Kukurydza na ziarno – lista zalecanych odmian

Średnio późne ziarnówki są w Polsce ryzykownym wyborem

Do uprawy na ziarno należy wybierać odmiany z bezpiecznych grup wczesności tj. wczesne i średnio wczesne. Średnio późne ziarnówki są w Polsce ryzykownym wyborem, co pokazał miniony suchy sezon. Ziarniaki tych późniejszych odmian zamiast nalać się do końca zasychały wcześniej, wcześniej nawet niż u odmian średnio wczesnych.

Postęp hodowlany w mieszańcach kukurydzy jest niezwykły. Jak ostatnio pisaliśmy, tylko w tym roku do Krajowego Rejestru wpisano 33 nowe odmiany kukurydzy, w ub.r. 28 nowych odmian. Są jednak i na tych listach sprawdzone broniące się od lat odmiany wysoko i wiernie plonujące. Oczywiście plon potencjalny jest najważniejszy i zwykle ten potencjał mają wyższy odmiany o najwyższym FAO.

Wybór odmian jest ogromny. Niedawno prezentowaliśmy w "Tygodniku Poradniku Rolniczym" Listy Odmian Zalecanych kukurydzy kiszonkowej, a dziś rekomendacje odmian ziarnowych na 2021 r. Listy Odmian Zalecanych kukurydzy na ziarno tworzą województwa: kujawsko-pomorskie, łódzkie, mazowieckie, podlaskie i pomorskie. Pamiętajmy, że właściwie każda ziarnowa odmiana kukurydzy nadaje się na kiszonkę, ale nigdy odwrotnie. Jakie są rekomendacje na ten sezon?

• Tilersy – cecha niepożądana. Odmiany ziarnowe nie powinny mieć tendencji do krzewienia się. Hodowcy te tworzone przez kukurydzę dodatkowe przyrosty łodyg w wyniku krzewienia się nazywają tilersami. Przyczyn ich powstawania jest bardzo wiele i najczęściej są rekcją roślin na czynniki stresowe. Tworzenie tilersów jest też uwarunkowane genetycznie i jest to cecha niekorzystna dla odmian ziarnowych. Skłonność genetyczna do krzewienia dochodzi do głosu najczęściej przy zbyt rzadkim siewie. Wtedy każda pojedyncza roślina ma większą przestrzeń życiową i częściej wykształca dodatkowe pędy. Innymi potencjalnymi przyczynami tworzenia się tilersów będących reakcją rośliny na stres może być zbyt głęboki siew, uszkodzenia młodych roślin w wyniku przymrozków, fitotoksyczne oddziaływanie herbicydów, uszkodzenia gradowe, czy w końcu najczęstsza przyczyna – uszkodzenia powodowane przez ploniarkę zbożówkę.Tilersy tworzą się po żerowaniu ploniarki wtedy, kiedy dojdzie do uszkodzenia stożka wzrostu. Po takich uszkodzeniach występuje u roślin najpierw karłowacenie pędu głównego, a następnie wytwarzanie kilku odrostów. Najczęściej te odrosty zwykle nie zawiązują kolb. Czy mamy wpływ na niepotrzebne tworzenie przez rośliny odrostów? Oczywiście tak. Możemy zwalczać ploniarkę, siać odmiany w zalecanym zagęszczeniu, przez odpowiedni termin siewu eliminować ryzyko szkód po przymrozkach. W naszych warunkach klimatycznych kolby wytworzone na tilersach rzadko zawiązują ziarniaki i w przypadku odmian ziarnowych jest to zjawisko niekorzystne.
  

