Decyzja środowiskowa przed pozwoleniem

Wniosek o wydanie decyzji środowiskowej składa się do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Należy w nim podać: imię, nazwisko (lub nazwę) oraz adres wnioskodawcy, a także informacje dotyczące inwestycji. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wymagana jest przy przedsięwzięciach mogących zawsze znacząco (grupa I) oraz potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (grupa II).

To, w której grupie znajdzie się inwestycja, zależy od rozmiarów planowanej hodowli. Do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko zalicza się chów lub hodowlę zwierząt w liczbie nie mniejszej niż 210 dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza (DJP – przy czym za liczbę DJP przyjmuje się maksymalną możliwą obsadę inwentarza). W ich przypadku zawsze istnieje obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.

Do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko zalicza się chów lub hodowlę zwierząt, w liczbie nie mniejszej niż 60 DJP inwentarza. Do grupy II zalicza się również chów lub hodowlę zwierząt, w liczbie nie mniejszej niż 40 dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza (DJP), jeżeli działalność prowadzona będzie:

1. w odległości mniejszej niż 100 m od terenów: mieszkaniowych, innych zabudowanych, z wyłączeniem cmentarzy i grzebowisk dla zwierząt, zurbanizowanych niezabudowanych, rekreacyjno-wypoczynkowych z wyłączeniem kurhanów, pomników przyrody oraz terenów zieleni nieurządzonej niezaliczonej do lasów oraz gruntów zadrzewionych i zakrzewionych; nie uwzględnia się przy tym nieruchomości gospodarstwa, na którego terenie będą prowadzone chów lub hodowla,
2. na obszarach objętych formami ochrony przyrody lub w otulinach, o których mowa w ustawie o ochronie przyrody.
   
   
   W przypadku przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (grupa II) organ prowadzący postępowanie może stwierdzić potrzebę przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.

Tryb postępowania

O tym, czy zachodzi potrzeba przeprowadzenia oceny, wójt, burmistrz lub prezydent miasta decyduje w drodze postanowienia. Przed jego wydaniem zasięga opinii regionalnego dyrektora ochrony środowiska oraz powiatowego państwowego inspektora sanitarnego. W przypadku stwierdzenia takiej potrzeby organy te wypowiadają się co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.

Na postanowienie nakładające obowiązek sporządzenia raportu inwestorowi przysługuje zażalenie do samorządowego kolegium odwoławczego (SKO), a następnie skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego (WSA). Co istotne, postanowienie stwierdzające, że nie zachodzi potrzeba przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, nie podlega zaskarżeniu. Strony postępowania przeciwne inwestycji mogą próbować podważyć to rozstrzygnięcie dopiero w toku postępowania odwoławczego od decyzji środowiskowej.

Postanowienie nakładające obowiązek sporządzenia raportu lub stwierdzające brak takiej potrzeby powinno być wydane w terminie 30 dni od dnia wszczęcia postępowania. Zgodnie z ogólnymi zasadami Kodeksu postępowania administracyjnego, w sprawach skomplikowanych postanowienie może zapaść w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. W razie niedotrzymania terminu inwestor może wnieść zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie na podstawie art. 37 § 1 k.p.a. Wcześniej powinien wezwać organ prowadzący postępowanie do usunięcia stanu naruszenia prawa.

W przypadku inwestycji, dla których ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jest obowiązkowa (I grupa), przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wójt, burmistrz lub prezydent miasta uzgadnia warunki realizacji przedsięwzięcia z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska. Zasięga również opinii właściwego powiatowego państwowego inspektora sanitarnego.

Udział społeczeństwa

Jeżeli decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach dotyczy przedsięwzięcia, dla którego obligatoryjnie jest przeprowadzana ocena oddziaływania na środowisko (grupa I) lub odnośnie którego został nałożony taki obowiązek, obywatele i organizacje społeczne mają zagwarantowany udział w postępowaniu.

Organ prowadzący to postępowanie musi podać do publicznej wiadomości informacje o:

• przystąpieniu do przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko;
• wszczęciu postępowania;
• przedmiocie decyzji, która ma być wydana w sprawie;
• organie właściwym do wydania decyzji oraz organach właściwych do wydania opinii i dokonania uzgodnień;
• możliwościach zapoznania się z niezbędną dokumentacją sprawy oraz o miejscu, w którym jest ona wyłożona do wglądu;
• możliwości składania uwag i wniosków;
• sposobie i miejscu składania uwag i wniosków, wskazując jednocześnie 30-dniowy termin ich składania;
• organie właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków;
• terminie i miejscu rozprawy administracyjnej otwartej dla społeczeństwa, jeżeli ma być przeprowadzona.

Wójt (burmistrz, prezydent miasta) rozpatruje wniesione uwagi i wnioski. W uzasadnieniu informuje, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie je uwzględniono.

Należy też pamiętać o szczególnej roli organizacji ekologicznych, które prowadzą działalność statutową w zakresie ochrony środowiska lub ochrony przyrody przez minimum 12 miesięcy przed dniem wszczęcia postępowania. Mogą uczestniczyć w nim na prawach strony. Mają też prawo wniesienia odwołania od decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz skargi do sądu administracyjnego – nawet jeśli nie brały udziału w postępowaniu. Może to istotnie wydłużyć postępowanie.

Odmowa wydania decyzji

Odmowa wydania decyzji następuje, gdy:

• lokalizacja przedsięwzięcia jest niezgodna z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;
• organy współpracujące wydały negatywne opinie;
• z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika zasadność realizacji przedsięwzięcia w wariancie innym niż proponowany przez wnioskodawcę, a wnioskodawca nie wyraża na to zgody;
• z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika, że przedsięwzięcie może spowodować nieosiągnięcie celów środowiskowych zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza;
• z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika, że może ono znacząco negatywnie oddziaływać na Naturę 2000.

Podstawą prawną wydania decyzji odmownej nie może być natomiast w żadnym razie sprzeciw społeczności lokalnej.

Potwierdza to orzecznictwo sądów administracyjnych, m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 lipca 2016 r. (sygn. akt: II OSK 608/15), w którym NSA stwierdził m.in, że jeżeli społeczeństwo przeciwne jest planowanej inwestycji, organ prowadzący postępowanie nie powinien przeprowadzać dodatkowego dowodu na okoliczność, czy stanowisko społeczeństwa jest uzasadnione okolicznościami obiektywnymi.

Stanowisko społeczeństwa organ ocenia na podstawie zgłoszonych uwag i wniosków oraz ustaleń raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko i ewentualnie proponuje inwestorowi inny wariant jego realizacji. Od decyzji odmownej inwestorowi przysługuje odwołanie do SKO, a następnie do WSA.
Alicja Moroz