwałe. Jeżeli w powtórnym badaniu wykazane jest nowe ciałko żółte, to znaczy, że cykl przebiega normalnie, a wystąpiła cicha ruja.
Jak torbiele jajnikowe wpływają na ruję?
Torbiele jajnikowe mają obecnie mniejsze znaczenie w zaburzeniach funkcji jajników. Diagnozowane torbiele na jajniku są przyczyną ciągłej rui (nimfomenia) lub całkowitego jej braku. Produkują bardzo dużo progesteronu, który blokuje rozwój pęcherzyków jajnikowych i wystąpienie rui.
Prof. dr hab. Adam Traczykowski
Zdjęcie: Archiwum
Zdjęcie: Archiwum
