Bakterie symbiotyczne i asymbiotyczne wiążące azot
Występuje kilka grup bakterii, które wiążą azot. Jedną z nich są bakterie symbiotyczne:
- Rhizobium,
- Bradyrhizobium,
- Azorhizobium,
- Sinorhizobium,
- Frankia,
dobrze znane ze współpracy z roślinami bobowatymi.
Kolejna grupa to bakterie asymbiotyczne:
- Azotobacter,
- Azospirillum,
- Pseudomonas,
- Azomona.
Żyją w ryzosferze i wiążą azot, gdy inne jego źródła nie są dostępne przy jednocześnie ograniczonym dostępie tlenu. Występują jeszcze bakterie z rodzaju endofitów, do których należą Methylobacterium symbioticum. To one zawarte są w produkcie BlueN. Są zdolne do wiązania azotu atmosferycznego przez liście. Swobodnie przemieszczają się do nowych przyrostów wraz z metabolitami fotosyntez i żyją tak długo, jak tkanki roślin. Produkują azot w tkankach liści, który od razu jest wbudowywany w struktury rośliny.
W których jednostkach naukowych prowadzono obserwacje działania BlueN?
Chemirol w 2023 r. prowadził obserwacje działania BlueN w ponad 140 lokalizacjach na terenie kraju. Realizowano również badania ścisłe w 18 miejscach w jednostkach naukowych:
- stacjach COBORU,
- IHAR Radzików,
- IOR,
- Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu,
- UWM w Olsztynie,
- a także w jednej z komercyjnych firm.
– Mikrobiologia w ostatnich latach jest dobrze przyjmowana przez polskich rolników, którzy chcą dowiedzieć się jak one sprawdzają się w praktyce. Jeśli sąsiadowi dana technologia wychodzi i spełnia oczekiwania, to można ją zastosować także u siebie. To dlatego w tym roku postanowiliśmy od maja do lipca przeprowadzić otwarte spotkania u rolników, którzy stosują BlueN. Przybyło na nie ok.5 tys. klientów w całym kraju, którzy mogli zobaczyć działanie BlueN w plantacjach rzepaku, zbóż, kukurydzy, buraków, ziemniaków oraz uprawach warzywniczych i sadowniczych – mówi Paweł Kossakowski z Działu Nawozów Dolistnych, Biostymulatorów, Biokontroli i Adiuwantów firmy Chemirol.
Jaki był głowny cel badań prowadzonych nad BlueN?
Prowadzone badania ścisłe oraz łanowe pozwoliły firmie na aktualizację zaleceń dotyczących stosowania preparatu. Jego działanie było sprawdzane podczas różnych faz rozwojowych. Chodziło o dokładne sprawdzenie, kiedy BlueN ma najbardziej efektywne działanie. Analizowane były także efekty stosowania w zależności od czynników atmosferycznych. Uwaga zwracana była między innymi na temperaturę i wilgotność powietrza.
– Z naszymi doradcami założyliśmy w całym kraju blisko 150 lokalizacji. Były także prowadzone badania u rolników. Łącznie w kraju mieliśmy 348 obserwacji polowych. Bez opinii i wniosków rolników aktualizacja zaleceń nie mogłaby się udać – twierdzi Krzysztof Kochański, Chemirol manager ds. rozwoju nowych produktów firmy Chemirol.
Dlaczego BlueN jest rozwiązaniem efektywnym i kompatybilnym?
Firma prowadzonymi badaniami udowadnia, że BlueN jest rozwiązaniem efektywnym i kompatybilnym z innymi produktami stosowanymi do ochrony i odżywiania upraw. Jest także środkiem łatwym w użyciu, gdyż jest podawany roślinom w trakcie wegetacji, kiedy trwa ich wzrost i odbywa się wydzielanie przez nie metanolu. Jest to paliwo dla rozwoju bakterii.
– Minimalna temperatura stosowania to 5°C. Takie warunki powodują, że bakterie będą pracowały i kolonizowały roślinę. Nie mogą też występować mocne przymrozki bezpośrednio po zabiegu. W ciągu dnia temperatura powietrza nie może zaś przekraczać 25°C. W okresach wyższych temperatur zalecamy wykonywać zabiegi wieczorem albo wcześnie rano. Rolnicy często pytają nas czy produkt jest bezpieczny dla plantacji. Został sprawdzony i był testowany na całym świecie. Jest bezpieczny, trzeba tylko uważać jak go stosować – informuje dr Marek Reich, manager ds. rozwoju nowych produktów w Chemirolu.
Z jakimi innymi środkami BlueN działa kompatybilnie?
