Rolnicy poddawani są przeróżnym kontrolom: ARiMR, KRUS, KOWR, PIORiN. Dziś sprawdzimy, co u rolnika mogą kontrolować Inspektorzy Ochrony Środowiska.
Jak wyjaśnia Tygodnikowi Poradnikowi Rolniczemu Inspekcja Ochrony Środowiska, Inspektor ma prawo kontrolować gospodarstwa rolne w zakresie przestrzegania przepisów ochrony środowiska. Kontrole te dotyczą zarówno sposobu prowadzenia działalności rolniczej, jak i dokumentacji związanej m.in. z gospodarką nawozami, wodami czy odpadami.
Kogo może skontrolować IOŚ?
Zgodnie z przepisami, Inspektorzy IOŚ mogą kontrolować każdego rolnika prowadzącego działalność w zakresie upraw, chowu lub hodowli, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego.
Co podlega kontroli?
W obszarze nawozów Inspekcja może sprawdzić, czy rolnik:
- stosuje nawozy naturalne zgodnie Programem azotanowym, np. zachowanie odpowiednich dawek i terminów nawożenia
- przechowuje poprawnie nawozy naturalne – kontrolowana jest szczelność zbiorników, lokalizacja i zabezpieczenia
- ma planu nawożenia azotem i prowadzi dokumentację zabiegów agrotechnicznych
Rolnicy posiadający pozwolenia na pobór wód lub odprowadzanie ścieków (lub tzw. pozwolenia zintegrowane) są dodatkowo kontrolowani pod kątem przestrzegania warunków wynikających z tych decyzji.
Natomiast w przypadku dużych ferm drobiu lub trzody chlewnej (powyżej określonych progów zwierząt), IOŚ kontroluje m.in. zużycie energii i wody, wielkość emisji do powietrza, gospodarowanie odpadami i zgodność z pozwoleniem zintegrowanym.
IOŚ może przeprowadzić kontrolę również w zakresie przestrzegania przepisów ustawy o nawozach i nawożeniu, np. w zakresie stosowania produktów dopuszczonych do obrotu czy zgodnego z instrukcją ich użycia i transportu.
Jakie kary grożą rolnikom?
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości IOŚ może:
- wydać decyzję nakazującą usunięcie uchybień w określonym terminie,
- nałożyć opłatę środowiskową za naruszenia związane z nawożeniem.
Wysokość kar w 2025 roku wynosi:
- 2 936,53 zł – za stosowanie nawozów niezgodnie z przepisami lub planem nawożenia,
- 4 404,80 zł – za niewłaściwe przechowywanie nawozów naturalnych,
- 734,13 zł – za brak planu nawożenia azotem lub brak dokumentacji realizacji Programu działań.
Grzywny na podstawie ustawy o nawozach i nawożeniu
Rolnik może otrzymać mandat lub grzywnę m.in. za:
- Stosowanie nawozów niezgodnie z instrukcją,
- Przewożenie i przechowywanie nawozów w sposób zagrażający środowisku lub zdrowiu ludzi i zwierząt,
- Używanie nawozów niedopuszczonych do obrotu,
- Stosowanie nawozów mimo zakazów (np. moczniku bez inhibitora ureazy),
- Kary za brak pozwolenia zintegrowanego
W przypadku prowadzenia działalności wymagającej pozwolenia zintegrowanego (np. duże fermy), IOŚ może wydać decyzję o wstrzymaniu użytkowania instalacji lub całej działalności, jeśli stwierdzi poważne naruszenia przepisów lub zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzi.
Kamila Szałaj
