45 mld złotych na rolnictwo w Polskim Ładzie. A na co konkretnie?

Na rolnictwo trafi 6,9 procent z budżetu na Polski Ład

Polski Ład to kolejny plan polskiego rządu na budowę państwa dobrobytu, które ma nie odbiegać od europejskich standardów. Dzięki niemu ma spełnić się marzenie o Polsce, w której wszyscy będą mogli bezpiecznie żyć i pracować za godne pieniądze. Ma to się ziścić dzięki realizacji 10 reform:

1. Plan na zdrowie,
2. Uczciwa praca – godna płaca,
3. Dekada rozwoju,
4. Rodzina i dom w centrum życia,
5. Polska – nasza ziemia,
6. Dobry klimat dla firm,
7. Przyjazna szkoła i kultura na nowy wiek,
8. Czysta energia, czyste powietrze,
9. Cyber Poland 2025,
10. Złota jesień życia.

Na realizację tych projektów do 2030 roku włącznie przewidziano 651,6 mld zł. Z tego na reformy dotyczące rolnictwa (Polska – nasza ziemia) 45 mld zł. Jest to kwota porównywalna do tej, którą zarezerwowano na realizację reform dotyczących jesieni życia. Kwoty te nie uwzględniają całości nakładów, które zostaną przeznaczone na inwestycje z wykorzystaniem Funduszu Odbudowy i Polityki Spójności Unii Europejskiej, a jedynie środki krajowe, m.in. wkład własny do projektów unijnych. Szczegółowe założenia konkretnych projektów oraz źródła ich finansowania mają być przedstawiane w ocenach skutków regulacji wraz z projektami aktów prawnych.

(Niewiele) większy zwrot akcyzy za paliwo rolnicze

W przypadku rolnictwa Polski Ład nie oferuje żadnych spektakularnych reform, a jedynie dość enigmatyczne zapowiedzi, z których większość już kiedyś padła z ust kierującego resortem rolnictwa.
Jedynym konkretem dla rolnictwa na tym etapie prezentacji programu jest propozycja zwiększenia stawki dopłat za paliwo rolnicze ze 100 zł za 1 ha – do 110 zł za 1 ha. Dopłaty te mają być rozliczane na prostszych zasadach, ale szczegółów, podobnie jak przy propozycji innych rozwiązań, nie podano.

Radykalne uproszczenie dla rolników to też jedna z zapowiadanych przez rząd reform. Ma on przygotować ustawę, która uwolni wiejską działalność gospodarczą, a dla małych rolników zmniejszyć wymagania biurokratyczne, w tym dotyczące rejestracji urządzeń rolnych.

Kolejne hasło to "większa swoboda pracy rolniczej". W tym temacie rząd chce wprowadzić nowe normy regulujące wykonywanie prac rolniczych w różnych porach dnia i nocy. Planuje również przeniesione ze szczebla samorządowego na wyższy (w zależności od skali oddziaływania – wojewódzki lub krajowy) opiniowanie i podejmowanie decyzji o zezwoleniu na przedsięwzięcia wpływające na środowisko wiejskie, w tym rolnicze.

Gospodarstwo rodzinne mają mieć pierwszeństw w otrzymywaniu dotacji

W ramach hasła "więcej ziemi dla rolników" zapowiedziano stworzenie centralnego systemu informatycznego katalogującego zasób państwowej ziemi. Katalog ma pozwolić szybciej udostępnić ziemię rolnikom, której w zasobach KOWR pozostało jeszcze do rozdysponowania na dzierżawę około 200 tys. ha. System ma też wskazywać nowe tereny inwestycyjne oraz identyfikować podmioty bezumownie gospodarujące na państwowej ziemi.

Kolejny pomysł – ustawa o rodzinnym gospodarstwie rolnym, jest już rolnikom znany. W ustawie rząd chce wzmocnić prawną ochronę gospodarstw rodzinnych, ująć w niej definicję gospodarstwa rodzinnego dopasowaną do dzisiejszych realiów prowadzenia działalności. Ma to m.in. nadać gospodarstwom rodzinnym właściwą rangę oraz ograniczyć problemy spadkowe.
Tutaj pojawia się także propozycja zapowiadanej już zmiany, polegająca na tym, iż rolnik nie będzie musiał pozbywać się gospodarstwa przed przejściem na emeryturę. Zobaczymy, jak to zostanie zrealizowane, bowiem rolnikom bardziej zależy na tym, aby mogli po osiągnięciu wieku emerytalnego otrzymać emeryturę bez względu na to, czy zaprzestali prowadzenia działalności rolniczej, czy też nie.
Rząd chce również wprowadzić pierwszeństwo dla gospodarstw rodzinnych w korzystaniu z programów wsparcia. Kolejnym krokiem po ustawie o rodzinnych gospodarstwach rolnych ma być opracowanie i przyjęcie Kodeksu rolnego, który ureguluje generalne zasady i podstawowe prawa dotyczące gospodarstwa rolnego.

