Jak pomóc rolnikom pokrzywdzonym przez suszę

Zboża jare są obecnie w fazie rozwoju, która jeszcze daje minimalną szansę poprawy plonu przy założeniu optymalnych opadów. Należy szacować w tych uprawach prognozowaną utratę plonu na glebach ciężkich do 30%, a na glebach słabszych o 50%.

Najbardziej dramatycznie przedstawia się jednak sytuacja w użytkach zielonych założonych na gruntach ornych i na słabszych glebach. Utrata I pokosu sięgała strat od 30 do 40%, a obniżenie strat plonu II pokosu prognozuje się na poziomie dochodzącym do 80%. Korzystniej przedstawiała się sytuacja na użytkach zielonych na glebach podmokłych. Strata plonu I pokosu wynosi tam około 20%, a straty prognozowane przy II pokosie wynoszą około 40%.

Należy też założyć, iż plantacje kukurydzy są w słabej kondycji, a plon nie osiągnie wyników optymalnych lub średniorocznych.

Apelujemy do wojewody podlaskiego o złożenie zgodnie z ustawą wniosku do prezesa Rady Ministrów o ogłoszenie stanu klęski żywiołowej ze względu na suszę w rolnictwie. Jednocześnie apelujemy do samorządów gminnych o składanie wniosków do urzędu wojewódzkiego o powoływanie Komisji ds. szacowania strat w uprawach ze względu na klęskę suszy.

Wnioskujemy do ministra rolnictwa o zwiększenie dopłat do paliwa rolniczego o maksymalne poziomy limitów na II półrocze 2018 roku. W związku z drastycznym podwyższeniem cen paliw, w szczególności oleju napędowego, następuje wzrost kosztów produkcji rolnej. Sytuacja ta odbija się na pogorszeniu konkurencyjności polskiego rolnictwa na wspólnotowym rynku. W mechanizmach Wspólnej Polityki Rolnej dopłaty do paliwa rolniczego są jednym z istotnych narzędzi polityki krajowej wpływającej na obniżenie kosztów produkcji rolniczej w danym państwie. W wydatkach budżetu państwa na rolnictwo w 2018 roku, w części 83 rezerwy celowe pod poz. 7 w ramach dopłat do paliwa rolniczego, zaplanowano kwotę 860 mln złotych. Strona rządowa przyjęła limit ilości paliwa na 1 ha na poziomie 86 litrów, przy zwrocie podatku akcyzowego w wysokości 1 zł do limitu litrów. Przekłada się to na dopłatę 86 złotych na 1 ha użytków rolnych.

Już wówczas postulowaliśmy, iż w miarę rzeczywisty limit litrów zużycia paliwa na 1 ha, to wielkość 128 litrów, a zwrot akcyzy na poziomie 1,30 zł do 1 litra. Proponowana więc kwota dopłaty do paliwa rolniczego wynosiłaby 166 zł. Na tym poziomie nie miałaby już charakteru jałmużny, a realnego narzędzia. Stąd postulujemy, aby dokonać zmian w budżecie państwa.

• Susza doskwiera nawet kukurydzy
  
  
  
  

Wnioskujemy także o zmianę warunków linii kredytowej ZC z dopłatami ARiMR. Zmiany powinny iść w kierunku uzyskania rzeczywistego efektu pomocowego gospodarstwom dotkniętym klęskami. Stąd wydłużenie okresu kredytowania z obecnych 4 lat do 8 lat z możliwością przedłużenia do lat 10, w wypadku gdy w okresie kredytowania gospodarstwo kolejny raz zostanie dotknięte którymś z rodzajów klęski. Jednocześnie postulujemy o wydłużenie okresu karencji z warunkiem obligatoryjnym udzielania kredytu przez banki w spłacie rat kapitałowych do lat 3. Wnioskujemy o przygotowanie dokumentacji i zwrócenie się z wnioskiem do Komisji Europejskiej o pomoc polskim rolnikom dotkniętym klęską suszy z budżetu Europejskiego Funduszu ds. zwalczania klęsk żywiołowych.

Postulujemy o zwrócenie się do Komisji Europejskiej z wnioskiem o uruchomienie mechanizmu zaliczkowego unijnych dopłat rolnych za rok 2018, wypłacanych przez ARiMR.

Wnioskujemy o wzmożenie kontroli przez odpowiedzialne inspekcje rządowe w związku z importem zbóż z Ukrainy w ramach bezcłowego kontyngentu pomiędzy UE a Ukrainą. Ma to na celu przeciwdziałanie spadkowi cen zbóż.

W związku z nieuwzględnianiem w raportach przygotowywanych przez IUNG skutków suszy w użytkach zielonych, które w wypadku województwa podlaskiego są zasadnicze w bilansie paszowym, wnioskujemy do ministra rolnictwa i rozwoju wsi o zmianę aktów prawnych rozszerzających katalog monitorowania przez IUNG w Puławach, upraw rolnych w związku z zagrożeniem suszy o użytki zielone oraz o uprawę kukurydzy w okresie od wstępnej fazy założenia plantacji.

Wnioskujemy także do ministra ochrony środowiska oraz dyrektorów Biebrzańskiego i Narwiańskiego Parku Narodowego o udostępnienie w formie nieodpłatnej wolnych, nierozdysponowanych użytków zielonych, podlegających Parkom, na rzecz okolicznych rolników utrzymujących hodowlę bydła.

Przypominam, iż użytki zielone ze względu na zjawisko klęski suszy nie podlegają systemowi ubezpieczeń od klęsk żywiołowych. W związku z tym argument, iż można ubezpieczyć się od tego typu zdarzenia jest bezzasadne.

Krzysztof Tołwiński, rolnik, były członek Krajowej Rady Izb Rolniczych, podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa w rządzie Jarosława Kaczyńskiego, poseł na Sejm VI kadencji z ramienia PiS.