• Wiechokolby dziedziczone po przodku. Czasami spotkać można w łanach kukurydzy tzw. wiechokolby, ale nierzadko bywa ich dużo. Z czego to wynika? Kukurydza wytwarza kwiatostany męskie (wiechy) i żeńskie (kolby) na jednej roślinie, dlatego jest nazywana rośliną rozdzielnopłciową jednopienną i jest wiatropylna. Jednak kwiaty na początku rozwoju w obu kwiatostanach (późniejszej wiesze i kolbie) są obupłciowe, ale w trakcie rozwoju żeńskie komponenty męskich kwiatów i męskie składniki kwiatów żeńskich zanikają. Taki jest prawidłowy rozwój kukurydzy, a przyczyn tworzenia się wiechokolb trzeba szukać prawdopodobnie u dzikich przodków kukurydzy Teosinte spp., którzy mieli pełne kwiaty: wiechy i słupki razem. W pewnych specyficznych warunkach do głosu dochodzą prymitywne cechy przodków kukurydzy i w wiesze czasem rozwijają się w części kłosków również organy kwiatów żeńskich. Z obserwacji wynika, że wiechokolby tworzą się najczęściej na tzw. tilersach (roślinach rozkrzewionych), czyli dodatkowych odrostach i są najczęściej spotykane na obrzeżach plantacji.
  Innym czynnikiem mogącym powodować tworzenie wiechokolb są herbicydy sulfonomocznikowe, zakłócające produkcję lub działanie fitohormonów. Z obserwacji wynika, że takie oddziaływanie herbicydów na tworzenie wiechokolb jest silniejsze, kiedy ich aplikacja ma miejsce po długich opadach deszczu lub na krótko przed deszczem i gdy występują po zabiegu duże wahania temperatury w dzień i w nocy

Rekomendowane do uprawy

• Na LOZ odmian ziarnowych kukurydzy dla woj. kujawsko-pomorskiego do uprawy rekomendowane są na 2021 r. mieszańce: wczesne RGT Bernaxx, ES Yakari, KWS Salamandra, Farmplus CCA, Pumori i Florino; średnio wczesne: ES Inventive, Plantus, ES Runway, Farmfire CCA, LG31272, SY Glorius, Kidemos i P8329; oraz średnio późne ES Faraday i Hardware.

• Na LOZ odmian ziarnowych kukurydzy dla woj. łódzkiego do uprawy rekomendowane są na 2021 r. mieszańce: wczesne RGT Bernaxx, ES Yakari i MAS 11K; średnio wczesne ES Inventive, Plantus, Farmezzo, Casandro, Grigri CS i Henley; oraz średnio późne ES Faraday i ES Hattric.

• Na LOZ odmian ziarnowych kukurydzy dla woj. mazowieckiego do uprawy rekomendowane są na 2021 r. mieszańce: wczesne KWS Salamandra, Farmplus CCA, Agro Fides, KWS Krogulec i SM Pomerania; średnio wczesne ES Inventive, Plantus, Farmezzo, Casandro, Farmfire CCA i Milosz: oraz średnio późne ES Faraday i DKC 3969 CCA.

• Na LOZ odmian ziarnowych kukurydzy dla woj. podlaskiego do uprawy rekomendowane są na 2021 r. mieszańce: wczesne RGT Bernaxx, ES Yakari, KWS Salamandra, Pumori, RGT Irenoxx, Amavit, SM Polonia i SM Vistula; oraz średnio wczesne ES Inventive, Plantus, FarmezzoES Runway, Grigri CS, LG31272, SY Glorius, ES Joker, ES Perspective, Kwarrado i KWS Iconico.

• Na LOZ odmian ziarnowych kukurydzy dla woj. pomorskiego do uprawy rekomendowane są na 2021 r. mieszańce: wczesne RGT Bernaxx, KWS Salamandra, RGT Irenoxx i Selista.

• W przypadku kukurydzy ziarnowej bardzo plonotwórczy jest jak najwcześniejszy siew, ale niestety typowe ziarnówki z ziarnem dent mają wyższe wymagania termiczne niż flinty. Wczesny siew jest korzystny i ryzykowny zarazem, bo w naszym klimacie trzeba siać na tyle wcześnie, aby kukurydza na okres majowych przymrozków otuliła stożek wzrostu liśćmi albo na tyle późno, aby ten stożek w okresie przymrozków znajdował się jeszcze w glebie

• Szczerbatość kolb to najczęściej wynik suszy i upałów w okresie dojrzewania pyłku. Mała żywotność pyłku w tych warunkach i zasychanie znamion powoduje ubytki w zaziarnieniu. Na to recepty teoretycznie nie ma, ale wiadomo, że olbrzymi korzystny wpływ na kwitnienie i żywotność pyłku wywiera w okresie wiechowania dostępność cynku i boru