Groźni zimni ogrodnicy

Ponieważ stożek wzrostu rośliny kukurydzy pozostaje pod powierzchnią gleby do czasu pełnego wykształcenia przez nią sześciu liści (około 3 tygodnie po wschodach), to jest on w tym czasie chroniony przed skutkami lekkich przymrozków. 

Zjawisko lubi się powtarzać

Przymrozki wiosenne, to zjawisko zapisane jest w naszym klimacie i ma najczęściej miejsce między 9 a 19 maja. Zdarza się jednak wcześniej, później, albo praktycznie nie występuje. Największe szkody majowe przymrozki wyrządzają w uprawach sadowniczych, a w uprawach polowych w kukurydzy. 

Minusowe temperatury historycznie przypisane są na czas imion tzw. kalendarzowych ogrodników: Pankracego (12 maja), Serwacego (13 maja), Bonifacego (14 maja) i dodatkowo tzw. zimna Zośka (15 maja). 

Wrażliwa szpilkująca

Kukurydza jest wrażliwa na przymrozek po 3 tygodniach od wschodów, ale też w momencie szpilkowania. Dlatego decyzję o ewentualnym przesiewie uszkodzonych plantacji należy podjąć nie wcześniej jak po tygodniu od chwili wystąpienia uszkodzeń. Przymrozki najlepiej znoszą plantacje kukurydzy przed wschodami i te, które mają w tym czasie wykształcone 2–3 liście.

Ważne jest zaniechanie na kilka dni przed prognozowanym przymrozkiem i przez 10 dni po przymrozku, wykonywania jakichkolwiek zabiegów herbicydowych. To może osłabioną kukurydzę ostatecznie dobić z powodu stresu fitotoksyczności o czym piszemy obok na str. 26.

Czasami pomaga
głębszy siew

W ostatniej dekadzie zdarzały się przymrozki a nawet majowe mrozy. Pamiętajmy, że w okresie prognozowanych przymrozków (najlepiej tydzień przed i tydzień po) zaniechać wykonywania jakichkolwiek zabiegów herbicydowych. Przymrozek i tak jest dużym stresem a herbicyd go pogłębi.

Z obserwacji wynika, że ochronny bywa głębszy siew nasion kukurydzy. Oczywiście najlepiej jest siać na optymalną głębokość i w optymalnym terminie, ale takie są wnioski wielu rolników i firm nasiennych. Wynikało to też z pewnego zbiegu okoliczności, bo okazywało się, że kukurydza siana głębiej (czasami był to czysty przypadek a nie celowe działanie) miała głębiej stożek wzrostu i nie zaszkodził jej przymrozek nawet w krytycznej fazie szpilkowania. 

Sięgnąć po biostymulatory

Przymrozki w przypadku kukurydzy można oszukać manipulując terminem siewu, tak aby kukurydza w czasie zimnych ogrodników jeszcze nie zdążyła wzejść albo aby miała w tym czasie już ok. 3 liści. Przed stresem przymrozku w można zabezpieczyć rośliny przez stosowanie preparatów wykazujących działanie antystresowe. Są to specjalistyczne nawozy dolistne, ale przede wszystkim biostymulatory o oddziaływaniu ograniczającym wpływ stresów na rozwój roślin.

Ich działanie jest potwierdzone i znacznie przyspieszają one regenerację tkanek po uszkodzeniach przymrozkowych. Należy mieć jednak świadomość, że takie preparaty nie zabezpieczą roślin przed znacznym spadkiem temperatur. Z technik znanych i wykorzystywanych w sadownictwie jest oczywiście zraszanie kwiatów (zamgławianie) przed wystąpieniem przymrozków. W uprawach warzyw, ale w sadach także, starą metodą było również zadymianie plantacji.

Marek KALINOWSKI