Przy uprawie ziemniaków na wczesny zbiór najważniejsza jest genetycznie ukształtowana cecha szybkiego wchodzenia w okres tuberyzacji (wiązania bulw). Przy odmianach bardzo wczesnych w uprawie na najwcześniejszy zbiór pozwala to uzyskać wysoki plon handlowy już w 40 dni od wschodów ziemniaka (ok. 50–55 dni od wysadzenia).
Dobre bo polskie
Młode polskie ziemniaki z najwcześniejszego zbioru nie mają sobie równych. Niestety, w marketach wiosną spotkać można niby młode ziemniaki, bo nie polskie i tak naprawdę stare. Ziemniaki te produkowane są w rejonie Morza Śródziemnego, gdzie uzyskuje się dwa plony w ciągu roku i te ziemniaki zbierane jesienią udają w Polsce młode ziemniaki.
Kryteria jakości handlowej, którymi powinny cechować się ziemniaki wczesne (młode) określa rozporządzenie i wskazuje, że ziemniaki takie powinny być „zebrane przed osiągnięciem dojrzałości, o skórce łuszczącej się”. Oczywiście do produkcji takich ziemniaków najlepiej nadają się odmiany bardzo wczesne.
Charakterystyka wszystkich rekomendowanych odmian jadalnych bardzo wczesnych
W porównaniu do lat ubiegłych, większych przetasowań nie ma. Z tej listy wypadł Miłek, a zastąpiła go
Impresja.
- Denar – odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 1999 r., bardzo wczesna, jadalna w typie kulinarnym sałatkowym do wszechstronnie użytkowego, o dobrym smaku. Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, okrągłoowalnymi, kształtnymi, o płytkich oczkach i jasnożółtym miąższu. Bardzo plenna, o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Przydatna do uprawy na wczesny zbiór. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusy Y i liściozwoju, podatna na porażenie zarazą ziemniaka. Odmiana zalecana do uprawy w całym kraju.
- Lord – odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 1999 r., bardzo wczesna, jadalna w typie kulinarnym sałatkowym do wszechstronnie użytkowego, o dobrym smaku. Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, okrągłoowalnymi, kształtnymi, o płytkich oczkach i jasnożółtym miąższu. Bardzo plenna, o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Przydatna do uprawy na wczesny zbiór. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusy Y i liściozwoju, podatna na porażenie zarazą ziemniaka. Odmiana zalecana do uprawy w całym kraju.
- Riviera – odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 2015 r., bardzo wczesna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym do ogólnoużytkowego, o przeciętnym smaku. Bulwy duże, o regularnym kształcie, okrągłe o bardzo płytkich oczkach. Skórka żółta, miąższ jasnożółty. Plenność po 40 dniach od pełni wschodów duża do bardzo dużej, po zakończeniu wegetacji średnia. Duży udział frakcji handlowej w plonie ogólnym. Odporność na wirusa Y duża (8 w skali 9), na zarazę ziemniaka mała (2 w skali 9). Odmiana odporna na patotyp Ro1 mątwika ziemniaczanego.
- Impala – odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 2003 r., bardzo wczesna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym, o dobrym smaku. Bulwy bardzo duże, o regularnym kształcie, okrągłe o bardzo płytkich oczkach. Skórka żółta, miąższ jasno żółty. Bardzo plenna, duży udział frakcji handlowej w plonie ogólnym. Odporność na wirusa Y słaba (4 w skali 9), na zarazę ziemniaka mała (2 w skali 9 st.). Zalecana do uprawy w całym kraju w rejonach dużego zagrożenia wirusami, wymaga częstej wymiany sadzeniaków.
- Arielle – odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 2006 r., bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym. Daje duże plony bulw zarówno w najwcześniejszym terminie zbioru (40 dni po wschodach), jak i po zakończeniu wegetacji. Odmiana o dużym udziale plonu handlowego w plonie ogólnym. Bulwy bardzo duże do dużych, owalne, o regularnym kształcie, płytkich oczkach i jasnożółtym miąższu. Miąższ zarówno surowy, jak i po ugotowaniu nie ciemnieje. Zawartość skrobi średnio 13%. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego. Podatna na wirusa Y, średnio odporna na wirusa liściozwoju. Bardzo podatna na porażenie zarazą ziemniaka. W rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany sadzeniaków.
- Viviana – odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 2010 r., bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym, o dobrym smaku. Charakteryzuje się bulwami dużymi, owalnymi, o regularnym kształcie, płytkich oczkach i jasnożółtym miąższu. Miąższ zarówno surowy, jak i po ugotowaniu nie ciemnieje. Daje duże plony zarówno w najwcześniejszym terminie zbioru (40 dni po wschodach), jak i po zakończeniu wegetacji. Przydatna do uprawy na wczesny zbiór. Odmiana o dużym udziale plonu handlowego w plonie ogólnym. Odporna na mątwika ziemniaczanego, podatna na wirusa Y, średnio odporna na wirusa liściozwoju, bardzo podatna na porażenie zarazą ziemniaka. W rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany sadzeniaków.
- Impresja – odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 2015 r., bardzo wczesna jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym do sałatkowo-ogólnoużytkowego o dość dobrym smaku. Bulwy duże, o regularnym kształcie. Są okrągłoowalne o bardzo płytkich oczkach, żółtej skórce i jasnożółtej barwie miąższu. Bulwy surowe jak i po ugotowaniu praktycznie nie ciemnieją. Analizując tempo gromadzenia plonu, jak i plon ogólny i handlowy, po zakończeniu wegetacji stwierdza się, że jest to odmiana nieco plenniejsza od Denara natomiast nieco słabsza od Lorda. Odporna na mątwika ziemniaczanego. Dość podatna na wirus Y. Bardzo podatna na porażenie zarazą ziemniaka. Jest przydatna do uprawy na terenie całego kraju.
Denar kończy w tym roku 20 lat od wpisania do Krajowego Rejestru i mimo ciągłego postępu hodowlanego od lat króluje na Liście Zalecanych Odmian ziemniaka jadalnego bardzo wczesnego. Sukces handlowy odmiany tkwi m.in. w kształtnych bulwach z płytkimi oczkami
Lista Zalecanych Odmian jadalnych bardzo wczesnych ziemniaka - rekomendacje dla województw:
- Dolnośląskie: Denar, Lord, Riviera, Impala, Viviana
- Wielkopolskie: Denar,Lord, Impala, Arielle (CCA)
- Zachodniopomorskie: Denar,Riviera, Impala
Drugą na liście rekomendacji jest odmiana Lord o jasnożółtym miąższu. Jest w typie kulinarnym A – sałatkowym, a więc nie rozgotowuje. Miąższ Lorda po ugotowaniu pozostaje zwięzły i można go łatwo kroić
Marek Kalinowski
fot. Marek Kalinowski (x3)