Podczas prac nad aktualizacją rekomendacji stosowania BlueN została stworzona lista produktów kompatybilnych, oparta o rzetelne doświadczenia laboratoryjne, podczas których sprawdzono, z jakimi innymi rozwiązaniami produkt działa optymalnie. Kompatybilność jest więc rozumiana jako tworzenie mieszanin (BlueN ze środkami ochrony, nawozami), które po zastosowaniu powodują, że kolonia bakterii Methylobacterium symbioticum wzrasta. Lista przebadanych produktów obejmuje 831 różnych preparatów.
– Spośród przebadanych 57 nawozów i biostymulatorów 52 są kompatybilne. W kwestii herbicydów, to na 68 zarejestrowanych w Polsce zgodność występuje w 53. Kompatybilność ma miejsce także w 31 z pośród 35 adiuwantów, 13 na 14 zbadanych fungicydach, 14 na 18 sprawdzonych regulatorach wzrostu i prawie wszystkich insektycydach – wymienia Marek Reich.
Co daje stosowanie BlueN w uprawach rzepaku i zbóż?
Aktualizacja rekomendacji stosowania bezpośrednio dotyczy uprawy rzepaku oraz zbóż. W przypadku tej pierwszej rośliny, stosowanie BlueN firma zaleca jesienią w fazie czterech liści, w sprzyjających warunkach do końca jesiennej wegetacji. Im szybciej produkt zostanie podany, tym lepiej. Aplikacja wiosenna zalecana jest od momentu ruszenia wegetacji rzepaku, najpóźniej do pełni kwitnienia, ale najlepiej do momentu wykształcenia przez rzepak zielonego pąka.
– Bakterie zaczynają produkować azot w momencie ruszenia wegetacji. Nawozy mineralne wiosną możemy podawać dopiero od 1 marca. Przy BlueN bakterie dla naszych plantacji produkują azot w okresie, kiedy nie możemy go dostarczyć poprzez nawozy mineralne. Podobnie jest jesienią. W tym roku wegetacja długo trwa. Plantacje zasilone BlueN lepiej wyglądają – informuje Krzysztof Kochański.
W przypadku zbóż, aktualizacja stosowania dotyczy podawania produktu wiosną po ruszeniu wegetacji. Największa efektywność działania BlueN ma miejsce między pierwszym kolankiem a liściem flagowym, w fazie intensywnego wzrostu roślin. W kukurydzy rekomendowana jest aplikacja od fazy 4 liści właściwych, w burakach od fazy 6 liści właściwych do zwarcia międzyrzędzi, w uprawach sadowniczych rozeta liściowa musi być rozwinięta w przynajmniej 50%, a warzywniczych muszą być wykształcone co najmniej 4 liście właściwe.
Jaki jest wpływ na plantacje BlueN?
Prowadzone w kilkunastu lokalizacjach w kraju doświadczenia ścisłe pozwoliły na zbadanie tego, jaki jest wpływ na plantacje BlueN w różnych warunkach środowiskowych i pogodowych. Były miejsca, gdzie występowała susza, ale również obszary z odpowiednią ilością opadów atmosferycznych.
– Praktycznie w każdych naszych doświadczeniach BlueN stosowaliśmy w jednym zabiegu z produktem Cropvit FeMo. Zawiera on żelazo i molibden, pierwiastki niezwykle istotne w przypadku działania enzymu nitrogenezy, w obecności której następuje wiązanie i produkcja azotu. Aby nitrogeneza działała lepiej, aplikujemy BlueN z Cropvit FeMo. Nasi rolnicy mają go gratis przy zakupie BlueN – zapewnia Paweł Kossakowski.
Badania Chemirolu na polu rzepaku w SDOO Sulejów i Karżniczka
Chemirol w tym roku prowadził doświadczenia w rzepaku między innymi w SDOO Sulejów. BlueN został podany w fazie 4 liści jesienią oraz wiosną w momencie ruszenia wegetacji. Nawożenie wyniosło 150 kg saletry wiosną oraz 34 kg jesienią, ale tylko na kontroli. Poletko, gdzie był zastosowany BlueN z Cropvit FeMo (333 g + 0,2 l) dało plon rzepaku wyższy o 560 kg mimo mniejszego nawożenia azotowego. Stanowisko z 150 kg + BlueN dało plon 5,9 t/ha a kontrola nawieziona 184 kg N – 5,34 t./ha.
– Doświadczenie było również prowadzone w SDOO Karżniczka. Daliśmy 150 kg N na kontroli oraz poletku z BlueN. Był on jednak podany tylko wiosną w fazie BBCH 32. Plon na kontroli był o 690 kg/ha niższy niż tam, gdzie były podane bakterie. Przy średniej cenie rzepaku wynoszącej 1,7 tys. zł, z jednego ha mogliśmy uzyskać nawet 1 tys. zł więcej – wylicza Paweł Kossakowski.
