Co jest źródłem raka bakteryjnego?
W okresie bezlistnym wszelkie uszkodzenia kory i deformacje pędów są dobrze widoczne, więc warto przeprowadzić lustracje sadu pod tym kątem. Rak bakteryjny jest chorobą atakującą wiele gatunków drzew owocowych. Źródłem raka są znajdujące się na konarach i gałęziach rany z zimującymi bakteriami.
Jak wygląda rak bakteryjny na drzewach owocowych?
Gdy infekcji ulegną czereśnie lub wiśnie, kwiaty tych gatunków brunatnieją i zasychają, a bakterie przenikają do pędów powodując wycieki pomarańczowej, galaretowatej substancji. Po pewnym czasie widać na porażonych pędach zgrubienia i ubytki kory. W przypadku jabłoni i grusz, infekcji bardzo rzadko ulegają kwiaty, zaś na owocach gruszy pojawiają się czarne plamy a na jabłkach nie. Na liściach gruszy plamy otoczone są czerwoną obwódką. W cyklu rozwojowym raka bakteryjnego szczególnie ważną rolę odgrywa wiosenna infekcja kwiatów i jesienne zakażenie pędów. W rozprzestrzenianiu się choroby pomagają szkodniki.
Co stanowi trudność w zwalczaniu raka bakteryjnego?
Trudność w zwalczaniu raka stanowi jego rozpoznanie, jako pierwotnego sprawcy choroby, ponieważ niektóre symptomy są podobne do zarazy ogniowej. Rak bakteryjny powoduje nekrozę zimujących pędów. Największe rany nekrotyczne można zaobserwować na gruszach, na których równo z pąkami zamierają również krótkopędy oraz przyległe długopędy.
Jak wygląda rak bakteryjny na jabłoni, a jak na gruszy?
Bakteria raka wywołuje również objawy na zawiązkach owoców i owocach. Na zawiązkach grusz tworzą się czarne plamy o średnicy ok. 1 mm. W okresie dojrzewania owoców plamy się rozwijają i wyraźnie oddzielone są od zdrowej tkanki warstwą korkową. Na owocach jabłoni plamy nie występują. Na liściach gruszy mogą występować drobne, ciemnobrunatne plamy, otoczone czerwoną obwódką. Najbardziej szkodliwe są objawy występujące na gałęziach i konarach. Na jabłoniach i gruszach są to zapadające się rany kory przylegającej do zniszczonych chorobą krótkopędów. O ile na jabłoni widoczne są niewielkie odcinki pędów porażonych chorobą, o tyle na gruszach tworzą się rozległe rany nekrotyczne o zapadających się, nieregularnych brzegach. Najbardziej charakterystyczną cechą raka na gruszy są szczątki kwiatów osadzone na martwych krótkopędach, otoczonych raną nekrotyczną na konarze.
Jak zwalczać raka bakteryjnego drzew owocowych?
Zwalczanie raka nie należy do łatwych. Silnie uszkodzone drzewa należy usuwać. W przypadku drzew mniej porażonych należy wycinać chore pędy, konary i gałęzie a powstałe pędy posmarować np. Funabenem. Przy małej infekcji można ograniczyć rozwój raka przez wycinanie chorej tkanki aż do zdrowego drewna. Tak oczyszczone miejsce należy pokryć maścią ogrodniczą lub farbą emulsyjną z dodatkiem fungicydu. Patogen zimuje w pąkach, śladach po liściach i owocach oraz na granicy nekroz. Są dwa okresy jego rozwoju: zimowy, kiedy rozwijają się zrakowacenia i nekrozy oraz letni, gdy patogen się rozwija na pąkach, liściach kwiatach i niezdrewniałych pędach. Wiosną i latem walczymy z letnim jego rozwojem, natomiast w okresie opadania liści i po opadnięciu stosujemy ochronę pędów pryskając, w dni bez opadów i z temperaturą powyżej 5 st. C, obficie drzewa preparatami miedziowymi.
Małgorzata Wyrzykowska