Uwolnienie Rolniczego Handlu Detalicznego

Polski Ład dla rolnictwa przewiduje również uwolnienie rolniczego handlu detalicznego (RHD). Reforma ma polegać na rozszerzeniu sprzedaży w ramach RHD na tereny innych województw, a nie tylko tego, w którym odbywa się produkcja, i w sąsiednich. Ma to dotyczyć także sprzedaży wysyłkowej, aczkolwiek taka możliwość już istnieje.

Powstał też pomysł rozwoju sieci manufaktur spożywczych jako miejsc sprzedaży produktów dostarczonych bezpośrednio z gospodarstw rolnych.

Rząd chce również wesprzeć lokalnych producentów w eksporcie poprzez organizację sieci biur będących centrami eksportu. W biurach mają być radcy handlowi, którzy będą wspierać w poszukiwaniu klientów zarówno małych, jak i dużych rolników. Mają także pomagać rolnikom w organizowaniu logistyki oraz udzielać wsparcia w spełnianiu formalności sanitarnych. Planuje się powstanie takich biur m.in. w Chinach, Indiach, USA i w Kanadzie.

W związku z zapowiadaną już wcześniej paszportyzacją polskiej żywności planuje się zbudować cyfrowy system pozwalający na identyfikowanie żywności od pola do stołu. Ma to pomóc mniejszym gospodarstwom zająć bardziej konkurencyjną pozycję w łańcuchu dostaw. Zakłada się, że system uprości także formalności związane z raportowaniem informacji o produkcji w gospodarstwie rolnym.

Powrót spółdzielczości – ulgi podatkowe i korzystne prawo budowlane

Rząd chce zachęcić rolników do działania w spółdzielniach w różnych obszarach, począwszy od zachęt dotyczących ochrony środowiska, przez prawo budowlane, na zachętach podatkowych skończywszy. Aby stymulować rozwój spółdzielni, wprowadzi specjalne narzędzia pozyskiwania kapitału. Pozwolą one spółdzielniom emitować udziały inwestycyjne w celu realizacji konkretnych projektów. Zwiększenie bazy członków nabywających udziały spółdzielni ma wzmocnić potencjał tego modelu zarządzania. Plany dotyczą także rozwoju spółdzielni energetycznych.

Ubezpieczenia upraw i zwierząt w ramach Funduszu Wzajemnego

Ciekawą propozycją, aczkolwiek też nienową, jest stworzenie Funduszu Wzajemnego Gwarantowania Dochodów dla rolników, który ma zastąpić obecny system ubezpieczenia upraw i zwierząt.

Rząd chce utworzyć rachunek powierniczy oraz zmienić prawo tak, by powstrzymać plagę nieterminowych wypłat oraz braku realizacji zobowiązań finansowych.

O innych zawartych w Polskim Ładzie propozycjach dla rolnictwa, jak np. satelitarny system monitoringu upraw rolniczych czy jedno cyfrowe okienko dla rolnika, pisaliśmy już na naszych łamach.

Spośród innych proponowanych reform rolnicy mogą skorzystać na zwolnieniu z opodatkowania emerytur, co spowoduje podwyższenie ich o kwotę podatku, oraz rozszerzenia programu darmowe leki dla osób od 70. roku, a w niektórych przypadkach od 65. roku życia. Dla lokalnych organizacji, w tym kół gospodyń wiejskich, planuje się utworzenie funduszu, z którego będą przydzielane granty na projekty kulturalne utrwalające dziedzictwo narodowe.

Magdalena Szymańska
for. Pixabay

Dzięki, że przeczytałeś cały artykuł i że jesteś z nami.
Jeśli chcesz dostawać najciekawsze wiadomości rolnicze zapisz się na newsletter TPR już teraz!