Złożenie wniosku do KOWR o przejęciu długu ma wstrzymać postępowanie egzekucyjne wobec zadłużonego rolnikapixabay

Upadłość gospodarstwa

Rolniku, nie czekaj na komornika. Sprawdź, jak uratować gospodarstwo

Niestabilna sytuacja na rynkach rolnych oraz rosnące koszty produkcji sprawiają, że niektóre gospodarstwa rolne nie są w stanie wywiązywać się z przyjętych na siebie zobowiązań. Wielu rolników reaguje jednak za późno, a kiedy komornik zapuka do drzwi, niewiele już można zrobić. Aby uchronić się przed zlicytowaniem, można zawczasu rozpocząć proces restrukturyzacyjny albo złożyć wniosek do KOWR o przejęcie długu.

Darowizny na rzecz dzieci mogą zostać cofnięte

Prawnicy specjalizujący się w restrukturyzacji przestrzegają rolników przed tym, by w sytuacji, kiedy zaczynają się problemy ze spłatą zobowiązań, nie chwytali się rozwiązań, które nie są skuteczne. Chodzi tutaj np. o dokonywanie darowizn z majątku na rzecz dzieci. Takie darowizny można cofnąć do 5 lat włącznie, korzystając z tzw. skargi pauliańskiej, czyli żądania uznania czynności prawnej za bezskuteczną wobec wierzyciela.

Albo jedno, albo drugie

Rozpoczęcie procesu restrukturyzacji na podstawie Prawa restrukturyzacyjnego z 2015 r. wyklucza przejęcie długu przez KOWR na podstawie ustawy o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne z 2018 r. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa nie przejmie także długów, gdy gospodarstwo rolne znajdzie się w stanie likwidacji lub upadłości.

Przejęcie długu oznacza przeniesienie na rzecz Skarbu Państwa przez zadłużonego rolnika własności całości lub części nieruchomości rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa odmawia natomiast przejęcia długu, gdy jego wysokość przekracza wartości nieruchomości pomniejszonej o wysokości sumy hipoteki ustanowionej na tej nieruchomości. Ponadto na przejęcie długu muszą zgodzić się wszyscy wierzyciele.

W umowie o przejęciu długu muszą znaleźć się zapisy dotyczące:

wskazania wierzycieli, których roszczenia mają zostać zaspokojone przez KOWR w wyniku realizacji umowy;
wskazania kwoty długu przejmowanego przez KOWR – według stanu zadłużenia na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku o przejęcie długu;
wskazania nieruchomości rolnej, której własność w wyniku zastosowania niniejszej procedury ma zostać przeniesiona na rzecz Skarbu Państwa i jej wartości.

Złóż wniosek, nie czekaj aż komornik zlicytuje gospodarstwo

Warto zaznaczyć, że obecnie procedowana jest nowelizacja ustawy z 2018 r. o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne. Najistotniejsza zmiana polega na dodaniu przepisu, który wskazuje, że samo złożenie wniosku przez rolnika o przejęcie długu przez KOWR skutkuje automatycznym zawieszeniem toczących się postępowań egzekucyjnych dotyczących tego długu do czasu rozpatrzenia wniosku.

To bardzo ważna zmiana, ponieważ dotychczas większość rolników, którzy ubiegali się o przejęcie długu, nie mogła z tego skorzystać, ponieważ zanim KOWR rozpatrzył wniosek, na co miał 60 dni, rozpoczynało się dochodzenie należności i proces automatycznie był przerywany. Jak wskazano w uzasadnieniu do nowelizacji, od początku jej obowiązywania, tj. od 1 stycznia 2019 r., KOWR przyjął 258 wniosków o przejęciu długu, natomiast jedynie 37 zostało pozytywnie rozpatrzonych. Doprowadziło to do przejęcia długów na kwotę 94 mln zł i objęło to 1432 ha gruntów. W 2025 r. złożono jedynie 6 wniosków.

Ważną informacją jest też ta, że nowa regulacja znajdzie zastosowanie również do wniosków o przejęcie długu, które zostały złożone przed wejściem w życie ustawy, ale do tego czasu nie zostały jeszcze rozpatrzone. W takim przypadku zawieszenie postępowania egzekucyjnego nastąpi automatycznie z dniem wejścia w życie nowelizacji. Po zatwierdzeniu nowelizacji przez Sejm i podpisie prezydenta ustawa zostanie ogłoszona w Dzienniku Ustaw, a wejdzie w życie po upływie 14 dni.