Czy uprawa soi się opłaca? Eksperci wyliczyli zysk na niemal 4 tys. zł/ha

Rok 2023 nie był łaskawy dla polskich rolników nie tylko ze względu na niskie ceny skupu produktów rolnych, ale również z powodu ogólnopolskiej suszy, która wpłynęła na obniżenie plonów. Trudne warunki klimatyczne dały się we znaki plantatorom różnych upraw. Jak susza wpłynęła na plantacje soi?

Galeria

Stowarzyszenie Polska Soja opublikowało analizę opłacalności uprawy soi, której wyniki są zaskakująco dobre. Jak się okazuje, mimo trudnego dla uprawy roślin roku, rolnicy zyskali na tej plantacji.

Jakie były plony soi w roku 2023?

Jak wynika z raportu SPS, soja w Polsce w roku 2023 plonowała różnie. Na wysokość zbiorów znaczący wpływ miały warunki atmosferyczne panujące w danym regionie. Badania SPS wykazały, że z największych plonów mogli się cieszyć rolnicy z południowej części kraju, w której zbiory plasowały się na poziomie 5 t/ha. Na nieco gorszy urodzaj mogli liczyć plantatorzy z północy Polski, gdzie okresowo występowały niedobory deszczu, przez co zebrane plony balansowały między 2-2,5 t/ha. Eksperci SPS wskazali, że areał uprawy tej rośliny strączkowej w południowej części Polski wynosi ok. 41,5 tys. ha, co stanowi 86% zasiewów. W związku z powyższym analitycy przyjęli, że do wyliczeń opłacalności włączą plon na poziomie 3 t/ha, który osiągali rolnicy, stosujący w uprawie dobre praktyki.

Jakie były ceny skupu soi w sezonie 2023 r.?

Producenci soi na początku sezonu nie mogli narzekać na niską cenę, ponieważ ta wynosiła 1 800 zł/t brutto. Niestety, wraz z postępem zbiorów, stawka spadła do 1 700 zł/t brutto. Jak wynika z danych zgromadzonych przez analityków SPS, deficyt wody w przypadku rolników uprawiających soję, okazał się dla nich korzystny, ponieważ nie musieli dosuszać ziarna. Zebrany plon od razu miał wilgotność 13 – 13,5% bez dosuszania, dzięki czemu plantatorzy zaoszczędzili na usłudze. Tegoroczne uprawy soi nie były również porośnięte chwastami, co także przełożyło się na oszczędności w związku z brakiem konieczności wprowadzania potrąceń za zanieczyszczenia. Cena skupu nasion, którą wykorzystano do obliczeń opłacalności wyniosła 1750 zł/t brutto.

Czy uprawa soi była kosztowna w roku 2023?

Do podstawowych kosztów uprawy wlicza się zakup:

kwalifikowanego materiału siewnego,
szczepionki bakteryjnej,
nawozów podstawowych i mikroelementów,
herbicydów doglebowych i nalistnych,
oleju napędowego do prac polowych.

Łączny koszt prowadzenia uprawy soi na 1 ha wyniósł 3544,50 zł brutto.

Ile rolnicy zarobili na uprawie soi?

Analitycy SPS na podstawie poniższych wyliczeń określili, jak duży przychód osiągają plantatorzy soi:

podstawowe wsparcie dochodów do celów zrównoważonych – 502,35 zł/ha,
płatność redystrybucyjna – 180,96 zł/ha,
uzupełniająca płatność podstawowa – 77,97 zł/ha,
płatność do roślin strączkowych na nasiona – 823,91 zł/ha,
dopłata do materiału siewnego – 500,00 zł/ha.

Przeprowadzona analiza wskazuje na wysokość przychodu na poziomie 7335,19 zł (5250,00 zł ze sprzedaży nasion + 2085,19 zł płatności i dopłaty), przy poniesionych kosztach w wysokości 3544,50 zł brutto, co daje zysk na poziomie 3790,69 zł brutto.

Jakie są pozafinansowe korzyści z uprawy soi?

Uprawa soi poza zyskami finansowymi przynosi rolnikom również inne korzyści. Plantatorzy tej rośliny strączkowej po jej uprzątnięciu pozostawiają stanowiska zasobne w azot. Jak wyliczają eksperci SPS, soja pozostawia po sobie ok. 50 kg/ha czystego składnika, który daje niefinansowy zysk na poziomie ok. 300 zł.

Analitycy do przeprowadzonej analizy nie wliczyli dodatkowego wsparcia w związku ze spełnianiem ekoschematów w ramach płatności bezpośrednich.

Ekoschematy w uprawie soi 2023 r.

Z raportu SPS wynika, że w roku 2023 rolnicy, którzy zajmują się uprawą soi, mogą wpisać się w ekoschemat „Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi” w zakresie dwóch wskazanych praktyk:

I – obejmuje m.in. prowadzenie co najmniej 3 różnych upraw na gruntach ornych, poświęcając uprawie soi minimum 20% areału (w tym przypadku rolnik może ubiegać się o zwiększenie płatności dla całego zgłoszonego we wniosku areału),
II – obejmuje zwiększenie płatności do uprawianego areału soi w przypadku wymieszania słomy z glebą po jej zbiorze.

Analitycy zaznaczyli jednak, że w związku z niejednorodnością gospodarstw rolnych, wartość dopłat wynikających z ekoschematów nie mogła być jednoznacznie określona.