W ekonomii produkcji ziarna kukurydzy ten ewentualny profit w postaci plonu ostatecznie mogą zabrać z nawiązką koszty, które trzeba ponieść na dosuszenie ziarna. Wybór do uprawy zbyt późnego mieszańca, który w sposób naturalny opóźni nam termin zbioru na późną jesień, może natomiast doprowadzić do strat w wyniku osypywania albo nadmiernego porażenia fuzariozą kolb i kłopotów z mikotoksynami.
Najlepiej sprawdzone w rejonie
Po pierwsze, radzę plantatorom, a zwłaszcza tym, którzy nie mają jeszcze doświadczenia z uprawą kukurydzy, aby wybierali odmiany z Krajowego Rejestru i tylko o wczesności rekomendowanej dla rejonu, w którym mamy gospodarstwo. Pomocne w wyborze będą wyniki Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego oraz Listy Zalecanych Odmian, które na razie tworzą dla ziarnowej kukurydzy trzy województwa – podlaskie, łódzkie i kujawsko-pomorskie.
Po drugie, zawsze bierzmy pod uwagę wymagania glebowe odmian odpowiednie dla gleb w gospodarstwie. Gleba jest, jaka jest i trzeba ten czynnik wpisać w agrotechnikę kukurydzy. Do każdego typu gleby trzeba dostosować uprawę przedsiewną, nawożenie, termin siewu, wybór odmiany i parametry siewu (zagęszczenie i głębokość siewu).
Po tych podstawowych założeniach do uprawy na ziarno wybierajmy tylko typowe ziarnówki. Takie typowe odmiany ziarnowe kukurydzy powinny charakteryzować się niezbyt wysoką łodygą, brakiem skłonności do krzewienia, małą podatnością na choroby fuzaryjne i odpornością na wyleganie.
| Sezon | Termin zbioru | Klasa wczesności | Różnica FAO260:FAO200 |
Średnio w sezonach | ||
| FAO 200 | FAO 240 | FAO 260 | ||||
| 2009 | I | 24,1 | 28,3 | 31,3 | 7,2 | 26,5 |
| II | 22,6 | 26,5 | 29,7 | 7,1 | ||
| III | 21,8 | 25,3 | 29,1 | 7,3 | ||
| Różnica | 2,3 | 3,0 | 2,2 | - | ||
| 2010 | I | 29,5 | 33,5 | 34,6 | 5,1 | 30,5 |
| II | 27,2 | 31,5 | 32,0 | 4,8 | ||
| III | 26,0 | 29,2 | 30,7 | 4,7 | ||
| Różnica | 3,5 | 4,3 | 3,9 | - | - | |
| 2010 w rejonach mniej korzystnych | I | 34,8 | 39,4 | 40,4 | 5,6 | 36,6 |
| II | 32,2 | 37,7 | 38,4 | 6,2 | ||
| III | 30,5 | 35,8 | 36,5 | 6,0 | ||
| Różnica | 4,3 | 3,6 | 3,9 | - | - | |
Bezpieczna liczba FAO
Do uprawy na ziarno nie należy wybierać odmian najpóźniejszych. Choć jest faktem, że odmiany późniejsze mają najwyższy potencjał plonowania, to w polskich warunkach mają niższą pewność plonowania i trudno ten potencjał jest wykorzystać. Wybierać trzeba do uprawy w Polsce odmiany średnio wczesne, a nawet wczesne, które zdążą uzyskać do końca wegetacji dojrzałość technologiczną przy niskiej wilgotności ziarna w czasie zbioru.
Z badań wynika, że odmiany średnio późne plonują w Polsce (w sprzyjających warunkach) o 4-5 q/ha wyżej od odmian średnio wczesnych, ale wymagają wyższych kosztów związanych chociażby z dosuszeniem ziarna i później schodzą z pola utrudniając uprawę pożniwną.
Wcześniejsze zawsze suchsze
Rolnicy często obserwują i porównują odmiany na podstawie wyników badań PDOiR w zakresie wilgotności ziarna kukurydzy. Z zawartych tam danych wynika, że wilgotność ziarna odmian wczesnych, średnio wczesnych i średnio późnych jest porównywalna. Taka analiza jest myląca – wilgotność ziarna jest podobna, bo oceniana w momencie zbioru odmian z różnych grup wczesności.
Trzeba patrzeć zatem na różnicę w wilgotności w tym samym czasie. Warto przypomnieć (w tabeli) informacje, które na jednym ze spotkań polowych prezentował prof. Tadeusz Michalski. Różnica w wilgotności ziarna między odmianami o FAO 210, a odmianami o FAO 260 w tym samym czasie wynosi minimum 4–5%, a w chłodnym roku 2009 ta różnica wynosiła ponad 7%.
Marek Kalinowski
