Premia dla młodego rolnika 2023 na nowych zasadach. Jak dostać 200 tys. zł?

Premia dla młodego rolnika – zmiana realizacji PS WPR

W programie wypłaty premii dla młodego rolnika zmianie uległa "Podstawa systemu realizacji Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023 – 2027".

Obecnie podstawę stanowią:

• postanowienia PS WPR,
• przepisy prawa powszechnie obowiązującego (UE i krajowe),
• wytyczne instytucji zarządzającej: horyzontalne i szczegółowe,
• regulaminy naborów wniosków o przyznanie pomocy.

Na czym polega interwencja premia dla młodych rolników?

Premia dla młodych rolników jest wypłacana:

• młodym rolnikom, którzy nie ukończyli 40 lat, mają wykształcenie rolnicze lub zadeklarują jego uzupełnienie, prowadza gospodarstwo rolne nie dłużej niż 2 lata.

Rolnik otrzymuje premię w wysokość do 200 tys. zł w dwóch ratach:

• I – w wysokości 70% całej kwoty,
• II – w wysokości 30%.

Pieniądze z premii rolnik otrzymuje na:

• działania związane z rozpoczynaniem i rozwojem działalności rolniczej – przy czym na inwestycje musi przeznaczyć co najmniej 70% kwoty premii.

Premia dla młodego rolnika jest udzielana pod warunkiem realizacji określonych zobowiązań, do których zalicza się m.in.:

• realizację założeń biznesplanu,
• osiągnięcia wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstwa (w stopniu uzależnionym od wyjściowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa),
• osiągnięcia odpowiedniego udziału przychodów uzyskiwanych w związku z prowadzoną w gospodarstwie działalnością rolniczą we wszystkich przychodach beneficjenta (co najmniej 60%),
• korzystania z indywidualnego doradztwa w ramach interwencji "Kompleksowe doradztwo rolnicze".

Dla kogo przeznaczona jest premia dla młodego rolnika?

Pomoc w postaci premii dla młodego rolnika będzie wypłacana osobom, które:

• rozpoczęły prowadzenie działalności rolniczej nie wcześniej niż 24 miesiące przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy,
• dopiero planują rozpocząć prowadzenie działalności rolniczej i rozpoczną ją nie później niż 12 miesięcy po złożeniu wniosku.

Czy rolnik, który chce otrzymać premię, musi być ubezpieczony w KRUS-ie?

Zmianie uległo również to, że rolnik chcący złożyć wniosek o przyznanie premii dla młodego rolnika, nie musi być ubezpieczony w KRUS-ie.

Jaki jest budżet na młodego rolnika i jakie są oczekiwane rezultaty?

Jak wynika z Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023 – 2027 środki publiczne na premie dla młodych rolników to 572 932 909 €, natomiast prognozowana liczba beneficjentów to 12 750.

Jakie zmiany wprowadzono w przyznawaniu pomocy dla młodych rolników?

W stosunku do projektu wytycznych przekazanego do opiniowania w grudniu 2022 r. dotyczącego premii dla młodego rolnika wprowadzone zostały następujące zmiany:

1. Dodano warunki dotyczące:

• rozpoczęcia naborów wniosków (I półrocze danego roku nie dotyczy 2023 r.),
• termin rozpatrywania wniosków wynosi 5 miesięcy od zakończenia naboru wniosków, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia roku, w którym został złożony wniosek – a w przypadku naboru z 2023 r.: 4 miesiące od dnia zakończenia naboru wniosków,
• określono termin zmian w zakresie załączników dotyczących kwalifikacji zawodowych i umiejętności, który wynosi obecnie 14 dni po dniu zakończenia składania wniosków.

Jakie są najważniejsze zmiany w stosunku do projektu premii dla młodego rolnika?

Najważniejsze zmiany w stosunku do projektu wytycznych premii dla młodego rolnika, które zostały przekazane do opiniowania to:

• modyfikacja katalogu czynności i zdarzeń świadczących o rozpoczęciu prowadzenia działalności rolniczej – aby odzwierciedlał wszystkie możliwe czynności i zdarzenia świadczące o faktycznym prowadzeniu działalności rolniczej,
• doprecyzowanie kwalifikacji zawodowych – na poziomie doktora usunięto dyscyplinę "technologia żywienia i żywności" dodano dyscyplinę "agronomia lub inżynieria rolnicza".

Co zmieniło się w warunkach przedmiotowych premii dla młodego rolnika?

W warunkach przedmiotowych premii dla młodego rolnika wprowadzono następujące zmiany:

• doprecyzowano, że biznesplan przewiduje inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane z rozpoczynaniem i rozwojem działalności rolniczej w gospodarstwie w zakresie wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży, o szacunkowej wartości w kwocie netto wynoszącej co najmniej 70% kwoty pomocy,
• zmieniono datę, od której można realizować inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne – od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy, a nie od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy,
• rozszerzono grupę osób, od których nie można kupić przedmiotu inwestycji poprzez dodanie rodzeństwa beneficjenta i rodzeństwa małżonka beneficjenta,
• do użytków rolnych branych pod uwagę przy ustalaniu wielkości ekonomicznej i fizycznej gospodarstwa dodano te użytki rolne, które są lub będą najpóźniej w okresie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy przedmiotem współwłasności, współdzierżawy z ZWRSP lub od JST, współdzierżawy "długoterminowej", lub współdzierżawy krótkoterminowej,
• skrócono z 10 lat do 8 lat wymagany okres dzierżawy od podmiotów prywatnych na podstawie umowy dzierżawy zawartej w formie aktu notarialnego albo z datą pewną.

