Ile krów przeżuwa? To pierwszy sygnał, czy TMR jest dobrze przygotowany
Pierwszym i najszybszym sposobem kontroli struktury fizycznej TMR-u jest ocena udziału w stadzie krów, które przeżuwają. Gdy w okresie względnego spokoju w oborze przeżuwa co najmniej 40–50% stada, to można strukturę dawki uważać za prawidłową, bez ryzyka kwasicy.
Jednak, aby mieć dokładny obraz struktury fizycznej zadawanych przez nas pasz czy to będzie TMR, czy pasze zadawane tradycyjnie (wtedy chodzi o kiszonkę z kukurydzy) niezbędne jest przeprowadzenie doświadczenia z sitami. Polega ono na przesiewaniu TMR-u bądź kiszonki z kukurydzy na specjalnych sitach PSPS.
Sita PSPS zdradzają prawdę o strukturze TMR-u
Aby sprawdzić czy zadawany TMR w naszym stadzie ma odpowiednią strukturę wystarczy przesiać jego półkilogramową próbkę przez prosty komplet sit PSPS (Penn State Particie Separator – w wolnym tłumaczeniu znaczy tyle co sita do separacji cząstek stałych).
Początkowo były dwa sita (średnica otworów 19 i 8 mm) i taca (3 wielkości cząsteczek), po pewnym czasie dodano najdrobniejsze trzecie sito (średnica 1,18 mm). Obecnie używane sita PSPS dzielą więc paszę lub porcję TMR na 4 wielkości cząsteczek.
Dobrze jest, jeśli na górnym sicie (otwory 19 mm) zostaje 2–8% TMR-u i 3–8% kiszonki z kukurydzy, w przypadku średniego sita (otwory 8 mm) pożądane wartości to 45–65% TMR-u i 30–50% kiszonki z kukurydzy. Na dolnym sicie (otwory 1,18 mm) powinno zostać nie więcej niż 40% TMR-u i 30–50% kiszonki z kukurydzy. Wreszcie najniżej na tackę spadają cząstki najmniejsze i w przypadku TMR-u powinno być ich mniej niż 5%, a w przypadku kiszonki z kukurydzy poniżej 20%.
Zbyt grubo czy zbyt drobno pocięty TMR? Sita PSPS nie kłamią
Jeśli na poszczególnych sitach (zwłaszcza górnych z większymi otworami) zostaje nam zbyt wiele cząstek kiszonki z kukurydzy tzn. że jest ona niedostatecznie pocięta, natomiast jeśli zbyt wiele przelatuje, to mamy do czynienia z materiałem nadmiernie rozdrobnionym.
Jednak ta druga sytuacja jest lepsza, ponieważ wtedy strukturę można jeszcze poprawić dodając do TMR-u słomę w postaci sieczki.
Andrzej Rutkowski
