Teoretycznie mogą ubezpieczyć się w KRUS na wniosek i doczekać wieku emerytalnego. Może to zrobić bowiem domownik i małżonek rolnika. Obowiązująca jednak od 2013 r. nowelizacja Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, która wprowadziła zmiany do dotychczas obowiązujących przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, ustanowiła dla nich specjalne świadczenie w postaci okresowej emerytury.
Bez względu na staż w KRUS
Jest to dodatkowe świadczenie emerytalne dla rolników, którym upłynął okres, na jaki przyznano im rentę strukturalną, a nie osiągnęli jeszcze wieku emerytalnego. Wysokość tej emerytury, bez względu na długość ubezpieczenia w KRUS, wynosi tyle, ile zwykła rolnicza emerytura podstawowa i jest wypłacana do czasu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Są do niej stosowane także te same przepisy. Zatem rolnik, aby nie stracić pełnej kwoty okresowej emerytury, nie może stać się posiadaczem ziemi i osiągać zbyt wysokich przychodów z pracy poza gospodarstwem.
Od marca bieżącego roku do końca lutego 2016 r. okresowa emerytura rolnicza wynosi więc 844,45 zł i to bez względu na posiadany okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Ze świadczenia potrącana jest zaliczka na podatek dochodowy i składka na ubezpieczenie zdrowotne. Jeżeli uprawniony do okresowej emerytury rolniczej będzie legitymował się co najmniej 25-letnim okresem rolniczego ubezpieczenia emerytalno-rentowego, po osiągnięciu przez niego powszechnego wieku emerytalnego nabędzie prawo do emerytury rolniczej.
Rolnicy, którzy utracą prawo do renty strukturalnej i nie osiągnęli wieku emerytalnego, powinni zwrócić się do Oddziału Regionalnego lub Placówki Terenowej KRUS z wnioskiem o przyznanie prawa do okresowej emerytury rolniczej. Do wniosku trzeba dołączyć kopię decyzji ARiMR przyznającej rentę strukturalną.
Można pracować, ale...
Zgodnie z przepisami Ustawy z 17 grudnia 1998 r. prawo do emerytury lub renty jest zawieszone lub świadczenia te są zmniejszane w przypadku osiągania przychodu (np. z tytułu zatrudnienia, służby, innej pracy zarobkowej lub prowadzenia pozarolniczej działalności) przekraczającego tak zwane dopuszczalne kwoty. Są one obliczane od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za poprzedni kwartał kalendarzowy ogłoszonego przez prezesa GUS. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w IV kwartale 2014 r. wyniosło 3942 zł 67 gr.
Jeśli osiągane przez emeryta przychody nie przekraczają 70% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (od 1 marca br. jest to 2759,90 zł), świadczenie jest nadal wypłacane w dotychczasowej wysokości. Natomiast przychody przekraczające tę kwotę, a niewykraczające ponad kwotę stanowiącą 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, czyli obecnie 5125,50 zł, powodują zmniejszenie części uzupełniającej o kwotę przekroczenia (maks. o 561,70 zł). W razie osiągania przychodu ponad 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia zawieszeniu ulega część uzupełniająca, czyli 95% emerytury.
Pamiętajmy także, że warunkiem otrzymania pełnej emerytury jest nieprowadzenie działalności rolniczej. Tak więc jeśli rolnikowi skończy się renta strukturalna, aby móc otrzymywać pełną emeryturę okresową do momentu osiągnięcia wieku emerytalnego, nie może być właścicielem (współwłaścicielem) użytków rolnych powyżej 1 ha.
Przypomnijmy, iż podwyższanie wieku emerytalnego obejmuje kobiety urodzone po 31 grudnia 1952 r. i mężczyzn po 31 grudnia 1947 r., czyli obecne sześćdziesięciodwulatki oraz obecnych sześćdziesięciosiedmiolatków. Rolniczki, które przyszły na świat po 30 września 1973 r., oraz rolnicy urodzeni dwadzieścia lat wcześniej, chcąc przejść na emeryturę, będą musieli mieć ukończone 67 lat. Poziom 67 lat dla mężczyzn zostanie osiągnięty w 2020 r., a dla kobiet w 2040 r.
Magdalena Szymańska