Badania Chemirolu w plantacjach zbóż SDOO Słupia Jędrzejowska
Badania ścisłe wykonywane były także w plantacjach zbóż. W 2023 r. w SDOO Słupia Jędrzejowska zostało założone doświadczenie w jęczmieniu jarym. Przygotowano dwa poletka kontrolne. Na pierwszym wysiano 68 kg N/ha w postaci saletry, na drugim 102 kg N/ha. Na trzecim poletku zastosowano 68 kg N oraz BlueN i Cropvit FeMo.
– Różnica między plonem w wariantach bez wsparcia mikrobakteryjnego była niewielka. Kontrola z większą ilością nawożenia mineralnego dała 8,27 t, a z mniejszą 8,07 t. Jednak, kiedy do nawożenia podstawowego dołożyliśmy BlueN plon był wyższy o 830 kg. Stosowanie preparatu bakteryjnego jest znacznie bardziej efektywne niż zwiększanie nawożenia. Dzieje się tak ponieważ nawóz musi przejść długie procesy w postaci rozpuszczenia i transportu do roślin. BlueN działa zaś od razu – zapewnia Paweł Kossakowski.
Badania Chemirolu w pszenicy ozimej w ZDOO w Masłowicach
Wniosek ten był potwierdzany w badaniach wykonywanych w innych lokalizacjach. W ZDOO w Masłowicach została zasiana pszenica ozima. Poletko kontrolne zostało nawiezione 154 kg N (saletra amonowa). Na drugim, zastosowano 120 kg N oraz zestaw BlueN 333 i Cropvit FeMo 0,2 l. Różnica w plonie między stanowiskami wyniosła aż 1550 kg/ha. Poletka dały odpowiednio 3,26 t/ha i 4,81 t/ha. Doświadczenie prowadzone było zaś w warunkach ekstremalnej suszy.
Działanie BlueN w burakach w SDOO Radostowo
Chemirol badał działanie BlueN w zbożach, rzepaku, kukurydzy, ziemniakach oraz burakach cukrowych. W burakach w SDOO Radostowo na obydwu poletkach zastosowano niskie nawożenie azotowe w ilości 86 kg N/ha. Tam, gdzie rośliny zostały wsparte BlueN plon był wyższy o 9,5 t. Wyniósł odpowiednio 68,6 t/ha na (kontrola) i 78,10 t/ha (BlueN).
Czy produkty mikrobakteryjne są skuteczne w uprawie?
Działanie produktu mikrobakteryjnego potwierdzają też rolnicy. Robert Szymański prowadzi 760-hektarowe gospodarstwo zlokalizowane w miejscowości Nowosiółki w powiecie hrubieszowskim. Specjalizuje się w produkcji materiału siewnego pszenicy, jęczmienia, owsa, grochu, soi, bobiku i łubinu. W płodozmianie znajdują się także buraki, rzepak oraz fasola.
– Przetestowaliśmy BlueN na 150 ha pszenicy oraz rzepaku. Po pierwszym roku mieliśmy pozytywne doświadczenia, dlatego w kolejnym zdecydowaliśmy się na obniżenie nawożenia azotowego w pszenicy do 130 kg, a w rzepaku do 160 kg. Mimo tego, plony były bardzo dobre. Rzepak dał 5,3 t/ha, a pszenica 8,3 t/ha. Niezwykle cenne jest to, że bakterie produkują azot w okresach, kiedy nie jest on dostępny dla roślin z gleby z powodu suszy i wysokich temperatur. Przy dawce na kłos w naszym rejonie są wysokie temperatury i jest sucho. Azot z worka powoduje w takich warunkach więcej szkód niż pożytku. Ziarno zamiast wypełnione staje się drobne, co przy produkcji nasiennej ma kluczowe znaczenie – mówi Robert Szymański.
BlueN poprawia jakość plonu w uprawach sadowniczych, w których liczy się rozmiar i jędrność owoców. Pozwala przy tym zredukować koszty nawożenia bez utraty jakości plonu.
– Na dwa lata zrezygnowałem z nawożenia posypowego w sadzie. W tym roku dałem BlueN na przełomie maja i czerwca. W sadownictwie, kiedy chlorofil liści jest słaby, do oprysków ochronnych dodaje się mocznik dla poprawienia jakości. W tym roku nie musiałem tego robić. Liście były intensywnie ciemnozielone. Podczas wegetacji jabłek było sucho, ale obyło się bez nawadniania. Mimo to owoce są jędrne, odpowiednio wybarwione i wypełnione – mówi Krzysztof Adamowicz, który prowadzi kilkunastohektarowe gospodarstwo w miejscowości Sadurki w powiecie grójeckim, wyspecjalizowane w produkcji jabłek
i truskawek.
Tomasz Ślęzak
