Uprawa buraka cukrowego – czy to był dobry rok?
Rok 2025 okazał się wyjątkowo wymagający dla uprawy buraka cukrowego. Deszczowe lato obniżyło polaryzację, co najprawdopodobniej odzwierciedli prognozowany spadek produkcji cukru. Ponadto odnotowano mniejszą powierzchnię zasiewów wynoszącą ok. 260 tys. ha wobec 274 tys. ha rok wcześniej. Podobny trend widać w całej Unii Europejskiej. Prognozowany plon w kampanii cukrowniczej 2025/2026 wynosi 65 t/ha.
W ocenie Michała Gawryszczaka, dyrektora Biura Związku Producentów Cukru w Polsce, tegoroczna kampania cukrownicza jest szczególnie wymagająca nie tylko dla rolników, ale również cukrowni.
– Każda kampania to walka o wynik, ale obecna to szczególny sprawdzian odporności cukrownictwa na rosnące wymogi regulacyjne i koszty energii. Z jednej strony producenci intensywnie inwestują w nowoczesne technologie i efektywność energetyczną, z drugiej mierzą się z niższą polaryzacją i trudniejszym okresem wegetacyjnym – mówi Gawryszczak.
Jak wobec tego kształtują się ceny kopania buraków cukrowych? To wszystko zależy.
Zobacz też: Kampania buraczana 2025: mniej buraków i gorsza jakość. A jakie ceny?
Ile za kopanie buraków cukrowych?
Ceny usługi kopania buraków cukrowych w Polsce są mocno zróżnicowane i zależą zarówno od regionu, jak i od warunków towarzyszących zbiorom.
Jak informują usługodawcy, w kujawsko-pomorskim czy mazowieckim za samo kopanie płaci się średnio ok. 900 zł/ha, podczas gdy w Wielkopolsce stawki dochodzą już do ok. 1 000 zł/ha.
Jeszcze wyżej kształtują się ceny na Śląsku, Opolszczyźnie i Dolnym Śląsku, gdzie trzeba liczyć się z wydatkiem od ok. 1 100 do ok. 1 300 zł/ha.
Na Pomorzu Zachodnim usługa wraz z odwozem do pryzmy kosztuje ok. 1 100 zł/ha, a maksymalnie ok. 1 500 zł/ha, natomiast w woj. lubelskim średnia cena z odwozem to już ok. 1 600 zł/ha.
Czy rolnik może kopać buraki swoim kombajnem?
Cukrownie, z którymi rolnicy zawierają kontrakty na odbiór buraków cukrowych, proponują im zazwyczaj skorzystanie z usług świadczonych przez sprawdzonych przez siebie usługodawców prowadzących firmy w ich regionie. Wówczas plantatorzy są rozliczani z usługi poprzez potrącenie kwoty należnej za zabiór buraków z należności za buraki sprzedane do cukrowni.
Decydując się na tego typu usługę, rolnicy mogą wybrać, czy chcą skorzystać z jej pełnego zakresu, czyli wykopania buraków kombajnem zatankowanym przez usługodawcę wraz z odwozem buraków do pryzmy, czy np. woleliby sami zatankować kombajn lub odwieźć buraki. W tym drugim przypadku cena płacona usługodawcy jest niższa.
Plantatorzy mogą również skorzystać z usług świadczonych przez wybranego przez siebie usługodawcę lub wykopać buraki we własnym zakresie, np. swoim kombajnem. Nadal można spotkać w polu jednorzędowe kombajny typu Neptun lub Posejdon oraz dwurzędowe typu Stoll V202.
Przeczytaj również: Startuje kampania buraczana 2025/26. Jakie są ceny buraków?
Od czego zależy cena za usługę kopania buraków cukrowych?
Na ostateczną ceną usługi kopania buraków cukrowych ma jednak wpływ szereg czynników. Jak przyznają usługodawcy, podstawowe znaczenie ma wielkość areału: im powierzchnia przeznaczona do zbioru jest większa, tym cena za hektar będzie niższa. W przypadku, gdy plantator ma do wykopania buraki wysiane na mniejszym areale, stawka za usługę będzie raczej wyższa.
Nie bez znaczenia jest również obowiązująca w trakcie wykopków cena paliwa, ponieważ wysokie ceny oleju napędowego bezpośrednio podnoszą koszty usługi kopania buraków kombajnem.
Większość usługodawców dolicza również amortyzację kombajnu. Jeśli warunki pogodowe są niesprzyjające, praca kombajnu jest spowalniania, a ryzyko uszkodzeń wzrasta wraz ze zużyciem maszyny, co przekłada się na wyższy koszt świadczonej usługi.
Istotna jest również odległość pola, na którym znajdują się buraki do zbioru od siedziby usługodawcy. W sytuacji, gdy musi dojechać do miejsca pracy kilkadziesiąt kilometrów, stawka będzie wyższa.
Na ostateczną cenę usługi wpływa również jej forma, czyli to, czy obejmuje samo kopanie buraków, czy również odwożenie ich do pryzmy.
Czy ceny usług spadną, bo buraki są tańsze?
Usługodawcy zdają sobie sprawę z tego, że w tym roku buraki są nieco tańsze, jednak na razie nie spodziewają się, by miało to wpłynąć na obniżenie kosztów świadczonej przez nich usługi kopania. Jak przyznają, koszty pracy i utrzymania maszyn rolniczych pozostają wysokie.
Justyna Czupryniak-Paluszkiewicz
