Kryzys na rynku mleka głębszy niż zakładano. O ile spadną ceny mleka?

Rolnicy produkujący mleko nie mogą spać spokojnie. Nie dość, że od czterech miesięcy borykają się ze spadkami kwot jakie otrzymują za biały surowiec, to analitycy nie mają dobrych informacji. – Istnieje duże prawdopodobieństwo obniżek cen skupu mleka w kolejnych miesiącach – mówią wprost eksperci. Jakie będą ceny mleka w skupie?

Analitycy PKO Banku Polskiego w najnowszym Agro Nawigatorze z 5 maja 2023 roku nie pozostawiają złudzeń – prawdopodobnie w najbliższych miesiącach kryzys na rynku mleka będzie się pogłębiać, a ceny mleka będą jeszcze niższe niż wcześniej ekonomiście prognozowali.

Spowolnienie eksportu polskich produktów mleczarskich

Na ceny mleka w skupie ma wpływ przede wszystkim sytuacja podażowa. A w ostatnim czasie mamy do czynienia ze wzrostem produkcji mleka zarówno w Unii Europejskiej (o 0,9% w pierwszych dwóch miesiącach 2023 r.), jak i w Nowej Zelandii (+ 1,3% r/r w I kwartale 2023 r.).

Nadwyżka mleka w połączeniu ze znacznym spadkiem spożycia produktów mleczarskich na całym świecie, a zwłaszcza w Chinach powoduje spadek cen produktów mlecznych, a to pociąga spadek cen mleka surowego w skupach.

Jak wskazują dane Głównego Urzędu Statystycznego, wartość polskiego eksportu mleczarskiego w pierwszych dwóch miesięcy 2023 wzrosła o około 9% r/r. To zdecydowanie niższe wartości niż w poprzednich okresach, gdyż w IV kwartale 2022 r. nasz eksport zwiększył się o 21% r/r, a w III kwartale poprzedniego roku jego wartość wzrosła niemal o 50%!

– Przyczyną jest przede wszystkim obniżka cen artykułów mleczarskich przy stabilizacji wolumenu eksportu. Wysokie jest prawdopodobieństwo, że z uwagi na niższe ceny, wartość eksportu mleczarskiego ogółem zacznie maleć w dalszej części roku – twierdzą analitycy PKO Banku Polskiego.

Duże straty polskiego mleczarstwa

Eksperci rynkowi z jednej strony wskazują, że polskie mleczarnie ogółem cały 2022 roku zamknęły znacznym zyskiem, to jednak już IV kwartał ubiegłego roku był dla branży negatywny. W tym okresie strata polskiej branży mleczarskiej wyniosła już 280 mln złotych.

I kwartał tego roku będzie jeszcze trudniejszy o czym słychać z wielu mleczarń, zwłaszcza tych mniejszych, które albo muszą dodatkowo się zadłużać, albo drastycznie tną ceny skupu mleka.

Ceny mleka w trzy miesiące spadły o niemal 1/5 i to nie koniec

Skoro już o stawkach za biały surowiec mowa, to według GUS, w marcu przeciętna cena skupu mleka wyniosła 2,23 zł/l. Z jednej strony była wyższa o 13% rok do roku, ale też już o 19% niższa w porównaniu do grudnia 2022 r. Co więcej, obecnie wielu rolników w ciemno przyjęłoby taką stawkę, gdyż w kwietniu i na początku maja wiele podmiotów skupowych znowu obcięło ceny mleka – często nawet do 1,50 zł litr. A trzeba przy tym pamiętać, że w ostatnim roku znacznie wzrosły koszty produkcji mleka, w tym paliwa, pasze czy nawozy.

Dlatego nie można się dziwić, że izby rolnicze apelują o pilną pomoc dla rolników produkujących mleko.

Prognozowane ceny mleka dużo niższe niż wcześniej zakładano

Niestety prognozy analityków PKO Banku Polskiego nie są optymistyczne w zakresie stawek za biały surowiec.

– Istnieje duże prawdopodobieństwo obniżek cen skupu mleka w kolejnych miesiącach. Szacujemy, że przeciętna cena skupu mleka w Polsce w 2023 zmniejszy się o 10-15% r/r, tj. bardziej niż przewidywaliśmy na koniec 2022 – przyznają eksperci banku.

Przeciętna cena mleka w skupie w 2023 może być niższa nawet o 15% r/r!

Wówczas szacunki ekonomistów wskazywały, że ceny mają spadać od 1 do 10% i ten spadki będą głównie w drugiej połowie 2023 roku. Teraz analiza wskazuję, że największe spadki cen mleka czekają nas w najbliższych dwóch miesiącach.

Kolejna duża różnica to sama średnia cena mleka w 2023 r. W poprzedniej prognozie analitycy uważali, że będzie to stawka od 2,30 do 2,50 zł/litr z możliwością odchylenia 10-15 gr. Jednak majowa analiza wskazuje, że średnia cena mleka ma oscylować od 1,80 do 2,10 zł/litr, a najniższych wartości należy spodziewać się w okresie wakacji.

Czy jest szansa na koniec kryzysu na rynku mleka w tym roku?

Jak podkreślają analitycy, kluczowe dla kształtowania się cen mleka będą czynniki popytowe.

– Z jednej strony spowolnienie gospodarcze i spadek siły nabywczej konsumentów mogą oddziaływać na spadki cen skupu, podobnie jak spadek presji kosztów (pasze i nawozy), która tłumi spadek opłacalności produkcji mleka. Z drugiej strony prawdopodobny wzrost popytu na rynkach zewnętrznych (Chiny) może ograniczyć skalę spadków. Za wyhamowaniem tempa obniżek przemawia także prognozowany spadek produkcji w UE – podsumowują eksperci z PKO Banku Polskiego.

Oby kryzys na rynku mleka skończył się jak najszybciej, bo wystarczająco duży kłopot mają rolnicy ze zbożami.