Pod niedawnym naszym artykułem "Ile wody może pobrać rolnik? Przekroczysz limit, słono zapłacisz" w mediach społecznościowych padło pytanie, w jaki sposób inspekcje obliczają nadmiarowy pobór wody? Poprosiliśmy więc o wyjaśnienie rzecznika Wód Polskich i wracamy z odpowiedzią.
Kiedy pobór wody staje się nielegalny?
Przypomnijmy: rolnik może pobierać średnio do 5 m³ wody na dobę w ciągu roku. Taki pobór jest traktowany jako zwykłe korzystanie z wód. Jeśli jednak przekroczy ten limit, to zgodnie z prawem mamy już do czynienia z tzw. usługą wodną, która wymaga pozwolenia wodnoprawnego.
Co grozi za przekroczenie limitu poboru wody?
Rolnik, który przekroczy dopuszczalny limit poboru wody i nie ma pozwolenia wodnoprawnego, musi liczyć się z dotkliwą karą. To nie tylko opłata za zużytą wodę - doliczana jest też dodatkowa sankcja w wysokości aż 500% opłaty zmiennej. Nawet niewielkie przekroczenie może więc słono kosztować.
Jak inspekcja kontroluje zużycie wody w gospodarstwie?
Rzecznik Wód Polskich wyjaśnia:
- Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 272 ust. 4a ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne, w przypadku poboru wód podziemnych lub wód powierzchniowych bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego albo pozwolenia zintegrowanego ilości pobranych wód podziemnych lub wód powierzchniowych ustala się w toku kontroli gospodarowania wodami, przyjmując pobór wynikający z maksymalnej technicznej wydajności eksploatowanych instalacji lub urządzeń do poboru wód, a także przyjmując okres eksploatacji instalacji lub urządzenia do poboru wód przez jeden kwartał, jeżeli w toku kontroli gospodarowania wodami nie ustalono tego okresu eksploatacji. Oznacza to, że sposobem pozyskania danych o ilości pobranych wód są ustalenia (na podstawie maksymalnej technicznej wydajności urządzeń do poboru wód, np. pomp) poczynione w toku kontroli gospodarowania wodami.
Krótko mówiąc, inspektorzy obliczają ilość pobranej wody na podstawie maksymalnych możliwości technicznych urządzenia, z którego rolnik korzysta. Jeśli nie da się dokładnie ustalić, jak długo sprzęt był używany, kontrolerzy przyjmują, że pracował przez jeden kwartał. To oznacza, że mogą naliczyć maksymalny możliwy pobór, nawet jeśli w rzeczywistości zużycie było mniejsze.
Wysokość opłat za pobór wody - od czego zależy?
Na nasze pytanie, od czego zależy wysokość opłat za pobór wody, rzecznik Wód Polskich odpowiada:
- Wysokość opłaty zmiennej za pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych ustala się jako iloczyn jednostkowej stawki opłaty i ilości pobranych wód podziemnych lub wód powierzchniowych, wyrażonej w m3 (art. 272 ust. 1 ustawy – Prawo wodne). Wysokość opłaty za usługi wodne zależy odpowiednio od ilości pobranych wód, od tego, czy pobrano wody powierzchniowe czy wody podziemne, oraz od przeznaczenia wody (art. 270 ust. 6 ustawy – Prawo wodne).
- Powyższe oznacza, że podstawę ustalenia opłaty zmiennej za pobór wód bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego lub pozwolenia zintegrowanego stanowi ilość pobranych wód (w m3), ustalona w sposób przedstawiony powyżej, pomnożona przez jednostkową stawkę opłaty odpowiadającą celowi poboru (z uwzględnieniem sposobu uzdatniania tych wód).
Podsumowując, na wysokość opłat za pobór wody wpływ mają nie tylko: rodzaj wód (podziemne lub powierzchniowe), ilość pobranej wody, stawki określone w przepisach, ale ważne jest również to, do czego rolnik wykorzystuje pobieraną wodę.
W kolejnym artykule opiszemy, jak przebiega sama kontrola. Czy rolnik dostaje wcześniej informację o niej i jakie dokumenty warto mieć przygotowane.
Agnieszka Sawicka