Jakie zmiany zostały wprowadzone w kryteriach wyboru premii dla młodego rolnika?

W kryterium wyboru dotyczącym przejmowania gospodarstwa w całości i na własność wprowadzono zmianę dotyczącą tego, że:

• przez przejmowanie gospodarstwa w całości i na własność rozumie się nie tylko nabycie wszystkich użytków rolnych, własnością osoby przekazującej lub w jej posiadaniu mogą pozostać użytki rolne o powierzchni nie większej niż 0,5 ha, ale również zwierząt gospodarskich.

Jakie zmiany wprowadzono w warunkach wypłaty pomocy w premii dla młodego rolnika?

Zmiany, które wprowadzono w warunkach wypłaty pomocy dla młodego rolnika, dotyczą następujących kwestii:

• usunięcia zapisu, że beneficjent jest jedynym kierującym, jeżeli składniki gospodarstwa są jego wyłączną własnością lub są w jego wyłącznym posiadaniu,
• uzupełnienia zapisu dotyczącego "Przychodów uzyskiwanych z działalności rolniczej i około rolniczej" poprzez:

a). dodanie do przychodów ze sprzedaży produktów wymienionych w załączniku I do TFUE – przychodów ze sprzedaży "wytworzonych na ich bazie produktów przetworzonych niewymienionych w załączniku I do TFUE

b). wyłączenie z przychodów z działalności rolniczej i okołorolniczej, w tym przychodów z:

– działów specjalnych produkcji rolnej wykluczonych ze wsparcia (hodowla ryb akwariowych, kotów rasowych, psów rasowych, entomofagów oraz zwierząt laboratoryjnych),

– łowiectwa (PKD 01.7),

– tytułu czynszu za wydzierżawienie lub wynajęcie składników należących do gospodarstwa na cele nierolnicze,

– dodanie zobowiązania do prowadzenia oddzielnego systemu rachunkowości lub korzystania z odpowiedniego kodu rachunkowego dla wszystkich transakcji związanych z realizacją operacji w ramach prowadzonych ksiąg rachunkowych, lub prowadzenia zestawienia faktur, lub równoważnych dokumentów księgowych – w wersji uwzględniającej specyfikę premii dla młodych rolników, czyli w odniesieniu do transakcji związanych z realizacją inwestycji w środki trwałe i wartości niematerialne i prawne w ramach co najmniej 70% kwoty pomocy,

• doprecyzowano, że wniosek o płatność drugiej raty pomocy składa się po zrealizowaniu biznesplanu, w pierwszym kwartale roku następującego po roku docelowym – jednak nie później niż do dnia 31 marca 2029 roku.

Jakie zmiany wprowadzono w sankcjach dotyczących premii dla młodego rolnika?

W sankcjach dotyczących premii dla młodego rolnika wprowadzono następujące zmiany:

• uproszczono zapis dotyczący sankcji za niespełnienie zobowiązania dotyczącego osiągnięcia odpowiedniego wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstwa oraz odpowiedniego poziomu przychodu działalności rolniczej i okołorolniczej poprzez zastąpienie ich wzorami,
• dodano sankcję za brak realizacji zobowiązania do prowadzenia oddzielnego systemu rachunkowości lub korzystania z odpowiedniego kodu rachunkowego dla wszystkich transakcji związanych z realizacją operacji w ramach prowadzonych ksiąg rachunkowych, lub prowadzenia zestawienia faktur, lub równoważnych dokumentów księgowych, poprzez pomniejszenie kwoty drugiej raty pomocy o 10%,
• dodano sankcję za brak realizacji działań przewidzianych w biznesplanie innych niż inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, czyli brak wypłaty drugiej raty pomocy.

O czym jeszcze powinni pamiętać rolnicy, starający się o przyznanie premii dla młodego rolnika?

Jak przyznają eksperci AGRAVES, podczas pracy przy konstruowaniu wniosku warto również pamiętać o tym, by w racjonalny sposób dobierać cele, które po przyznaniu płatności będzie trzeba spełnić.

– Przede wszystkim na etapie konstruowania wniosku o przyznanie pomocy i budowania biznesplanu należy zwrócić uwagę na racjonalny dobór celów, które musimy spełnić. Założenia biznesplanu mają na celu zwiększenie wielkości ekonomicznej gospodarstwa, którą należy utrzymać przez 5 lat od wypłaty pomocy. Na każdym etapie Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie weryfikować i monitorować nasze założenia oraz ich wykonanie. Dlatego trzeba racjonalnie podejść do tego tematu, aby założenia były mierzalne i możliwe do realizacji dla młodego rolnika. W przeciwnym razie, jeśli nie wykonamy naszych założeń, będziemy musieli liczyć się z ryzykiem zwrotu dofinansowania, co może być szczególnie bolesne – podsumowują eksperci AGRAVES.

oprac. Justyna Czupryniak

źródło: ARiMR, AGRAVES