Następca musi być rolnikiem indywidualnym

Poruszany problem reguluje art. 4 ust. 4 Ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. Według niego, uprawnienie w zakresie prawa nabycia ANR (wynikające z art. 4 ustawy) nie przysługuje, jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej następuje w wyniku umowy z następcą, o której mowa w art. 84 Ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Według tego przepisu przez umowę z następcą rolnik będący właścicielem gospodarstwa rolnego zobowiązuje się przenieść na osobę młodszą od niego o co najmniej 15 lat (następcę) własność i posiadanie tego gospodarstwa z chwilą nabycia prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej, jeżeli następca do tego czasu będzie pracować w tym gospodarstwie. Ponadto umowa z następcą może zawierać inne postanowienia, w szczególności dotyczące wzajemnych świadczeń stron przed przeniesieniem przez rolnika własności gospodarstwa rolnego na następcę i po tym przeniesieniu.

Jednak następca powinien być rolnikiem indywidualnym. Wynika to z ogólnej zasady, że nabywcą nieruchomości rolnej może być wyłącznie rolnik indywidualny, chyba że ustawa stanowi inaczej. Oczywiście możliwe jest zawarcie takiej umowy po uzyskaniu zgody ANR przez osobę, która nie jest rolnikiem indywidualnym. Może to nastąpić za zgodą prezesa ANR, wyrażoną w drodze decyzji administracyjnej, wydanej na wniosek: osoby fizycznej zamierzającej utworzyć gospodarstwo rodzinne, która:

• posiada kwalifikacje rolnicze albo której, pod warunkiem uzupełnienia kwalifikacji zawodowych, przyznano pomoc dla młodych rolników,

• daje rękojmię należytego prowadzenia działalności rolniczej,

• zobowiąże się do zamieszkiwania w okresie 5 lat od dnia nabycia nieruchomości na terenie gminy, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych, która wejdzie w skład tworzonego gospodarstwa rodzinnego.