Według Prawa wodnego z 20 lipca 2017 r., utworzenie spółki wodnej następuje w drodze porozumienia co najmniej 3 osób fizycznych lub prawnych, zawartego w formie pisemnej. Zainteresowane utworzeniem spółki osoby musza uchwalić statut oraz dokonać wyboru organów spółki. Statut zatwierdza starosta właściwy miejscowo dla siedziby spółki. Statut powinien zawierać:
- nazwę i siedzibę spółki wodnej oraz teren jej działalności;
- cel działania oraz sposób i środki służące do jego osiągnięcia;
- zasady ustalania wysokości składek członkowskich oraz innych świadczeń;
- zasady ustalania należności za dostarczanie wody oraz odprowadzanie i oczyszczanie ścieków (w przypadku prowadzenia działalności, o której mowa w art. 441 ust. 2 Prawa wodnego);
- prawa i obowiązki członków;
- ograniczenia praw członków dotyczące ich gruntów i obiektów niezbędnych do wykonywania zadań tej spółki;
- warunki przyjmowania nowych członków i wykluczania członków ze spółki, ustania oraz rezygnacji z członkostwa;
- warunki następstwa prawnego członków;
- organy spółki wodnej, ich skład, zasady powoływania i odwoływania oraz zakres działania;
- zasady nawiązywania stosunku pracy w ramach spółki;
- przypadki wymagające zwołania walnego zgromadzenia;
- czas trwania spółki oraz sposób jej rozwiązania lub likwidacji;
- warunki zaciągania zobowiązań i udzielania pełnomocnictw do reprezentowania spółki.
Spółka wodna nabywa osobowość prawną z chwilą uprawomocnienia się decyzji starosty o zatwierdzeniu statutu. Nowością jest przepis określający, że zarząd spółki wodnej zgłasza Wodom Polskim utworzenie spółki wodnej w celu wpisania do systemu informacyjnego gospodarowania wodami, w terminie 30 dni od dnia nabycia przez spółkę wodną osobowości prawnej.
Ustawa stanowi także, że spółka wodna odpowiada za swoje zobowiązania całym majątkiem. Z kolei członek spółki wodnej nie odpowiada za zobowiązania spółki wodnej. Jest on obowiązany do wnoszenia składek członkowskich i ponoszenia innych określonych w statucie świadczeń, adekwatnych do celów tej spółki. Wysokość składek członkowskich i innych świadczeń na rzecz spółki wodnej powinna być proporcjonalna do korzyści odnoszonych przez członków.
W świetle ustawy organami spółki wodnej są: walne zgromadzenie, zarząd oraz komisja rewizyjna, o ile spółka wodna liczy więcej niż dziesięciu członków. Statut może określać organy spółki wodnej inne niż wymienione w ustawie oraz określać warunki, przy których walne zgromadzenie złożone z członków spółki wodnej zostaje zastąpione przez walne zgromadzenie delegatów.
Według art. 460 Prawa wodnego, zarząd wykonuje uchwały walnego zgromadzenia, kieruje działalnością spółki wodnej, zarządza jej majątkiem, prowadzi gospodarkę finansową spółki i reprezentuje ją na zewnątrz. Zarząd może być jednoosobowy lub wieloosobowy. Jest wybierany na 5 lat (jeżeli statut spółki wodnej nie stanowi inaczej). Do właściwości zarządu należą sprawy niezastrzeżone dla innych organów spółki wodnej. Do składania oświadczeń w imieniu spółki wodnej (jeżeli statut spółki wodnej nie stanowi inaczej), są uprawnieni:
- 1 członek zarządu – gdy w skład zarządu wchodzą maks. 2 osoby;
- 2 członków zarządu – w pozostałych przypadkach.
dr hab. Aneta Suchoń
