Selekcja płatności
Obecnie płatności przysługują do powierzchni uprawy bobiku, grochu siewnego (w tym peluszki, ale z wyłączeniem grochu siewnego cukrowego oraz grochu siewnego łuskowego), łubinu białego, łubinu wąskolistnego, łubinu żółtego, soi zwyczajnej oraz wyki siewnej. Lista, choć obejmuje ważne gatunki, jednocześnie wyłącza wiele innych, równie cennych gospodarczo roślin strączkowych, a w tym te grubonasienne. Taka selekcja budzi poważne pytania, zwłaszcza w kontekście ich potencjału.
Nierówne traktowanie strączkowych
W grupie niesłusznie pominiętych gatunków znajdziemy choćby bób, ciecierzycę, soczewicę czy fasolę. To rośliny, które stanowią niezwykle cenne źródło białka i powinny być traktowane na równi z gatunkami już objętymi wsparciem. Brak równego traktowania dla tych gatunków jest niezrozumiały dla rolników, którzy nie widzą żadnych merytorycznych ani praktycznych przesłanek uzasadniających ich pomijanie w katalogu roślin kwalifikujących się do wsparcia.
Mocne uzasadnienie
Rozszerzenie katalogu roślin strączkowych objętych wsparciem o wszystkie gatunki, w tym rośliny grubonasienne, ma mocne uzasadnienie zarówno w pod kątem agronomicznym, ekonomicznym, jak i środowiskowym. Niezależnie od gatunku, wszystkie rośliny strączkowe mają zdolność do wiązania azotu atmosferycznego. To naturalne wzbogacanie gleby w azot znacząco ogranicza potrzebę nawożenia chemicznego, co jest korzystne zarówno dla środowiska, jak i dla portfela rolnika.
Co więcej, włączenie większej liczby gatunków strączkowych do płodozmianu poprawia strukturę i żyzność gleby, jednocześnie ograniczając erozję i presję patogenów. Zróżnicowanie gatunkowe w uprawach przyczyni się do wzrostu odporności rolnictwa na skutki zmian klimatycznych – susze, wysokie temperatury czy nieprzewidywalne opady. Warto podkreślić, że niektóre rośliny grubonasienne, jak ciecierzyca czy soczewica, pozostają bardziej odporne na suszę i mogą stanowić lepszą alternatywę w rejonach o coraz trudniejszych warunkach uprawy.
Będą dopłaty bezpośrednie do kolejnych upraw?
Z uwagi na opisywaną niesprawiedliwość przedstawiciele Krajowe Rady Izb Rolniczych wnioskują o uzupełnienie katalogu roślin strączkowych objętych wsparciem o wszystkie gatunki, w tym grubonasienne, a także objęcie ich jednolitymi, sprawiedliwymi zasadami wsparcia. Mają być na równi z gatunkami już uwzględnionymi w obowiązujących systemach płatności.
Płatność do strączkowych
Podsumowując, rolnicy mogą otrzymać płatność związaną z produkcją do powierzchni upraw takich roślin jak:
- bobik,
- groch siewny (w tym peluszka, ale z wyłączeniem odmian cukrowych i łuskowych),
- łubin biały, wąskolistny, żółty,
- soja zwyczajna,
- wyka siewna.
Ale: Pod warunkiem dokonania zbioru nasion. Wsparcie przysługuje także w przypadku uprawy tych roślin w formie mieszanek, z wyłączeniem innych gatunków. Minimalna powierzchnia działki to 0,1 ha, a zawarcie umowy nie jest wymagane.
Stawki 2025 rośliny strączkowe
Przypomnijmy, że płatność do roślin strączkowych na nasiona za rok 2024 wyniosła 794,08 zł/ha. Zaś planowana stawka 2025 dla strączkowych to 206,09 euro/ha.
autor: Jakub Dobrosz
Agnieszka Sawicka
