Dzierżawa ziemi - gdzie jest najdrożej?
Ze względu na wysokie koszty związane z zakupem gruntów rolnych oraz tym, że wielu właścicieli ziemi, którzy nie prowadzą już działalności rolniczej, nie chce się jej pozbywać ze względu na lokatę kapitału, przywiązanie do ojcowizny i różnych innych powodów, dzierżawa ziemi nabiera na znaczeniu. Sytuacji, w których grunty orne oddawane są w użytkowanie za przysłowiowy grosz, jest coraz mniej, co przejawia się we wzroście czynszów dzierżawnych. Jest to widoczne zwłaszcza na tych obszarach, gdzie nie ma możliwości dzierżawy państwowych gruntów.
Nie ma najnowszych danych wskazujących na to, jakie gospodarstwa najchętniej dzierżawią ziemię. Z dostępnych danych wynika, że udział gospodarstw oddających ziemię w dzierżawę, w gospodarstwach do 5 ha wzrósł z 17% w 2011 roku do 38% w 2020. Z kolei pośród gospodarstw o powierzchni 10–15 ha użytkujących ziemię własną i dzierżawioną udział dzierżaw wzrósł z 22% w 2011 roku do 46% w 2020, a o powierzchni 15–20 ha z 34 do 62%.
Dane GUS za pierwsze półrocze bieżącego roku wskazują, że wydzierżawienie ziemi ornej na rynku międzysąsiedzkim łączy się z wydatkiem na poziomie średnio 1 700 zł/ha. Różnice w czynszach są jednak bardzo duże w skali kraju. Z reguły tam, gdzie jest najdroższa cena zakupu, tam też czynsz jest windowany. Czynsze są też wysokie lokalnie tam, gdzie dominuje produkcja zwierzęca. Aczkolwiek ze względu na to, że na rynku dzierżaw międzysąsiedzkich dominują nieformalne umowy dzierżawy, statystyki mogą odbiegać od rzeczywistości. Abstrahując od tego, w Wielkopolsce oraz na Kujawach i Pomorzu według GUS na dzierżawę hektara ziemi ornej trzeba wydać ponad 2400 zł/ha rocznie. Dzierżawa łąki lub pastwiska w województwie kujawsko-pomorskim łączy się z wydatkiem 1 400 zł/ha rocznie, a w Wielkopolsce 1 100 zł/ha rocznie.
Przeczytaj również: 130 ton pszenicy za hektar. Ile dziś kosztuje ziemia rolna?
Ile za dzierżawę?
Ponad 1 500 zł/ha kosztuje dzierżawa ziemi ornej w takich województwach, jak: warmińsko-mazurskie (1 670 zł/ha), opolskie (1 660 zł/ha), pomorskie (1 540 zł/ha) i mazowieckie (1 510 zł/ha). Nieco taniej jest w Lubuskiem (1 415 zł/ha), Małopolskiem (1 360 zł/ha), Łódzkiem (1 350 zł/ha), Zachodniopomorskiem (1 330 zł/ha). W pozostałych województwach ceny czynszów kształtują się następująco: śląskie – 1 260 zł/ha, świętokrzyskie – 1 250 zł/ha, lubelskie – 1 230 zł/ha, podkarpackie – 1 450 zł/ha oraz podlaskie – 1 070 zł/ha.
Dane dotyczące czynszów za dzierżawę trwałych użytków zielonych są bardzo okrojone i oprócz wymienionych powyżej dwóch województw dotyczą jedynie województw małopolskiego (1 250 zł/ha), podlaskiego (1 150 zł /ha i cena wyższa niż za grunt orny), podkarpackiego (920 zł/ha), mazowieckiego (750 zł/ha) oraz śląskiego (770 zł/ha).
Dla porównania: przed dziesięcioma laty dzierżawa ziemi ornej na Kujawach i Pomorzu oraz w Wielkopolsce kosztowała około 1 tys. zł/ha mniej. Na Podlasiu czynsz kosztował połowę tego co obecnie, podobnie było na Opolszczyźnie, w województwach pomorskim, mazowieckim, lubuskim, małopolskim. W pozostałych województwach różnice sięgają 500–600 zł/ha.
Magdalena Szymańska
